“Rusland alleen al kan het hele Westen confronteren…”

De Russische media meldden dat president Vladimir Poetin een buitengewoon gebaar maakte toen president Xi Jinping vorige week dinsdagavond na het staatsdiner het Kremlin verliet door hem naar de limousine te begeleiden en hem uit te zwaaien, schrijft M.K. Bhadrakumar.

En Xi antwoordde tijdens de afscheidshanddruk naar verluidt: “Samen moeten we deze veranderingen, die in 100 jaar niet hebben plaatsgevonden, doorzetten. Wees voorzichtig.”

Xi zinspeelde op de afgelopen 100 jaar moderne geschiedenis waarin de Verenigde Staten veranderden van een land ten noorden van Mexico op het westelijk halfrond in een supermacht en wereldhegemoon.

Met zijn diepgaande gevoel voor geschiedenis en dialectische geest herinnerde Xi aan de intense gesprekken met Poetin, waarin werd stilgestaan bij de hedendaagse realiteit die het unipolaire moment van de VS in de vuilnisbak doet belanden en bij de noodzaak dat China en Rusland de handen ineenslaan om de overgang van de wereldorde naar democratisering en multipolariteit te consolideren.

Het was een passende afsluiting van een staatsbezoek dat de avond ervoor begon met het uitspreken van het vertrouwen dat de Russen Poetin zullen steunen bij de presidentsverkiezingen volgend jaar. In één klap “annuleerde” Xi de demonisering van Poetin door het Westen, indachtig de absurditeit om zelfs een arrestatiebevel tegen de leider van het Kremlin te regelen om afbreuk te doen aan zijn besprekingen in Moskou.

China heeft een nauwgezet beleid om zich te onthouden van commentaar op de binnenlandse politiek van andere landen. In het geval van de situatie rond Rusland heeft Xi echter een opmerkelijke uitzondering gemaakt door aan te geven dat hij het proactieve leiderschap van Poetin in deze tumultueuze tijden op prijs stelt. De meerderheid van de wereldopinie, vooral in het Mondiale Zuiden, zal het daarmee eens zijn.

Zal de erudiete Russische publieke opinie er ook geen kennis van nemen – met een brullend applaus? Ja, Poetins consistente score van 80 procent is een wegwijzer. Xi heeft wellicht koud water gegoten op de laatste wanhopige westerse pogingen om een stel Russische oligarchen aan te zetten tot een regimewisseling in het Kremlin.

Zeker, de timing van Xi’s staatsbezoek midden in de oorlog in Oekraïne geeft aan hoeveel belang China hecht aan de betrekkingen met Rusland. Dat is weloverwogen, want zowel China als Rusland zijn verwikkeld in een spiraal van spanningen ten opzichte van de Verenigde Staten.

De stemming in Peking is dramatisch omgeslagen. Het dieptepunt werd bereikt met het lompe gedrag van president Biden in zijn State of the Union-toespraak op 7 februari, toen hij buiten zijn boekje ging en hysterisch riep: “Noem mij een wereldleider die met Xi Jinping van plaats zou willen ruilen.”

In de oosterse cultuur wordt dergelijke lompheid opgevat als onvergeeflijk schandalig gedrag. In de weken sinds de VS de Chinese weerballon hebben neergeschoten en China internationaal hebben belasterd, heeft Peking verschillende pogingen van het Witte Huis om Biden een telefoongesprek met president Xi te laten voeren afgewezen.

Beijing heeft genoeg van de holle beloften van Biden om de banden te herstellen, terwijl hij in het geniep de allianties in de regio Azië-Stille Oceaan versterkt, de NAVO betrekt bij de machtsdynamiek in Azië-Stille Oceaan en extra troepen en vuurkracht stuurt naar plaatsen als Guam en de Filipijnen, naast zijn doelbewuste streven om de Chinese economie te verzwakken.

Het bezoek van Xi aan Moskou werd een uitstekende gelegenheid voor Rusland en China om hun “grenzeloze” partnerschap opnieuw te bevestigen en de westerse pogingen om sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne een breuk in de Chinees-Russische relatie teweeg te brengen de kop in te drukken.

Om professor Graham Allison van de Harvard Universiteit te citeren: “In elke dimensie – persoonlijk, economisch, militair en diplomatiek – is de niet-aangegeven alliantie die Xi heeft opgebouwd met de Russische president Vladimir Poetin veel belangrijker geworden dan de meeste officiële allianties die de Verenigde Staten tegenwoordig hebben.”

Maar bondgenootschap of niet, feit blijft dat dit “nieuwe model van betrekkingen tussen grote landen met wederzijds respect, vreedzame coëxistentie en win-win-samenwerking” – om Xi Jinping te citeren – allesbehalve een hiërarchische orde is.

Amerikaanse deskundigen hebben moeite met het begrijpen van gelijkwaardige relaties tussen twee soevereine en onafhankelijke naties. En in dit geval is noch Rusland noch China geneigd om een formeel bondgenootschap af te kondigen, omdat een bondgenootschap, eenvoudig gezegd, onvermijdelijk vereist dat verplichtingen worden aangegaan en dat het optimaal nastreven van belangen wordt beperkt in overeenstemming met een collectieve agenda.

De strategische calculus van Poetin in Oekraïne zal dus veel sterker worden bepaald door de gebeurtenissen op het slagveld dan door enige Chinese inbreng. De reactie van Rusland op het Chinese “vredesplan” met betrekking tot Oekraïne getuigt van die realiteit.

Zodra Xi uit Moskou was vertrokken, zette Poetin in een interview met Russia 1 TV de toedracht recht dat Rusland de munitie die het Westen aan Kiev levert overtreft. Hij zei: “Het productieniveau van Rusland en zijn militair-industrieel complex ontwikkelen zich in een zeer snel tempo, wat voor velen onverwacht was.”

Terwijl meerdere westerse landen Oekraïne van munitie zullen voorzien, “zal de Russische productiesector zelf drie keer zoveel munitie produceren voor dezelfde periode,” voegde Poetin eraan toe.

Hij herhaalde dat de wapentransporten van het Westen naar Oekraïne Rusland alleen zorgen baren omdat ze “een poging zijn om het conflict te verlengen” en “alleen maar zullen leiden tot een grotere tragedie en niets meer.”

Dit is echter niet om de grote betekenis van het partnerschap voor beide landen op politiek, diplomatiek en economisch gebied te bagatelliseren. Het belang ligt in de groeiende onderlinge afhankelijkheid van beide landen in meerdere richtingen, die nog niet kan worden gekwantificeerd en zich blijft “ontwikkelen” (Xi) en naadloos lijkt.

De oorlog in Oekraïne blijkt paradoxaal genoeg een wake-up call te zijn – een oorlog die een nieuwe wereldoorlog kan voorkomen in plaats van veroorzaken. China begrijpt dat Rusland het in zijn eentje heeft opgenomen tegen het “collectieve Westen” en heeft laten zien dat het meer dan een partij is.

Deze inschatting in Peking kan niet aan de aandacht van het Westen ontsnappen en zal ook het westerse denken op middellange en lange termijn beïnvloeden – niet alleen voor Eurazië, maar ook voor de regio Azië-Stille Oceaan.

Een recent artikel in de Global Times van enkele weken geleden van Hu Xijin, de voormalige hoofdredacteur van het dagblad van het Centraal Comité van de Chinese Communistische Partij, belichtte het “grote plaatje”.

Hu schreef dat de oorlog in Oekraïne “is uitgegroeid tot een uitputtingsslag tussen Rusland en het Westen… Terwijl de NAVO geacht wordt veel sterker te zijn dan Rusland, lijkt de situatie ter plaatse dat niet te zijn, wat onrust veroorzaakt in het Westen.”

Hu trok enkele verbluffende conclusies: “De VS en het Westen vinden het veel moeilijker dan verwacht om Rusland te verslaan. Zij weten dat China geen militaire steun aan Rusland heeft verleend, en de vraag die hen achtervolgt is: als Rusland alleen al zo moeilijk te verslaan is, wat als China Rusland echt militaire steun gaat verlenen, door zijn enorme industriële capaciteit te gebruiken voor het Russische leger? Zou de situatie op het Oekraïense slagveld dan fundamenteel veranderen? Bovendien kan Rusland alleen al in Oekraïne de confrontatie aangaan met het hele Westen. Als zij China en Rusland werkelijk dwingen om de handen ineen te slaan, welke veranderingen zullen er dan plaatsvinden in de militaire situatie in de wereld?”

Is de in de VS en Europa heersende opvatting dat de alliantie tussen Rusland en China een alliantie van ongelijken is, niet zelf een westerse misvatting die zichzelf dient? Hu heeft gelijk: Hoewel de alomvattende kracht van China nog steeds kleiner is dan die van de VS, is er in combinatie met Rusland sprake van een paradigmaverschuiving in de balans en heeft de VS niet langer het alleenrecht om te handelen zoals het wil.

Het is de gemeenschappelijke zorg van Rusland en China dat de wereldorde moet terugkeren naar een internationaal systeem met de VN als kern en een wereldorde gebaseerd op internationaal recht. Het lijdt geen twijfel dat de strategie van beide landen erop gericht is de door de VS gedomineerde “op regels gebaseerde orde” omver te werpen en terug te keren naar een internationale orde waarin de VN centraal staat.

In feite is artikel 5 de ziel van de gezamenlijke verklaring die in Moskou is uitgegeven: “De twee partijen bevestigen opnieuw hun verbintenis om het internationale systeem met de Verenigde Naties als kern, de internationale orde gebaseerd op het internationale recht en de basisnormen die de internationale betrekkingen regelen op basis van de doelstellingen en beginselen van het VN-Handvest, krachtig te handhaven en zich te verzetten tegen alle vormen van hegemonisme, unilateralisme en machtspolitiek, de mentaliteit van de Koude Oorlog, confrontaties tussen kampen en de vorming van klieken gericht op specifieke landen.”

Vergis u niet: het gaat er niet om de VS als baas te verwijderen en te vervangen door China, maar om de VS effectief te beletten kleinere, zwakkere staten te intimideren, en zo een nieuwe internationale orde in te luiden met het primaat op vreedzame ontwikkeling en politieke correctheid die alle ideologische verschillen terzijde schuift.

Copyright © 2023 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

OEKRAÏNE CONFLICT DOSSIER

Valt de NAVO uit elkaar?

Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: