Met vuur spelen in Oekraïne – De onderschatte risico’s van een catastrofale escalatie

De westerse beleidsmakers lijken een consensus te hebben bereikt over de oorlog in Oekraïne: het conflict zal in een langdurige impasse geraken, en uiteindelijk zal een verzwakt Rusland een vredesakkoord aanvaarden dat zowel de Verenigde Staten en zijn NAVO-bondgenoten als Oekraïne ten goede komt. Hoewel de functionarissen erkennen dat zowel Washington als Moskou kunnen escaleren om een voordeel te behalen of om een nederlaag te voorkomen, gaan zij ervan uit dat een catastrofale escalatie kan worden vermeden. Weinigen denken dat de Amerikaanse strijdkrachten rechtstreeks bij de gevechten betrokken zullen raken of dat Rusland kernwapens zal durven gebruiken, schrijft John J. Mearsheimer.

Washington en zijn bondgenoten zijn veel te cavalier. Hoewel een rampzalige escalatie kan worden vermeden, is het verre van zeker dat de oorlogvoerende partijen in staat zijn dat gevaar te beheersen. Het risico erop is aanzienlijk groter dan de conventionele wijsheid beweert. En aangezien de gevolgen van escalatie een grote oorlog in Europa en mogelijk zelfs nucleaire vernietiging zouden kunnen inhouden, is er alle reden voor extra bezorgdheid.

Om de dynamiek van de escalatie in Oekraïne te begrijpen, moeten we beginnen met de doelstellingen van beide partijen. Sedert het begin van de oorlog hebben zowel Moskou als Washington hun ambities aanzienlijk opgeschroefd, en beide zijn er nu zeer op gebrand de oorlog te winnen en formidabele politieke doelstellingen te bereiken. Als gevolg daarvan heeft elke partij sterke stimulansen om manieren te vinden om te zegevieren en, wat nog belangrijker is, om niet te verliezen. In de praktijk betekent dit dat de Verenigde Staten zich bij de gevechten kunnen aansluiten als zij wanhopig willen winnen of willen voorkomen dat Oekraïne verliest, terwijl Rusland kernwapens zou kunnen gebruiken als het wanhopig wil winnen of voor een dreigende nederlaag staat, wat waarschijnlijk zou zijn als er Amerikaanse troepen bij de gevechten betrokken zouden worden.

Bovendien is er, gezien de vastberadenheid van beide partijen om hun doelstellingen te bereiken, weinig kans op een zinvol compromis. Het maximalistische denken dat nu zowel in Washington als in Moskou overheerst, geeft elke partij nog meer reden om op het slagveld te winnen, zodat zij de voorwaarden van de uiteindelijke vrede kan dicteren. In feite is de afwezigheid van een mogelijke diplomatieke oplossing voor beide partijen een extra stimulans om op de escalatieladder te klimmen. Wat er verder op de sporten ligt, zou wel eens werkelijk catastrofaal kunnen zijn: een niveau van dood en vernietiging dat dat van de Tweede Wereldoorlog overtreft.

NAAR HET HOOGTEPUNT STREVEN

De Verenigde Staten en hun bondgenoten steunden Oekraïne aanvankelijk om een Russische overwinning te voorkomen en te helpen onderhandelen over een gunstige afloop van de gevechten. Maar toen het Oekraïense leger de Russische strijdkrachten begon te bombarderen, vooral rond Kiev, veranderde de Biden-regering van koers en zette zij zich in om Oekraïne te helpen de oorlog tegen Rusland te winnen. Ook trachtte zij de Russische economie ernstige schade toe te brengen door ongekende sancties op te leggen. Zoals minister van Defensie Lloyd Austin de doelstellingen van de VS in april verklaarde: “Wij willen Rusland zodanig verzwakt zien dat het niet meer het soort dingen kan doen dat het gedaan heeft door Oekraïne binnen te vallen.” In feite kondigden de Verenigde Staten aan dat zij Rusland uit de gelederen van de grote mogendheden wilden stoten.

Bovendien hebben de Verenigde Staten hun eigen reputatie verbonden aan de uitkomst van het conflict. De Amerikaanse president Joe Biden heeft de oorlog van Rusland in Oekraïne bestempeld als “genocide” en de Russische president Vladimir Poetin ervan beschuldigd een “oorlogsmisdadiger” te zijn die voor een “proces wegens oorlogsmisdaden” moet verschijnen. Dergelijke presidentiële uitspraken maken het moeilijk voor te stellen dat Washington zich zou terugtrekken; als Rusland de overwinning zou behalen in Oekraïne, zou de positie van de Verenigde Staten in de wereld een zware klap krijgen.

De Russische ambities zijn ook toegenomen. In tegenstelling tot de conventionele wijsheid in het Westen, is Moskou Oekraïne niet binnengevallen om het te veroveren en het deel te laten uitmaken van een Groot-Rusland. Het was er vooral op uit te voorkomen dat Oekraïne een Westers bolwerk aan de Russische grens zou worden. Poetin en zijn adviseurs waren er vooral op gespitst dat Oekraïne zich uiteindelijk bij de NAVO zou aansluiten. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov maakte het half januari bondig duidelijk door op een persconferentie te zeggen: “De sleutel tot alles is de garantie dat de NAVO zich niet naar het oosten zal uitbreiden.” Voor de Russische leiders is het vooruitzicht van Oekraïens lidmaatschap van de NAVO, zoals Poetin het zelf vóór de invasie uitdrukte, “een directe bedreiging voor de Russische veiligheid” – een bedreiging die alleen uit de weg geruimd kan worden door ten strijde te trekken en van Oekraïne een neutrale of failed state te maken.

Moskou is Oekraïne niet binnengevallen om het te veroveren

Met dat doel voor ogen lijken de territoriale doelstellingen van Rusland sinds het begin van de oorlog aanzienlijk te zijn uitgebreid. Tot aan de vooravond van de invasie was Rusland vastbesloten het Minsk II-akkoord uit te voeren, dat de Donbas als deel van Oekraïne zou hebben gehandhaafd. In de loop van de oorlog heeft Rusland echter grote stukken grondgebied in Oost- en Zuid-Oekraïne veroverd, en er zijn steeds meer aanwijzingen dat Poetin nu van plan is al dat land of het grootste deel daarvan te annexeren, waardoor wat er nog over is van Oekraïne in feite een disfunctionele rompstaat zou worden.

De dreiging voor Rusland is nu nog groter dan voor de oorlog, vooral omdat de Biden-regering nu vastbesloten is de territoriale verworvenheden van Rusland terug te draaien en de Russische macht permanent te verlammen. Wat de zaak nog erger maakt voor Moskou, is dat Finland en Zweden lid worden van de NAVO, en dat Oekraïne beter bewapend is en nauwer geallieerd is met het Westen. Moskou kan het zich niet veroorloven in Oekraïne te verliezen, en het zal alle beschikbare middelen aanwenden om een nederlaag te voorkomen. Poetin lijkt erop te vertrouwen dat Rusland uiteindelijk zal zegevieren tegen Oekraïne en zijn Westerse geldschieters. “Vandaag horen wij dat zij ons op het slagveld willen verslaan,” zei hij begin juli. “Wat kunt u daarop zeggen? Wel, laat ze het maar proberen. De doelen van de speciale militaire operatie zullen bereikt worden. Daar bestaat geen twijfel over.”

Oekraïne van zijn kant heeft dezelfde doelstellingen als de Biden-regering. De Oekraïners willen het grondgebied dat zij aan Rusland zijn kwijtgeraakt – met inbegrip van de Krim – terugwinnen, en een zwakker Rusland is zeker minder bedreigend voor Oekraïne. Bovendien hebben zij er vertrouwen in dat zij kunnen winnen, zoals de Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov half juli duidelijk maakte, toen hij zei: “Rusland kan zeker verslagen worden, en Oekraïne heeft al laten zien hoe.” Zijn Amerikaanse tegenhanger is het daar blijkbaar mee eens. “Onze hulp maakt een echt verschil op het terrein,” zei Austin in een toespraak eind juli. “Rusland denkt dat het Oekraïne te slim af kan zijn – en ons te slim af kan zijn. Maar dat is slechts het laatste in de reeks misrekeningen van Rusland.”

De dreiging van de NAVO voor Rusland is nu nog groter dan voor de oorlog

In wezen zijn Kiev, Washington en Moskou allemaal vastbesloten om te winnen ten koste van hun tegenstander, wat weinig ruimte laat voor compromissen. Noch Oekraïne, noch de Verenigde Staten, bijvoorbeeld, zullen waarschijnlijk een neutraal Oekraïne aanvaarden; in feite wordt Oekraïne met de dag nauwer met het Westen verbonden. Het is evenmin waarschijnlijk dat Rusland al het grondgebied dat het van Oekraïne heeft veroverd, of zelfs maar het grootste deel daarvan, zal teruggeven, te meer daar de vijandelijkheden die het conflict in de Donbas tussen pro-Russische separatisten en de Oekraïense regering de afgelopen acht jaar hebben aangewakkerd heviger zijn dan ooit.

Deze tegenstrijdige belangen verklaren waarom zoveel waarnemers denken dat een regeling via onderhandelingen er niet snel zal komen en dus een bloedige patstelling voorzien. Daarin hebben zij gelijk. Maar de waarnemers onderschatten het potentieel voor catastrofale escalatie dat in een aanslepende oorlog in Oekraïne is ingebouwd.

Er zijn drie basisroutes naar escalatie die inherent zijn aan oorlogsvoering: één of beide partijen escaleren doelbewust om te winnen, één of beide partijen escaleren doelbewust om een nederlaag te voorkomen, of de gevechten escaleren niet door een doelbewuste keuze maar onopzettelijk. Elk van deze mogelijkheden kan de Verenigde Staten in de strijd betrekken of Rusland ertoe brengen kernwapens te gebruiken, en mogelijk beide.

NAAR AMERIKA

Toen de Biden-regering tot de conclusie kwam dat Rusland in Oekraïne verslagen kon worden, stuurde zij meer (en krachtigere) wapens naar Kiev. Het Westen begon de offensieve mogelijkheden van Oekraïne te vergroten door wapens te sturen zoals het HIMARS meervoudig lanceerraketsysteem, naast “defensieve” wapens zoals de Javelin antitankraket. In de loop van de tijd is zowel de dodelijkheid als de hoeveelheid van het wapentuig toegenomen. In maart sprak Washington zijn veto uit over een plan om de MiG-29 gevechtsvliegtuigen van Polen naar Oekraïne over te brengen, omdat dat de strijd zou kunnen doen escaleren, maar in juli maakte het geen bezwaar toen Slowakije aankondigde dat het overwoog dezelfde vliegtuigen naar Kiev te sturen. De Verenigde Staten overwegen ook om hun eigen F-15’s en F-16’s aan Oekraïne te geven.

De Verenigde Staten en hun bondgenoten leiden het Oekraïense leger ook op en verschaffen het vitale inlichtingen, die het gebruikt om belangrijke Russische doelen te vernietigen. Bovendien heeft het Westen, zoals The New York Times heeft gemeld, “een heimelijk netwerk van commando’s en spionnen” op de grond in Oekraïne. Washington mag dan niet rechtstreeks bij de gevechten betrokken zijn, maar het is wel diep bij de oorlog betrokken. En het is nu nog maar een kleine stap verwijderd van eigen soldaten die aan de trekkers trekken en eigen piloten die op knoppen drukken.

Het Amerikaanse leger kan op verschillende manieren bij de gevechten betrokken raken. Denk aan een situatie waarin de oorlog zich nog een jaar of langer voortsleept, en er noch een diplomatieke oplossing in zicht is, noch een haalbare weg naar een Oekraïense overwinning. Tezelfdertijd is Washington wanhopig op zoek naar een einde aan de oorlog – misschien omdat het zich moet concentreren op het indammen van China of omdat de economische kosten van steun aan Oekraïne politieke problemen veroorzaken in eigen land en in Europa. In die omstandigheden zouden de Amerikaanse beleidsmakers alle reden hebben om riskantere stappen te overwegen – zoals het opleggen van een vliegverbod boven Oekraïne of het inzetten van kleine contingenten Amerikaanse grondtroepen – om Oekraïne te helpen Rusland te verslaan.

Een waarschijnlijker scenario voor een interventie van de VS zou zich voordoen als het Oekraïense leger ineen begon te storten en Rusland waarschijnlijk een grote overwinning zou behalen. In dat geval zouden de Verenigde Staten, gezien de grote inzet van de Biden-regering om die uitkomst te voorkomen, kunnen proberen het tij te keren door rechtstreeks bij de gevechten betrokken te raken. Men kan zich gemakkelijk voorstellen dat Amerikaanse functionarissen geloven dat de geloofwaardigheid van hun land op het spel staat en zichzelf ervan overtuigen dat een beperkt gebruik van geweld Oekraïne zou redden zonder Poetin ertoe aan te zetten kernwapens te gebruiken. Een andere mogelijkheid is dat een wanhopig Oekraïne grootscheepse aanvallen uitvoert op Russische steden, in de hoop dat een dergelijke escalatie een massale Russische reactie zou uitlokken die de Verenigde Staten er uiteindelijk toe zou dwingen zich bij de gevechten aan te sluiten.

Het laatste scenario voor Amerikaanse betrokkenheid houdt een onbedoelde escalatie in: zonder het te willen wordt Washington in de oorlog betrokken door een onvoorziene gebeurtenis die in een opwaartse spiraal terechtkomt. Misschien komen Amerikaanse en Russische gevechtsvliegtuigen, die boven de Oostzee in nauw contact zijn gekomen, per ongeluk met elkaar in aanvaring. Zo’n incident zou gemakkelijk kunnen escaleren, gezien de grote angst aan beide kanten, het gebrek aan communicatie, en de wederzijdse demonisering.

Of misschien blokkeert Litouwen de doorgang van gesanctioneerde goederen die over zijn grondgebied reizen op hun weg van Rusland naar Kaliningrad, de Russische enclave die van de rest van het land is afgescheiden. Litouwen deed dat half juni, maar trok zich half juli terug, nadat Moskou duidelijk had gemaakt dat het “harde maatregelen” overwoog om een einde te maken aan wat het als een illegale blokkade beschouwde. Het Litouwse Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zich echter verzet tegen een volledige opheffing van de blokkade. Aangezien Litouwen lid is van de NAVO, zouden de Verenigde Staten het land vrijwel zeker komen verdedigen als Rusland het zou aanvallen.

Rusland, dat wanhopig is om de westerse militairen naar Oekraïne tegen te houden, zou NAVO-staten kunnen treffen.

Of misschien vernietigt Rusland een gebouw in Kiev of een oefenterrein ergens in Oekraïne en doodt daarbij onbedoeld een aanzienlijk aantal Amerikanen, zoals hulpverleners, agenten van inlichtingendiensten of militaire adviseurs. De Biden-regering, die geconfronteerd wordt met een publieke opschudding in eigen land, besluit dat zij moet terugslaan en valt Russische doelen aan, wat dan leidt tot een tit-for-tat uitwisseling tussen de twee partijen.

Tenslotte bestaat de kans dat de gevechten in Zuid-Oekraïne de door Rusland gecontroleerde kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, zodanig beschadigen dat zij straling in de hele regio spuwt, wat Rusland ertoe brengt in gelijke mate te reageren. Dmitry Medvedev, de voormalige Russische president en eerste minister, heeft op die mogelijkheid onheilspellend gereageerd door in augustus te zeggen: “Vergeet niet dat er ook nucleaire sites in de Europese Unie zijn. En ook daar zijn incidenten mogelijk.” Mocht Rusland een Europese kernreactor treffen, dan zouden de Verenigde Staten vrijwel zeker in de strijd komen.

Natuurlijk zou ook Moskou de escalatie kunnen uitlokken. Men kan de mogelijkheid niet uitsluiten dat Rusland, wanhopig om de stroom van Westerse militaire hulp naar Oekraïne te stoppen, de landen zou treffen waar het grootste deel van die hulp doorheen gaat: Polen of Roemenië, die beide lid zijn van de NAVO. Er bestaat ook een kans dat Rusland een massale cyberaanval uitvoert tegen een of meer Europese landen die Oekraïne helpen, en daarbij grote schade toebrengt aan de vitale infrastructuur van dat land. Een dergelijke aanval zou de Verenigde Staten ertoe kunnen brengen een vergeldingscyberaanval tegen Rusland uit te voeren. Als die slaagt, zou Moskou militair kunnen reageren; als dat niet lukt, zou Washington kunnen besluiten dat de enige manier om Rusland te straffen is het land rechtstreeks te treffen. Dergelijke scenario’s klinken vergezocht, maar zij zijn niet onmogelijk. En het zijn slechts enkele van de vele wegen waarlangs wat nu een regionale oorlog is, kan uitgroeien tot iets veel groters en gevaarlijkers.

NUCLEAIRE WEGEN

Hoewel het Russische leger Oekraïne enorme schade heeft toegebracht, is Moskou tot nu toe terughoudend geweest in het escaleren om de oorlog te winnen. Poetin heeft de omvang van zijn strijdmacht niet uitgebreid door grootscheepse inlijving. Ook heeft hij zich niet gericht op het elektriciteitsnet van Oekraïne, wat betrekkelijk gemakkelijk zou zijn en enorme schade aan dat land zou toebrengen. Veel Russen hebben hem er zelfs van beschuldigd dat hij de oorlog niet krachtdadiger heeft gevoerd. Poetin heeft deze kritiek erkend, maar heeft laten weten dat hij zo nodig zou escaleren. “We zijn nog niet eens serieus met iets begonnen,” zei hij in juli, waarmee hij suggereerde dat Rusland meer kon en zou doen als de militaire situatie verslechterde.

Hoe zit het met de ultieme vorm van escalatie? Er zijn drie omstandigheden waarin Poetin kernwapens zou kunnen gebruiken. De eerste zou zijn als de Verenigde Staten en zijn NAVO-bondgenoten in de strijd zouden komen. Niet alleen zou die ontwikkeling het militaire evenwicht tegen Rusland sterk doen verschuiven, waardoor de kans op een Russische nederlaag sterk zou toenemen, maar het zou ook betekenen dat Rusland voor zijn eigen deur een grootmachtoorlog zou uitvechten die gemakkelijk over zijn grondgebied zou kunnen uitbreken. De Russische leiders zouden zeker denken dat hun voortbestaan in gevaar is, wat hen een sterke stimulans zou geven om kernwapens te gebruiken om de situatie te redden. Op zijn minst zouden zij demonstratie-acties overwegen om het Westen ervan te overtuigen zich terug te trekken. Of zo’n stap een einde zou maken aan de oorlog of zou leiden tot een oncontroleerbare escalatie ervan is van tevoren onmogelijk te zeggen.

In zijn toespraak van 24 februari waarin hij de invasie aankondigde, liet Poetin sterk doorschemeren dat hij naar kernwapens zou grijpen als de Verenigde Staten en hun bondgenoten in de oorlog zouden komen. Hij richtte zich tot “degenen die in de verleiding zouden kunnen komen om zich ermee te bemoeien,” zei hij, “zij moeten weten dat Rusland onmiddellijk zal reageren, en de gevolgen zullen zijn zoals u die in uw hele geschiedenis nog nooit gezien hebt.” Zijn waarschuwing ging niet verloren voor Avril Haines, de Amerikaanse directeur van de nationale inlichtingendienst, die in mei voorspelde dat Poetin kernwapens zou kunnen gebruiken als de NAVO “ingrijpt of op het punt staat in te grijpen,” voor een goed deel omdat dat “duidelijk zou bijdragen tot een perceptie dat hij op het punt staat de oorlog in Oekraïne te verliezen.”

Er zijn drie omstandigheden waarin Poetin kernwapens zou kunnen gebruiken.

In het tweede nucleaire scenario keert Oekraïne het tij op het slagveld zelf, zonder directe betrokkenheid van de VS. Indien de Oekraïense strijdkrachten klaar zouden staan om het Russische leger te verslaan en het verloren grondgebied van hun land terug te veroveren, lijdt het weinig twijfel dat Moskou dit resultaat gemakkelijk zou kunnen beschouwen als een existentiële bedreiging die een nucleaire reactie vereist. Poetin en zijn adviseurs waren immers voldoende gealarmeerd door de groeiende toenadering van Kiev tot het Westen, dat zij er doelbewust voor kozen Oekraïne aan te vallen, ondanks duidelijke waarschuwingen van de Verenigde Staten en hun bondgenoten over de ernstige gevolgen die dat voor Rusland zou hebben. Anders dan in het eerste scenario zou Moskou kernwapens inzetten, niet in het kader van een oorlog met de Verenigde Staten, maar tegen Oekraïne. Het zou dit doen met weinig vrees voor nucleaire vergelding, aangezien Kiev geen kernwapens heeft en aangezien Washington er geen belang bij zou hebben een kernoorlog te beginnen. De afwezigheid van een duidelijke vergeldingsdreiging zou het voor Poetin gemakkelijker maken om nucleair gebruik te overwegen.

In het derde scenario komt de oorlog in een langdurige patstelling terecht, die geen diplomatieke oplossing heeft en voor Moskou zeer duur wordt. Wanhopig om het conflict onder gunstige voorwaarden te beëindigen, zou Poetin kunnen streven naar nucleaire escalatie om te winnen. Evenals in het vorige scenario, waarin hij escaleert om een nederlaag te voorkomen, is het hoogst onwaarschijnlijk dat de VS nucleaire vergeldingsmaatregelen zullen nemen. In beide scenario’s zal Rusland waarschijnlijk tactische kernwapens gebruiken tegen een klein aantal militaire doelen, althans in het begin. Indien nodig zou het bij latere aanvallen steden kunnen treffen. Het verkrijgen van een militair voordeel zou één doel van de strategie zijn, maar het belangrijkste doel zou zijn een game changing klap uit te delen – om in het Westen zo’n angst te veroorzaken dat de Verenigde Staten en hun bondgenoten snel handelen om het conflict te beëindigen op voor Moskou gunstige voorwaarden. Geen wonder dat William Burns, de directeur van de CIA, in april opmerkte: “Niemand van ons mag de dreiging die uitgaat van een mogelijk toevlucht nemen tot tactische kernwapens of laagradioactieve kernwapens licht opvatten.”

HET HOF MAKEN VAN CATASTROFE

Men zou kunnen toegeven dat, hoewel één van deze catastrofale scenario’s theoretisch zou kunnen gebeuren, de kans klein is en men zich dus weinig zorgen hoeft te maken. De leiders aan beide zijden hebben er immers alle belang bij om de Amerikanen buiten de strijd te houden en zelfs een beperkt gebruik van kernwapens te vermijden, om nog maar te zwijgen van een echte kernoorlog.

Kon men maar zo optimistisch zijn. In feite worden in de conventionele visie de gevaren van een escalatie in Oekraïne sterk onderschat. Om te beginnen hebben oorlogen de neiging een eigen logica te volgen, waardoor het verloop ervan moeilijk te voorspellen is. Wie zegt dat hij met zekerheid weet welke weg de oorlog in Oekraïne zal volgen, vergist zich. De dynamiek van de escalatie in oorlogstijd is evenzo moeilijk te voorspellen of te beheersen, wat een waarschuwing zou moeten zijn voor hen die er vertrouwen in hebben dat de gebeurtenissen in Oekraïne beheersbaar zijn. Bovendien, zoals de Pruisische militaire theoreticus Carl von Clausewitz erkende, zet het nationalisme de moderne oorlogen aan tot hun meest extreme vorm, vooral wanneer er voor beide partijen veel op het spel staat. Dat wil niet zeggen dat oorlogen niet beperkt kunnen worden gehouden, maar het is niet gemakkelijk. Tenslotte zou, gezien de duizelingwekkende kosten van een kernoorlog tussen grote mogendheden, zelfs een kleine kans daarop, iedereen lang en diep moeten doen nadenken over waar dit conflict heen zou kunnen gaan.

Deze hachelijke situatie vormt een sterke stimulans om een diplomatieke oplossing voor de oorlog te vinden. Helaas is er echter geen politieke regeling in zicht, want beide partijen houden vast aan oorlogsdoelen die een compromis bijna onmogelijk maken. De Biden-regering had met Rusland moeten samenwerken om de crisis in Oekraïne op te lossen voordat er in februari oorlog uitbrak. Het is nu te laat om een overeenkomst te sluiten. Rusland, Oekraïne en het Westen zitten vast in een verschrikkelijke situatie zonder een duidelijke uitweg. Men kan alleen maar hopen dat de leiders aan beide zijden de oorlog zullen beheren op een manier die een catastrofale escalatie voorkomt. Voor de tientallen miljoenen mensen wier leven op het spel staat, is dat echter een schrale troost.

Copyright © 2022 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

NUCLEAIRE OORLOG DOSSIER

Nucleaire oorlog dreigt: Westen is kansloos, zegt IAEA-insider

Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: