De definitie van krankzinnigheid – het lezen van een rapport van een neoconservatieve denktank over Rusland

Er is blijkbaar geen bewijs dat Albert Einstein ooit heeft gezegd: “De definitie van krankzinnigheid is steeds weer hetzelfde doen en toch andere resultaten verwachten.” Toch klinkt deze uitspraak waar wanneer een neoconservatieve denktank een nieuw rapport publiceert met recepten voor de omgang met Rusland.

Dat was mijn reactie toen ik onlangs Russian Reality Check: how to destabilise the Kremlin las, dat in april werd gepubliceerd door de in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Henry Jackson Society, schrijft Ian Proud.

Het rapport biedt geen nieuwe ideeën en alles wat erin wordt voorgesteld, is al eens geprobeerd.

Concreet wordt voorgesteld dat Europa zijn inspanningen verdubbelt om de economische druk op Rusland op te voeren, interne onenigheid en regimeverandering aan te wakkeren, cyber- en geheime oorlogsvoering binnen Rusland op te voeren, de buurlanden van Rusland aan zijn kant te krijgen en op de een of andere manier de ontwikkelingslanden ervan te overtuigen dat deze aanpak in hun voordeel zal werken.

Deze recepten worden voorgesteld tegen de achtergrond van een afnemend enthousiasme van de VS voor de oorlog in Oekraïne onder Trump.

Even terzijde: de verminderde steun van de VS voor Oekraïne heeft al geleid tot een nieuwe realiteit van minder geld, minder wapens, een vermindering van de cybercapaciteiten en militaire middelen, en een afname van de geloofwaardigheid op het wereldtoneel, nu Amerika in de Verenigde Naties steeds vaker met of in ieder geval niet tegen Rusland stemt. Al deze factoren betekenen dat Europa meer moet uitgeven en harder moet werken om zelfs maar de huidige houding ten opzichte van een oorlog in Oekraïne, die Rusland op het slagveld aan het winnen is, te handhaven.

De echte vraag is dus: wat doet de auteur, die sinds 2014 enorme inspanningen heeft geleverd op alle vijf de pijlers van de inperking van Rusland, geloven dat dit vandaag de dag zonder Amerikaanse hulp zal werken?

Wat zijn de gevolgen van “meer van hetzelfde” voor de economische gezondheid van Europa in een tijd waarin het continent door opgelegde hoge energieprijzen aan het deïndustrialiseren is?

En wat betekent dit voor de Europese politieke bewegingen in een tijd waarin een versnelde verschuiving naar links en rechts plaatsvindt, omdat gewone mensen bang zijn voor de steeds oorlogszuchtiger wordende en democratie-ondermijnende tendensen van de elites?

In het rapport wordt geen aandacht besteed aan deze bredere risico’s en politieke trends. Zoals in veel rapporten van denktanks worden grootse plannen geformuleerd zonder dat er wordt nagedacht over de kosten, de politieke haalbaarheid of, wat cruciaal is, hoe Rusland zal reageren. We worden uitgenodigd om uit te gaan van een rekenkundige reactie van Moskou, waarbij de som van de westerse inspanningen veel groter is dan de vastberadenheid en politieke wil van Rusland om weerstand te bieden, tot het punt waarop het Russische politieke systeem uiteindelijk instort.

Die berekening is sinds het begin van het conflict in Oekraïne eind 2013 op geen enkel moment juist geweest.

Als we kort ingaan op de vijf pijlers van het rapport, gaat de eerste over economische oorlogsvoering en hoe de middelen van het Kremlin kunnen worden uitgeput. Sinds 2014 hebben de westerse mogendheden ongekende sancties opgelegd aan Rusland. Deze sancties hebben de structuur van de Russische economie veranderd, ongetwijfeld met de overgang naar een oorlogsvoet en de concentratie van de productie in staatsbedrijven. Dit heeft het mkb verdrongen. Toch blijft de Russische economie groeien, ondanks de uitdagingen van inflatie en hoge rentetarieven.

En de economische tactieken die Europa heeft gebruikt, met name op het gebied van de energievoorziening, hebben geleid tot stijgende prijzen, economische stagnatie en deïndustrialisering in Europa.

Het rapport gaat niet in op de economische risico’s voor Europa zelf en er worden geen economische gegevens onderzocht.

In plaats daarvan wordt de lezer gevraagd te geloven dat na elf jaar van druk, die de Europese economieën heeft verzwakt, verdere druk voldoende zal zijn om Poetin van gedachten te doen veranderen.

Sancties tegen de zogenaamde schaduwvloot van Rusland hebben geen wezenlijke invloed gehad op de Russische exportinkomsten en de auteur geeft geen informatie over hoe aanvullende maatregelen dat nu wel zouden kunnen doen. Secundaire sancties, d.w.z. het opleggen van gigantische invoerheffingen aan landen die handel drijven met Rusland (naar het voorbeeld van het Amerikaanse wetsvoorstel dat momenteel wordt gesteund door senator Lindsey Graham), lijken evenmin kans van slagen te hebben als de handelssancties van Trump tot nu toe, namelijk geen enkele.

Sommige economische maatregelen zijn fundamenteel verkeerd. De auteur suggereert dat “het aanmoedigen van kapitaalvlucht uit Rusland de economische instabiliteit nog verder zou verergeren” door bedrijfsleiders te stimuleren om te verhuizen. Toch zijn de tegoeden van veel rijke Russen die momenteel in Europa wonen bevroren, zelfs als zij zich tegen de oorlog hebben uitgesproken. Elke zakenman die in Rusland is gebleven, zal ongetwijfeld in conflict komen met de Britse sanctiewetgeving, omdat hij winst heeft gemaakt in Poetins oorlogseconomie. Zij zouden zelfs nog meer risico lopen dan Russische zakenlieden die al in Europa woonden toen de oorlog begon en zelf ook sancties hebben opgelegd gekregen. Hoeveel rijke Russen zullen het Verenigd Koninkrijk en de EU echt genoeg vertrouwen om hun vermogen te verplaatsen op basis van de vage en ijdele belofte dat dit Poetin zou kunnen verzwakken? Ik denk niemand.

Een belangrijk onderdeel van de economische druk is de absolute vastberadenheid om de momenteel bevroren 300 miljard dollar aan Russische reserves, die grotendeels in België worden aangehouden, te onteigenen. De vrees bestaat dat als Rusland concessies doet in de vredesbesprekingen, de druk om deze activa terug te geven zal toenemen. “Maar als Rusland tijdens de onderhandelingen concessies zou doen om de activa terug te krijgen, zouden de Europese landen opdraaien voor de wederopbouw van Oekraïne.” Met andere woorden, een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne zou duur zijn omdat de verantwoordelijkheid voor de wederopbouwkosten op Europa zou worden afgewenteld.

Dus in plaats van de oorlog te beëindigen en de prijs te betalen, moeten de Russische activa nu in beslag worden genomen, ook al zou dit Rusland aanmoedigen om door te vechten, wat op de lange termijn nadelig is voor Oekraïne en veel meer kost voor Europa. En ook al zou dit de geloofwaardigheid van het Europese financiële stelsel onmetelijke schade toebrengen.

De auteur erkent dat als de VS de sancties tegen Rusland versoepelt, de effectiviteit van de sancties in Europa zou afnemen. Desondanks pleit het rapport voor voortzetting van de sancties, zonder te onderzoeken of de huidige sancties daadwerkelijk effect hebben.

Het rapport erkent het risico dat landen als Hongarije en Slowakije op een gegeven moment de sanctieconsensus zullen doorbreken en het kaartenhuis zullen laten instorten, maar stelt dat “de EU de stemregels moet wijzigen, zodat pro-Russische politici in Hongarije en Slowakije de besluitvorming van de EU niet kunnen blokkeren.” Niets illustreert de bevordering van democratie in Rusland door Europa beter dan het minder democratisch maken van besluitvormingsprocessen in Europa.

Wat de andere vier pijlers betreft, roept het rapport op tot steun voor de Russische oppositie en het aanwakkeren van interne onenigheid. Hier dringt de auteur aan op meer financiering voor media en oppositiegroeperingen die een alternatieve stem geven aan Russische kiezers.

Maar hebben we niet al meer dan tien jaar zonder succes ngo’s en alternatieve mediakanalen in Rusland gefinancierd? En hoe zouden Europese regeringen, nu de financiering van USAID voor buitenlandse ngo’s die zich inzetten voor regimeverandering overal ter wereld drastisch wordt gekort, het financieringstekort opvangen om deze activiteiten op het huidige niveau voort te zetten?

De auteur pleit onder meer voor het opbouwen van een “oppositie in ballingschap-” Hij erkent dat “de oppositie in ballingschap in Rusland geen legitimiteit heeft,” maar stelt dat “verkiezingen voor een raad in ballingschap, waarover de Russische diaspora kan stemmen, deze groeperingen legitimiteit zouden verlenen.” Hij legt echter niet uit waar de legitimiteit van een regering in ballingschap vandaan zou moeten komen. Ik durf te stellen dat deze eerder in de harten en hoofden van westerse globalisten te vinden is dan onder het Russische volk.

Er wordt opgeroepen tot geheime en cyberoperaties om de strijd met Rusland aan te gaan. Het rapport erkent echter niet dat dit soort activiteiten al een belangrijk onderdeel vormen van de westerse inspanningen tegen Rusland, via organisaties als het Britse GCHQ, de Amerikaanse NSA en andere.

Het is verontrustend dat de auteur, nog vóór de drone-aanval van Oekraïense spider webs op Russische strategische bommenwerpers, pleit voor actieve financiering en ondersteuning door Europese regeringen van Oekraïense sabotageoperaties in Rusland. “Het afgelopen jaar zijn mysterieuze branden, treinontsporingen en onverklaarbare industriële ongevallen steeds vaker gericht tegen Russische toeleveringsketens, wapenfabrieken en brandstofdepots. Veel van deze incidenten worden toegeschreven aan Oekraïense partizanen – zoals Atesh in de door Rusland bezette gebieden van Oekraïne – en anti-Kremlin-opstandelingen. Maar hun impact zou aanzienlijk kunnen worden versterkt met directe Europese inlichtingen, financiering en logistieke steun.”

Groot-Brittannië en Europa zouden dus als beleidsmaatregel verdere sabotageaanvallen in Rusland moeten financieren en helpen organiseren. Er wordt geen aandacht besteed aan de vraag hoe Rusland op asymmetrische wijze zou kunnen reageren op de wetenschap dat westerse regeringen betalen voor sabotage en terrorisme in Rusland. Maar aangezien ik in de Britse ambassade in Moskou was toen de zenuwgasaanval in Salisbury in 2018 plaatsvond, denk ik dat Rusland soortgelijke activiteiten in onze landen zou financieren en ondersteunen.

De andere twee pijlers, namelijk het aanmoedigen van Ruslands buurlanden om meer druk uit te oefenen en het isoleren van Rusland op het wereldtoneel, zijn sinds 2014 centrale punten geweest, althans in de Britse strategie. Er wordt geen aandacht besteed aan de vraag hoe dit vandaag de dag zou kunnen werken, tegen de achtergrond van de snelle groei van de BRICS-groep van ontwikkelingslanden.

De Henry Jackson Society is een neoconservatieve denktank die nauw verbonden is met de Britse Conservatieve Partij. Boris Johnson schreef het voorwoord van het manifest van 2019, waarin een visie voor een mondiaal Groot-Brittannië wordt uiteengezet. En de hand van Johnson is duidelijk te zien in de idiote voorschriften van dit laatste rapport over Rusland.

Als je één rapport van een neoconservatieve denktank over Rusland hebt gelezen, heb je ze natuurlijk allemaal gelezen. Dit rapport had net zo goed geschreven kunnen zijn door de Atlantic Council of het Institute for the Study of War. De auteur schetst een al te simplistisch wereldbeeld waarin Europa met geld dat het niet heeft een proxy-oorlog voert in Oekraïne, zonder rekening te houden met een Russische reactie die het niet voorspelt. Onder het mom van het verminderen van de dreiging van Rusland voor Europa, probeert het Rusland zodanig tegen zich in het harnas te jagen dat dit een self-fulfilling prophecy wordt. Dat is, vrees ik, waanzin.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

De nieuwste sancties van Europa tonen aan dat het op een ramp afstevent

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: