Rusland en Oekraïne zijn goed voor bijna een derde van de tarwe-export in de wereld. De Westerse landen waarschuwen voor een dreigend kolossaal graantekort en nog hogere prijzen. Zullen de belangrijkste kopers – de landen van Noord-Afrika en het Midden-Oosten – een alternatief kunnen vinden voor Russische tarwe? En waarom blijven de grote Westerse agro-industrieën in Rusland?
De Amerikaanse boeren maken zich zorgen over een ongekende droogte in het zuiden van het land, vooral in Kansas. Dit zal een zware slag toebrengen aan de graanoogst. Het weer is een traditionele factor waarop de mens geen vat heeft en die de graanoogst beïnvloedt. De droogte van dit jaar in de VS is echter lang niet de belangrijkste factor achter de tekorten en de hogere graan- en tarweprijzen. De situatie in Oekraïne en de Westerse sancties tegen Rusland vormen een nieuwe bedreiging voor de bestaande orde op de wereldgraanmarkt. Amerikaanse en Russisch-Oekraïense leveranciers hebben verschillende markten. Een voorzieningstekort in verschillende streken tegelijk is echter een veel negatiever teken voor de wereld, schrijft Olga Samofalowa.
De Europese Unie en Griekenland moeten zich voorbereiden op een graantekort op de markt, zei de Griekse eerste onderminister van Buitenlandse Zaken Miltiadis Varvitsiotis op dinsdag. De graanprijzen zijn in Europa al gestegen. Een tekort zou leiden tot aanzienlijke prijsstijgingen en onrust in de hele regio, vooral in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, aldus de Griekse minister.
Rusland staat op de lijst van de grootste graanleveranciers ter wereld, en sancties op dit gebied zullen leiden tot “tekorten en prijsstijgingen en vooral de armste landen treffen”, benadrukt het Comité voor Oost-Europese Economische Betrekkingen, waarin Duitse bedrijven in Oost-Europa en het GOS zijn verenigd. Zij vinden dat sancties niet mogen leiden tot de volledige vernietiging van de Russische economie en de verarming van de bevolking. Een volledige afbraak van de Europees-Russische economische betrekkingen is immers volstrekt contraproductief voor de vreedzame toekomst van Europa.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian riep op tot verbetering van de voedselzekerheid. Volgens hem is de omvang van de graanproductie in Oekraïne en Rusland welbekend, en zijn de gevolgen in Oekraïne reeds zichtbaar: de onmogelijkheid om te oogsten, te zaaien en uit te voeren. De situatie in Oekraïne zou reeds in 2022 een wereldwijde voedselcrisis kunnen veroorzaken, zo heeft de Franse minister van Landbouw en Voedselvoorziening Julien Denormandy tegen Le Figaro gezegd.
Rusland en Oekraïne zijn samen goed voor ongeveer 26% van de tarwe-export in de wereld. Rusland is goed voor 16% van de wereldexport en Oekraïne voor 10% (gegevens USDA). Rusland werkt al jaren aan het heroveren van zijn leidende positie in de tarwe-export. En dat deed het in 2018, nadat het zijn marktaandeel aanzienlijk had vergroot en zowel de VS als de EU had ingehaald.
De situatie in Oekraïne en de Westerse sancties tegen Rusland zouden kunnen leiden tot een daling van de uitvoer van tarwe uit Rusland en een vermindering van de Oekraïense oogst. De Oekraïense graantransporten via de Zee van Azov zijn reeds stopgezet. De Zwarte Zeehavens zijn nog steeds in bedrijf, zij het niet op volle capaciteit. Daarom blijft Rusland exporteren. In maart zou het land meer dan 2 miljoen ton tarwe kunnen uitvoeren, als het weer tenminste meewerkt, voorspelt Dmitry Rylko, directeur-generaal van het Instituut voor landbouwmarktvoorwaarden (ICAR). Dit is een goed resultaat als problemen met de logistiek en de betaling als gevolg van sancties niet tot aanpassingen leiden. Egypte en Turkije, de belangrijkste kopers van Russische tarwe, proberen deze maand zo veel mogelijk graan uit Rusland in te voeren.
De belangrijkste kopers van goedkope tarwe uit de Zwarte Zee zijn Afrikaanse en Aziatische importeurs. Zo zijn bijvoorbeeld Qatar, Rwanda, Kirgizië en Egypte voor 80% van de tarweaanvoer uit Rusland afhankelijk, en 70% voor Turkije.
Als de graanexport uit Rusland om de een of andere reden wordt stopgezet of beperkt, zullen deze landen op zoek moeten gaan naar alternatieve leveranciers. Het Westen zal het waarschijnlijk niet aandurven om de uitvoer van tarwe uit Rusland rechtstreeks te verbieden. Maar om schade aan te richten, hoeft ze dat niet. De VS zouden kunnen dreigen met sancties tegen schepen die Russische havens aandoen of handel drijven in “giftige” Russische goederen. En dat zou het meteen moeilijk maken om graan uit Rusland uit te voeren. Een andere mogelijkheid zou zijn dat Rusland zelf de graanexport verbiedt als vergelding of om zijn eigen voedselzekerheid veilig te stellen in het licht van de prijschaos en de tekorten op de wereldmarkten.
Beide scenario’s zouden leiden tot tekorten en een nog sterkere stijging van de tarweprijzen, die in de eerste week van de speciale operatie van Rusland in Oekraïne al een hoogtepunt in 14 jaar hebben bereikt.
Australië probeert meer te produceren en uit te voeren, maar is er nog niet in geslaagd er aanzienlijk op vooruit te gaan. Naar verluidt is er ook sprake van een bescheiden groei van de uitvoer, als die er al is. India verbruikt zelf veel tarwe, maar is onlangs begonnen het in kleine hoeveelheden uit te voeren. Het land zou kunnen profiteren van de hoge tarweprijzen en zijn uitvoer kunnen opvoeren. Alternatieve leveranciers zijn gevestigd in verder afgelegen streken (VS, Australië, India), waardoor het natuurlijk duurder is om de goederen te leveren.
In ieder geval zal geen enkele andere producent in staat zijn de Oekraïense en Russische tarwevolumes zo snel volledig te vervangen. Er zal dus een felle prijzenoorlog om de schaarse, dure tarwe beginnen. Het “tarweoverschot” zal gaan naar de landen die er een hogere prijs voor kunnen betalen. Het ongelijke speelveld zal de rijkere geïndustrialiseerde landen ten goede komen; de armere landen zullen verliezen, aangezien het percentage hongerigen onvermijdelijk zal blijven stijgen. Voedsel is nu al duurder dan ooit, en het uit de markt nemen van Russische en Oekraïense tarwe zal brood en meel nog duurder maken.
Stijgende voedsel-, kunstmest- en energieprijzen als gevolg van de situatie in Oekraïne dreigen een wereldwijde voedselcrisis te veroorzaken, zegt VN-secretaris-generaal António Guterres. “De gevolgen zijn in de hele wereld al merkbaar: de prijzen van voedsel, energie en meststoffen stijgen snel. Dit dreigt te escaleren in een wereldwijde hongersnood,” zei hij. Het is noodzakelijk “de gevechten te staken en de vrede een kans te geven”, zei hij.
In tegenstelling tot sommige Westerse bedrijven, zoals Ikea en McDonald’s, ontvluchten de grote agro-industrieën Rusland niet. Cargill, Bayer en Archer Daniels Midland (ADM) bijvoorbeeld negeren oproepen om de betrekkingen met Rusland te verbreken en blijven in Rusland zaden verkopen en gewassen verwerken. Dat komt omdat zij begrijpen dat het gaat om de beschikbaarheid van voedsel, zowel voor de Russen zelf als voor de mensen in andere landen.
Zo hebben enkele Oekraïense en Amerikaanse milieu- en landbouworganisaties vorige week een brief geschreven waarin zij Cargill opriepen zich volledig uit Rusland terug te trekken, zo meldt de WSJ. Het bedrijf is sinds 1964 in het land actief. Het exploiteert plaatselijke voeder- en graanfabrieken voor de veestapel – en heeft geweigerd die te sluiten. “Voedsel is een basisbehoefte en mag nooit als wapen gebruikt worden,” counterde Cargill, die in de jaren ’90 de glucosepoederfabriek Efremovsky in de regio Toela kocht, vervolgens een oliewinningsfabriek in de regio Volgograd bouwde, een fabriek in de regio Voronezj en nog veel meer.
Ook het Duitse bedrijf Bayer zei dat de voedselbeperkingen het aantal menselijke slachtoffers alleen maar zouden doen toenemen. Daarom heeft het bedrijf reeds Russische boeren voorzien van zaden en bestrijdingsmiddelen voor de teelt. Een andere producent van bestrijdingsmiddelen en zaaigoed, Syngenta, blijft Russische boeren zaaigoed en chemicaliën leveren om de wereldwijde voedselcrisis te helpen verlichten. De omzet van het bedrijf in Rusland en Oekraïne wordt geschat op 1 miljard dollar. ADM, Bunge en Viterra zullen ook in Rusland actief blijven, evenals de graandivisie van de grondstoffengigant Glencore. Maar zij zullen sommige operaties en uitbreidingen inperken. ADM is een van de vier grootste handelaars in landbouwgrondstoffen ter wereld, samen met Bunge, Cargill en Louis Dreyfus. ADM is een traditioneel Amerikaans landbouwbedrijf met activiteiten op vele opkomende markten, waaronder Rusland. In 2018 kocht ADM 50% van zijn zetmeel- en siroopdivisie van het in Rostov gevestigde Aston Holding voor 3 miljard roebel.
Het Amerikaanse Bunge heeft al in 2004-2005 fabrieken in de regio’s Krasnodar en Voronezh en een graanterminal in Rostov-on-Don gekocht. In 2008 heeft het bedrijf een olie-extractiefabriek in de Voronezj-regio in gebruik genomen, waar het de bekende zonnebloemoliemerken Oleina en Ideal produceert.
Het feit dat Russische tarwe uitgevoerd blijft worden, toont ook aan dat de internationale handelaars besloten hebben de voedselproblemen in de wereld niet te verergeren.
De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties schat dat ongeveer 13 miljoen mensen honger zullen lijden als gevolg van de stijgende voedselprijzen en verstoringen van de bevoorrading. Het zijn niet de Westerse landen die sancties opleggen, maar in de eerste plaats de lage-inkomenslanden die eronder te lijden hebben. Men vreest dat de dreigende voedselcrisis tot hongeropstanden zou kunnen leiden.
De stijging heeft de vrees voor voedselzekerheid aangewakkerd en roept herinneringen op aan meer dan tien jaar geleden, toen prijsstijgingen tot hongeropstanden leidden in meer dan 30 landen, onder meer in Afrika en het Midden-Oosten.
Bayer heeft Monsanto opgekocht om zo de patenten op GMO gewassen in handen te krijgen.
Volgelns bovenstaand artikel is o.a. Bayer heel aktief in Rusland. Houd dit ook in dat er Rusland GMO gewassen geteeld worden en met glyfosaat gesproeid worden en daardoor ook steriel zijn en dus geen eigen zaden opleveren zodat er ieder jaar nieuw (duur) zaad moet worden ingekocht?
Ik was in de veronderstelling dat GMO rotzooi in Rusland verboden was.
Round-up lijdt niet tot steriele gewassen; dat te denken is onzin.
Bovendien zijn er verschillende typen voor verschillende gewassen; het wordt niet op gewassen gespoten maar op de ongewenste rotzooi.
Alweer een links onzin verhaal.