Een vreugdevuur der ijdelheden

Hoogmoed houdt in dat men gelooft dat een verzonnen narratief op zichzelf voor de overwinning kan zorgen. Het is een fantasie die het Westen heeft overspoeld – het meest nadrukkelijk sinds de 17e eeuw. Onlangs publiceerde de Daily Telegraph een belachelijke video van negen minuten die beweerde aan te tonen dat “vertelsels oorlogen winnen”, en dat tegenslagen in het slagveld bijkomstigheden zijn: waar het om gaat is dat er zowel verticaal als horizontaal over het hele spectrum – van de soldaat van de speciale strijdkrachten in het veld tot aan de top van de politieke top – een eenduidig narratief wordt gearticuleerd, schrijft Alastair Crooke.

De essentie is dat “wij” (het Westen) een narratief hebben afgedwongen, terwijl dat van Rusland “onhandig” is – “Dat wij winnen, is dus onvermijdelijk”.

Het is gemakkelijk om er de spot mee te drijven, maar toch kunnen we er een bepaalde inhoud in herkennen (ook al is die inhoud een verzinsel). Het narratief is nu de manier waarop de westerse elite zich de wereld voorstelt. Of het nu gaat om de pandemische noodsituatie, de klimaatsituatie of de “noodsituaties” in Oekraïne – ze worden allemaal opnieuw gedefinieerd als “oorlogen”. Het zijn allemaal “oorlogen” die uitgevochten moeten worden met een eenvormig opgelegd narratief van “winnen”, waartegen elke tegendraadse mening verboden is.

De duidelijke tekortkoming van deze hoogmoed is dat het vereist dat u in oorlog bent met de werkelijkheid. In het begin is het publiek in de war, maar naarmate de leugens zich uitbreiden en leugen op leugen gestapeld wordt, scheidt het narratief zich steeds verder af van de aangeroerde werkelijkheid, zelfs als de nevelen van oneerlijkheid zich er losjes omheen blijven wikkelen. De publieke scepsis neemt toe. Vertellingen over het “waarom” van de inflatie; of de economie nu gezond is of niet; of waarom we oorlog moeten voeren met Rusland, beginnen te rafelen.

De Westerse elites hebben “alles op alles gezet” op maximale controle over de “mediaplatforms”, absolute conformiteit met de berichtgeving en meedogenloze onderdrukking van protest als hun blauwdruk om aan de macht te blijven.

Toch is de MSM, tegen de verwachtingen in, haar greep op het Amerikaanse publiek aan het verliezen. Opiniepeilingen tonen een groeiend wantrouwen in de Amerikaanse MSM. Toen de eerste ‘anti-boodschap’ Twittershow van Tucker Carlson verscheen, was het geluid van tegen elkaar schurende tektonische platen niet te missen, want meer dan 100 miljoen (één op de drie) Amerikanen luisterden naar het iconoclasme.

De zwakte van dit nieuwe “liberale” autoritarisme is dat de belangrijkste narratieve mythes ervan kapot gemaakt kunnen worden. Dat hoeft alleen maar; langzaamaan beginnen de mensen de realiteit in te zien.

Oekraïne: Hoe win je een onwinbare oorlog? Nou, het antwoord van de elite was door middel van een narratief. Door tegen de realiteit in vol te houden dat Oekraïne aan het winnen is en Rusland aan het “barsten” is. Maar dergelijke hoogmoed wordt uiteindelijk ontkracht door de feiten op de grond. Zelfs de westerse heersende klasse kan zien dat hun eis voor een succesvol Oekraïens offensief is mislukt. Uiteindelijk zijn militaire feiten krachtiger dan politiek gewauwel: Eén kant wordt vernietigd, de vele doden worden het tragische ‘agentschap’ voor het omverwerpen van dogma’s.

“We zullen in een positie verkeren om Oekraïne uit te nodigen om lid te worden van het bondgenootschap wanneer de geallieerden akkoord gaan en aan de voorwaarden wordt voldaan … [maar] totdat Oekraïne deze oorlog wint, is er helemaal geen sprake van lidmaatschap” – de verklaring van Jens Stoltenberg in Vilnius. Dus na Kiev aangespoord te hebben om meer (honderdduizenden) van haar mannen in de kaken des doods te gooien om het NAVO-lidmaatschap te rechtvaardigen, keert de NAVO haar beschermeling de rug toe. Het was immers vanaf het begin een onwinbare oorlog.

De hoogmoed lag op één niveau in het feit dat de NAVO haar vermeende ‘superieure’ militaire doctrine en wapens afzette tegen die van een afgeschreven Russische militaire starheid – en “incompetentie” in Sovjetstijl.

Maar de militaire feiten ter plaatse hebben de westerse doctrine ontmaskerd als hoogmoed – met gedecimeerde Oekraïense strijdkrachten en NAVO-wapens die in rokende ruïnes liggen. Het was de NAVO die erop stond om de Slag om 73 Easting (uit de Iraakse woestijn, maar nu vertaald naar Oekraïne) opnieuw uit te voeren.

In Irak sloeg de “pantservuist” gemakkelijk in Iraakse tankformaties: Het was inderdaad een stuwende “vuist” die de Iraakse oppositie “knockout” sloeg. Maar, zoals de Amerikaanse commandant tijdens die tankslag (kolonel Macgregor) eerlijk toegeeft, was het resultaat tegen een gedemotiveerde oppositie grotendeels geluk.

Desalniettemin is “73 Easting” een NAVO-mythe, die is omgezet in de algemene doctrine voor de Oekraïense strijdkrachten – een doctrine die is opgebouwd rond de unieke omstandigheden van Irak.

De hoogrmoed – in lijn met de Daily Telegraph-video – stijgt echter verticaal omhoog om het eenduidige narratief van een op handen zijnde westerse “overwinning” ook aan de Russische politieke sfeer op te leggen. Het is een oud, oud verhaal dat Rusland militair zwak, politiek kwetsbaar en vatbaar voor scheuren is. Conor Gallagher heeft met veel citaten aangetoond dat het in de Tweede Wereldoorlog precies hetzelfde was, wat een weerspiegeling was van een soortgelijke westerse onderschatting van Rusland – gecombineerd met een grove overschatting van hun eigen capaciteiten.

Het fundamentele probleem met “waanideeën” is dat het verlaten ervan (als het al gebeurt) veel langzamer gaat dan de gebeurtenissen. De wanverhouding kan toekomstige resultaten bepalen.

Het kan nu in het belang van Team Biden zijn om toe te zien op een ordelijke terugtrekking van de NAVO uit Oekraïne – zodat het niet nog een Kabul-debacle wordt.

Om dat mogelijk te maken, moet Team Biden ervoor zorgen dat Rusland een staakt-het-vuren accepteert. En hier ligt de (grotendeels over het hoofd geziene) fout in die strategie: Het is gewoon niet in het belang van Rusland om de situatie te “bevriezen”. Nogmaals, de veronderstelling dat Poetin zou “springen” op het westerse aanbod van een staakt-het-vuren is hoogmoedig denken: de twee tegenstanders zijn niet bevroren in de basisbetekenis van de term – als in een conflict waarin geen van beide partijen de overhand heeft kunnen krijgen op de ander, en vastzitten.

Simpel gezegd, terwijl Oekraïne structureel aan de rand van een implosie zweeft, is Rusland daarentegen volledig oppermachtig: het heeft grote, verse strijdkrachten; het domineert het luchtruim; en heeft een bijna dominante positie in het elektromagnetische luchtruim. Maar het meer fundamentele bezwaar tegen een staakt-het-vuren is dat Moskou het huidige Kievse collectief weg wil hebben, en de wapens van de NAVO van het slagveld.

Hier wringt dus de schoen: Biden heeft binnenkort verkiezingen, en dus zou een “ordelijke afbouw” goed passen bij de behoeften van de Democratische campagne. De oorlog in Oekraïne heeft te veel bredere Amerikaanse logistieke tekortkomingen blootgelegd. Maar Rusland heeft ook zijn eigen belangen.

Europa is de partij die het meest gevangen zit in de begoocheling – vanaf het moment dat ze zich zonder voorbehoud in het Biden-“kamp” stortten. Het Oekraïne-narratief brak in Vilnius. Maar de gekwetste ego van bepaalde EU-leiders brengt hen in oorlog met de realiteit. Ze willen Oekraïne in de vleesmolen blijven voeren – blijven volharden in de fantasie van een “totale overwinning”: “Er is geen andere manier dan een totale overwinning – en om van Poetin af te komen … Daarvoor moeten we alle risico’s nemen. Er is geen compromis mogelijk, geen compromis”.

De politieke klasse van de EU heeft zoveel rampzalige beslissingen genomen in navolging van de Amerikaanse strategie – beslissingen die rechtstreeks tegen de eigen economische en veiligheidsbelangen van de Europeanen ingaan – dat ze erg bang zijn.

Als de reactie van sommige van deze leiders buitenproportioneel en onrealistisch lijkt (“Er is geen andere manier dan een totale overwinning – en om van Poetin af te komen”), dan is dat omdat deze “oorlog” een diepere motivatie raakt. Hij weerspiegelt de existentiële angst voor een ontrafeling van het westerse meta-narratief die zowel de hegemonie als de westerse financiële structuur ten val zal brengen.

Het westerse meta-narratief “van Plato tot de NAVO, is er een van superieure ideeën en praktijken die hun oorsprong vinden in het oude Griekenland, en die sindsdien verfijnd, uitgebreid en doorgegeven zijn door de eeuwen heen (door de Renaissance, de wetenschappelijke revolutie en andere zogenaamd unieke westerse ontwikkelingen), zodat wij in het westen vandaag de gelukkige erfgenamen zijn van een superieur cultureel DNA”.

Dit is wat de vertellers van de Daily Telegraph video waarschijnlijk in hun achterhoofd hadden toen ze volhielden dat “Ons narratief oorlogen wint”. Hun hoogmoed schuilt in de impliciete veronderstelling: dat het Westen op de een of andere manier altijd wint – voorbestemd is om te zegevieren – omdat het de ontvanger is van deze bevoorrechte genealogie.

Natuurlijk wordt, buiten het algemene begrip, geaccepteerd dat begrippen als “een samenhangend Westen” in verschillende tijden en op verschillende plaatsen zijn uitgevonden, hergebruikt en gebruikt. In haar nieuwe boek The West neemt klassiek archeoloog Naoíse Mac Sweeney het op tegen de “meestermythe” door erop te wijzen dat pas “met de uitbreiding van het Europese overzeese imperialisme in de zeventiende eeuw een meer samenhangend idee van het Westen begon te ontstaan – een idee dat werd gebruikt als conceptueel hulpmiddel om het onderscheid te maken tussen het soort mensen dat legitiem gekoloniseerd kon worden en degenen die legitiem kolonisator konden zijn”.

Met de uitvinding van het Westen kwam ook de uitvinding van de Westerse geschiedenis – een verheven en exclusief erfgoed dat een historische rechtvaardiging bood voor de Westerse overheersing. Volgens de Engelse jurist en filosoof Francis Bacon waren er slechts drie perioden van geleerdheid en beschaving in de menselijke geschiedenis: “één onder de Grieken, de tweede onder de Romeinen en de laatste onder ons, dat wil zeggen de naties van West-Europa”.

De diepere angst van de westerse politieke leiders – die medeplichtig zijn aan de wetenschap dat het “Narratief” een fictie is die we onszelf vertellen, ondanks dat we weten dat het feitelijk onjuist is – is daarom dat ons tijdperk steeds meer en gevaarlijker afhankelijk is gemaakt van deze meta-mythe.

Ze beven niet alleen bij een “machtig Rusland”, maar eerder bij het vooruitzicht dat de nieuwe multipolaire orde onder leiding van Poetin en Xi die de wereld overspoelt, de mythe van de westerse beschaving zal neerhalen.

Copyright © 2023 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

OEKRAÏNE CONFLICT DOSSIER

Een zich ontvouwende tragedie: De onmogelijkheid om ‘iets anders’ te doen

Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: