De EU is het beu dat de lidstaten niet buigen voor de liberale agenda – worden geconfronteerd met sancties om afwijkende landen te bestraffen

“Het Europees parlement wijst erop dat er in de Unie wat betreft de waarden waarop de Unie berust, sprake is van een ongekende en steeds erger wordende crisis, die het voortbestaan van de Unie als democratisch vredesproject in gevaar brengt; is zeer bezorgd over de toename en het op steeds grotere schaal wortel schieten van het autocratische en illiberale gedachtengoed, een probleem dat verergerd wordt door de Covid-19-pandemie en de economische recessie, en over de toename van corruptie, desinformatie en “state capture” (frauduleuze controle over overheidsinstellingen) in enkele lidstaten; wijst op de gevaren van deze tendensen voor de cohesie binnen de rechtsorde van de Unie, de bescherming van de grondrechten van al haar burgers, de werking van de interne markt, de doeltreffendheid van het gemeenschappelijk beleid en de geloofwaardigheid van de Unie op het internationale politieke toneel.”

“De klassieke definitie van state capture verwijst naar de manier waarop formele procedures (zoals wetten en sociale normen) en overheidsbureaucratie worden gemanipuleerd door particulieren en bedrijven om het beleid en de wetten van de staat in hun voordeel te beïnvloeden. State capture probeert de vorming van wetten te beïnvloeden, om zo invloedrijke privébelangen te beschermen en te bevorderen. Op deze manier verschilt het van de meeste andere vormen van corruptie, die in plaats daarvan een selectieve handhaving van reeds bestaande wetten nastreven.”

“De EU is gegrondvest op de waarden van respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren (artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU)). Deze waarden moeten de lidstaten gemeen hebben in een samenleving die gekenmerkt wordt door diversiteit, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en het beginsel van gelijkheid van vrouwen en mannen.”

(Samenvatting) “Bij elk controlemechanisme moeten de actoren die zich inzetten voor de bescherming en bevordering van de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten, met inbegrip van het maatschappelijk middenveld, de Raad van Europa en de VN-agentschappen, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking, het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten, de nationale instellingen voor de mensenrechten, de bevoegde autoriteiten en de beroepsverenigingen die het werk van de rechterlijke macht bij de handhaving van het recht op basis van een onafhankelijke positie ondersteunen, in belangrijke mate worden betrokken. Daarom is passende EU-financiering voor het maatschappelijk middenveld nodig, met name via het programma voor juridische zaken en het programma voor burgerschap, gelijkheid, rechten en waarden.”