David Glantz en Jonathan House bewezen de mensheid een dienst toen ze in de archieven van het Sovjetleger doken en een must read over de Tweede Wereldoorlog produceerden – When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler. Dit boek gaat niet alleen over de wereldschokkende gebeurtenissen van 80 jaar geleden, toen de Sovjets hun aanvankelijke verwoestende verliezen goedmaakten en de Duitse Wehrmacht in de loop van de oorlog aan het Oostfront vernietigden. Het boek is nog steeds relevant omdat het inzicht geeft in de Russische benadering van militaire planning en gecombineerde strijdkrachten die zich in Oekraïne ontvouwt, schrijft Larry Johnson.
Ik werd vooral getroffen door het verslag van de auteurs van de Operatie Citadel alias de Slag om Koersk vanwege de parallellen met het mislukte tegenoffensief van Oekraïne in 2023. Om te beginnen wisten zowel de Sovjets van 1943 als de Russen van 2023 dat er een “offensief” of “tegenoffensief” op komst was. Noch de Duitsers van 1943 noch de Oekraïners van 2023 deden enige moeite om hun intentie om een groot offensief te lanceren te verhullen.
Dan is er nog de kwestie van de defensieve verschansingen. De Sovjets legden honderden kilometers aan loopgraven en gevechtsposities aan langs de verwachte aanvalsas. De Russen richtten wat algemeen bekend staat als de Surovikin linies op – een reeks verdedigingswerken van 30 kilometer diep en verspreid over een front van honderdzestig kilometer. Deze Sovjet en Russische verschansingen bleken effectief in het verslaan van de respectievelijke nazi- en Oekraïense offensieven.
Wat je het meeste meeneemt uit het boek van Glantz/Houseman is het verschil tussen een Sovjet “oorlogsvoering” en de huidige Russische “Speciale Militaire Operatie”. Hoewel het hedendaagse Rusland enkele van de plannings- en operationele principes toepast die de Sovjet-Stavka tijdens WO II hanteerde, is Rusland niet volledig gemobiliseerd en heeft het niet het soort vuurkracht ontketend dat werd geassocieerd met de Sovjetaanvallen in WO II. Dit is een eenvoudige manier om te zeggen dat Rusland zijn militaire spierballen nog niet volledig heeft laten zien.
Ik raad je aan het laatste artikel van Simplicius the Thinker te lezen, die een uitstekende samenvatting geeft van de paniek die de Oekraïense en Westerse autoriteiten overvalt na de nederlaag van Oekraïne bij Avdeevka. Een van de belangrijkste redenen waarom het Westen consequent verkeerd begrijpt en interpreteert wat er militair gezien gebeurt in Oekraïne met Russische operaties, is dat het Westen op Rusland projecteert wat het denkt dat de Russen zouden moeten doen. Toen Rusland bijvoorbeeld in maart 2022 kilometerslange tankcolonnes ten noorden van Kiev inzette, concludeerde het Westen dat dit een mislukte Russische militaire operatie was omdat er geen pantseraanval op Kiev was. Westerse analisten concludeerden dat Rusland over onvoldoende logistiek beschikte en de operaties niet kon volhouden.
We weten nu dat dit onjuist is. Rusland plaatste die troepenmacht ten noorden van Kiev als onderhandelingstroef als onderdeel van een bredere diplomatieke/militaire oplossing. Rusland trok die troepenmacht terug als een gebaar van goede wil toen bleek dat er een onderhandelingsakkoord in het verschiet lag. Maar de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk saboteerden die onderhandelingen en begonnen een narratief op te zetten dat Rusland een vernederende militaire nederlaag leed door toedoen van de Oekraïners. Het was een leugen, maar het had het gewenste effect om het publieke narratief in het Westen te voeden.
Het Westen blijft zoeken naar een “grote pijl” offensief – dat wil zeggen, een massale opbouw van Russische troepen in één of twee gebieden en een daaropvolgende aanval van een pantsercolonne die de Oekraïense verdedigingslinies probeert te doorbreken. Ik denk niet dat dat in de kaarten staat. Rusland gebruikt een verspreid offensief met geconcentreerde strijdkrachten op verschillende locaties langs het 1200 kilometer lange front. Zonder duidelijk hun volgende aanvalsas aan te geven, zijn de Russen in staat om wat er nog over is van het Oekraïense leger in verwarring te brengen en het te dwingen om troepen langs het front heen en weer te verplaatsen. Net zoals een tsunami zich langzaam opbouwt en dan plotseling alles overweldigt wat ervoor ligt, denk ik dat we getuige zijn van de Russen die het equivalent van een militaire tsunami ontketenen.
Ik ben al lang van mening dat er geen patstelling is in Oekraïne; dat Rusland een duidelijk en beslissend voordeel heeft. Het is goed om te weten dat voormalig CIA-chef en minister van Defensie Bobby Gates het met me eens is:
Het Russische leger heeft de patstelling in de oorlog in Oekraïne doorbroken, zei Robert Gates, voormalig CIA-directeur en minister van Defensie, woensdag, na de succesvolle poging van Moskou om de frontlijnstad Avdiivka in te nemen.
“Het is niet langer een patstelling. De Russen hebben het momentum herwonnen”, zei Gates in een streaming interview tegen David Ignatius van The Washington Post. “Alles wat ik lees is dat de Russen in het offensief zijn langs het 600 mijl lange front.”
Rusland heeft duizelingwekkende verliezen geleden in de oorlog, merkte hij op, maar nu Oekraïne te kampen heeft met een tekort aan artillerie door de afnemende steun van de VS, “hebben de Russen het gevoel dat het tij is gekeerd en hoewel er nog veel te doen is, is het initiatief naar hen overgegaan,” zei Gates.
Toch kan Gates het niet helpen om domme onzin te verkondigen. “Rusland leed duizelingwekkende verliezen?” Absolute onzin zonder feiten. Het is dit soort zelfbedrog dat de meeste westerse analisten ervan weerhoudt om de penibele situatie te begrijpen waarin Oekraïne en de NAVO zich bevinden. Ik vermoed dat de Russen het Westen aanmoedigen om zich te blijven overgeven aan dit soort fantasieën. Dat maakt de Russische strategische taak alleen maar gemakkelijker.
