17e sanctielijst: meer van hetzelfde met kleine gunsten

Daar ligt het dan, het 17e sanctiepakket van de EU tegen Rusland. Het 18e zou al in de maak zijn. En daarnaast is er nog een andere lijst, die minstens even vreemd is en gericht zou zijn tegen de “hybride dreiging… En dan is er nog een derde lijst, zogenaamd gebaseerd op mensenrechtenschendingen. En niet te vergeten, dat is snel afgehandeld, sancties tegen de Russische ABC-troepen en hun onderzoeksinstellingen wegens het vermeende gebruik van traangas. Men is dus hard aan het werk geweest in Brussel.

Laten we beginnen met de harde feiten. De economische sancties. EU-woordvoerster Kaja Kallas prees het resultaat, schrijft Dagmar Henn.

“Deze ronde sancties tegen Rusland is de meest uitgebreide sinds het begin van de oorlog, samen met nieuwe hybride, mensenrechten- en chemische wapensgerelateerde sancties. In dit 17e pakket hebben we Surgutneftegas – een Russische oliegigant – opgenomen, evenals bijna 200 schepen van de Russische schaduwvloot. Terwijl Poetin doet alsof hij geïnteresseerd is in vrede, worden er nieuwe sancties voorbereid. De daden van Rusland en van degenen die Rusland steunen, zullen ernstige gevolgen hebben. Hoe langer Rusland zijn illegale en brute oorlog voortzet, hoe harder onze reactie zal zijn.”

Laten we even op adem komen na de onvermijdelijke lachbui, want wie weet of ze met dit pakket niet vooral zichzelf schade berokkenen. De Estse Kaja Kallas is daar waarschijnlijk geen goede raadgever – het lijkt er namelijk op dat Rusland een mooie tegenmaatregel heeft gevonden voor de door Estland met enthousiasme uitgevoerde intimidatie van die vermeende “schaduwvloot… Het confisqueren van een in Estland geladen tanker in Russische territoriale wateren was slechts een voorproefje. Het echte probleem lijkt te zijn dat de wateren voor de Estse kust vol ondiepten zijn, waardoor grotere schepen bijna niet kunnen manoeuvreren, waardoor ze tot nu toe altijd zijn uitgeweken naar Russische wateren. Welnu, de Esten kunnen het eens proberen met loodsen en sleepboten, maar of dat helpt, is onzeker.

Maar terug naar de lijst. Die heeft natuurlijk betrekking op schepen, maar op een andere manier dan de vorige, die de afzonderlijke schepen opsomde. Begrijpelijk, want zo kon worden gecontroleerd of de beweringen van de EU klopten dat deze schepen verouderd en niet verzekerd waren, (wat niet het geval was). Nu worden hele rederijen gesanctioneerd, zoals Eiger Shipping in Dubai, de rederij Moonlight Shipmanagement, Cape Gemi Isletmeciligi in Istanboel of Prominent Shipmanagement Ltd. in Hongkong. De beschuldiging? Schepen die Russische olie vervoeren. De standaardbeschuldigingen luiden dat ze “betrokken zijn bij risicovolle scheepvaartpraktijken bij het vervoer van Russische ruwe olie over zee” en “niet over een adequate aansprakelijkheidsverzekering beschikken”.

Dat is een vorm van EU-humor. Het monopolie dat Lloyds in Londen ooit had op scheepsverzekeringen is immers verleden tijd sinds Brussel erin geslaagd is de verzekeraar ertoe te bewegen geen schepen meer te verzekeren die Russische olie vervoeren.

Maar op dezelfde sanctielijst waarop de bedrijven staan die zogenaamd niet-verzekerde schepen exploiteren, staat ook de verzekeringsmaatschappij VSK.

“JSC VSK verzekert met name Russische logistieke bedrijven, waaronder transportschepen, om de export van Russische olie te vergemakkelijken, wat een belangrijke bron van inkomsten is voor de staatsbegroting van de Russische Federatie.”

Je moet wel in Brussel werken om dat voor elkaar te krijgen: schepen sancties opleggen omdat ze zogenaamd niet verzekerd zijn, en een verzekeringsmaatschappij omdat ze dergelijke schepen verzekert. Maar toch leuk als ze zichzelf tegenspreken.

Direct daaronder staat trouwens de oliemaatschappij Surgutneftegaz. Die wordt gesanctioneerd omdat “de energiesector, met name aardolie en aardgas (…) aanzienlijke inkomsten” voor de regering van de Russische Federatie genereert – de enige reden. Of een bedrijf dat in Siberië olie en gas wint, überhaupt geïnteresseerd is in wat de EU wel of niet sanctioneert, is een heel andere vraag. De onderhandelingen over Power of Siberia II zullen waarschijnlijk heel andere belangen wekken.

Ja, en dan is er nog een hele reeks Russische bedrijven die drones of onderdelen voor drones produceren, maar die ook niet de indruk wekken dat ze van plan zijn hun producten binnenkort in het Westen te verkopen. Maar je kunt het altijd proberen. Ook bij defensiebedrijven – dochterondernemingen van Rostec staan ook op de lijst – zullen dergelijke sancties geen schrik veroorzaken: zelfs als de EU erin zou slagen de mogelijke export van deze producten door sancties duurder te maken, waren de afgelopen drie jaar zo’n gigantische reclameclip voor de Russische defensie-industrie dat de schade in ieder geval binnen de perken zou blijven.

De lijst wordt echter pas echt interessant wanneer deze “grensoverschrijdend” wordt. Niet alleen worden er in de scheepvaartsector wereldwijd sancties opgelegd, ook de tractorenfabriek in Minsk staat op de lijst. En dan zijn er nog diverse Chinese bedrijven, zoals Shandong OreeLaser Technology Co., “een Chinees bedrijf dat gespecialiseerd is in de productie van werktuigmachines. Met name via de Russische groep ‘Intervesp Company’ biedt het lasersnijmachines aan op de Russische markt. Dergelijke werktuigmachines zijn nodig voor het militair-industriële complex van Rusland.”

Ja, en de EU koopt schietkatoen uit China, als ik me goed herinner… dat klinkt een beetje als een cadeautje voor de Duitse concurrentie in de machinebouw; het opduiken op een dergelijke sanctielijst betekent immers dat de markt in de EU voorlopig gesloten is voor dit bedrijf.

Nu we het toch over snoepjes voor specifieke EU-lidstaten hebben: ook de Fransen hebben een mooi cadeautje in de wacht gesleept. Op de lijst van “hybride dreigingen” staan bijvoorbeeld de Oezbeekse chef van het persbureau African Initiative, de chef van de mediagroep International Afrique Media, Justin Blaise Tagouh, en een activist uit Togo genaamd Sylvain Afoua, die de “Ligue de défense noire Africaine” (Zwarte Afrikaanse Defensieliga) heeft opgericht.

Ja, we hebben het hier niet over Russen, we hebben het ook over burgers uit de regio die in hun eigen Afrikaanse land een politieke positie hebben ingenomen die de EU – in dit geval waarschijnlijk vooral Frankrijk – niet bevalt. Deze betrokkenheid draaide natuurlijk niet in de eerste plaats om Rusland of Oekraïne, maar om de soevereiniteit van hun eigen land. Maar het is begrijpelijk: het verlies van het koloniale pact heeft Frankrijk veel gekost, dus dan word je wel eens wraakzuchtig en grijp je elke nog zo banale kans aan om iets terug te doen.

Hetzelfde gevoel van wensvervulling roept overigens ook de opvoering van “Voice of Europe” op de lijst op, samen met Oleg Woloschin, Artem Martschewskij en Wiktor Medwedtschuk, die Oekraïense staatsburgers zijn. In het geval van Volosjin is de kern van de beschuldiging echter niet meer zo nieuw: hij zou “op 11 februari 2022, enkele dagen voor de invasie van het Russische leger in Oekraïne, een bijeenkomst hebben gehouden in de Franse Senaat (Vredesproces in Oekraïne: hoe de blokkade doorbreken)”.

Martschevski wordt omschreven als “voormalig Oekraïens politicus” die samenwerkt met Medvedtsjok. Hij zou “een cruciale rol hebben gespeeld in de verspreiding van gecoördineerde desinformatie en eenzijdige verhalen die tot doel hadden de buitenlandse belangen van de Russische Federatie te ondersteunen en haar invloed te verspreiden” enzovoort, enzovoort – zonder rekening te houden met het feit dat er in Oekraïne, vóór de huidige dictatoriale toestand, een volkomen legitieme politieke vertegenwoordiging bestond van die helft van de bevolking die zich cultureel als Russisch beschouwt. Dat de genoemde personen überhaupt buiten Oekraïne actief zijn, is het gevolg van het bewind van Bandera in Oekraïne.

Hoewel in de motivering van de sancties wordt verklaard dat het gaat om “het plannen, sturen en deelnemen aan het gebruik van informatievervalsing en inmenging,” en de geschiedenis rond “Voice of Europe” vóór de laatste Europese verkiezingen hoog oplaaide, is het feit dat iemand vandaag op deze lijst staat, waarschijnlijk eerder een zoethoudertje voor de Tsjechische regering. Daar zijn namelijk in het najaar verkiezingen en zoals dat gaat bij verkiezingen in Oost-Europa, is geen middel te smerig om de EU-lijn te volgen.

Nu we het toch over personen hebben: op de lijst staat ook Julia Prochorowa. Zij wordt onder meer beschuldigd van een …

“… campagne op sociale media waarin ze opriep tot opzettelijke energieverspilling in Duitsland, met als doel de agressieve oorlog van Rusland te steunen”.

Het gaat om een paar video’s uit 2022, die destijds als volgt werden omschreven:

“In video’s doet ze het licht aan en zet ze haar fornuis aan. Daarbij glimlacht ze zelfvoldaan in de camera.”

Werkelijk schokkend. Het is duidelijk dat de EU hier sancties moet opleggen.

De EU heeft juridisch onbekend terrein betreden met de sancties tegen twee Duitse journalisten, Thomas Röper en Alina Lipp. Vooral omdat het Duitse recht niet voorziet in het weigeren van toegang tot het grondgebied aan Duitse staatsburgers. Wordt hier op de achtergrond gewerkt aan een intrekking van het staatsburgerschap? Of kennen de Duitse vertegenwoordigers in de ministerraad artikel 11 van de grondwet niet meer? Hoewel, als je kijkt naar hoe de drie bovengenoemde Oekraïners zijn behandeld, is dat ook niet echt verrassend meer.

Over het algemeen is men wat betreft de categorieën ruimhartig en lijkt men inmiddels de sanctiepakketten tegen Rusland volgens het principe “one size fits all” samen te stellen. De reden voor de sancties tegen de Turkse staatsburger Hüseyin Dogru is namelijk dat hij “het narratief van radicale islamistische terreurgroepen zoals Hamas” zou hebben verspreid; als concreet voorbeeld wordt dan aangehaald:

“Tijdens een gewelddadige bezetting van een Duitse universiteit door anti-Israëlische oproerkraaiers heeft personeel van RED met de bezetters afgesproken om beelden van hun vandalisme – waaronder het gebruik van Hamas-symbolen – via hun onlinekanalen te verspreiden, waardoor zij een exclusief mediaplatform kregen en het gewelddadige karakter van het protest werd vergemakkelijkt.”

Het gaat hier om Gaza, niet om Oekraïne, en om gewone verslaggeving van protesten. Maar goed, laat maar staan. Hoe hebben de Spaanse en Ierse vertegenwoordigers hierop gereageerd, die toch niet het genocidevriendelijke Duitse standpunt innemen in de Palestijnse kwestie? Hoe dan ook: in dit geval hoeft men niet lang te zoeken naar wie deze naam op de lijst heeft gezet.

Ja, zo gaat dat, met een heel eigen logica die waarschijnlijk alleen voor gelovigen begrijpelijk is. De “mensenrechtenlijst” is overigens niet beter. Een klein voorbeeld:

“In haar hoedanigheid van rechter bij de Twerskoj-rechtbank in de stad Moskou weigerde zij een aanklacht tegen de procureur-generaal, Juri Tsjaika, en de president van de Russische Federatie, Vladimir Poetin, in behandeling te nemen, die was ingediend door Alexei Navalny en de Anti-Corruptie Stichting. De aanklacht van Navalny tegen Joeri Tsjaika was een van de vele pogingen om Joeri Tsjaika wegens smaad te vervolgen, na de publicatie van een onderzoeksfilm door de Anti-Corruptie Stichting van Navalny, waarin Tsjaika’s familieleden werden beschuldigd van betrokkenheid bij illegale activiteiten.”

Dat moet even worden vertaald. Het filmpje was een AI-product, ik denk ergens in Duitsland gemaakt, dat zogenaamd “Poetins paleis op de Krim” moest laten zien. Waarbij natuurlijk een tussenstap in de beschrijving ontbreekt, want in feite kan deze smaadzaak geen andere inhoud hebben gehad dan de vermeende lasteraar te vervolgen omdat hij de vermeende maker van leugens heeft beschuldigd.

Daaruit een sanctie tegen de rechter afleiden is nogal brutaal; alsof een vergelijkbare aanklacht in een ander land ook maar de minste kans zou maken. Een districtsrechter heeft een aanklacht tegen de president niet in behandeling genomen? In Duitsland worden heel andere procedures geseponeerd …

Het niet-ontvankelijk verklaren van een aanklacht wegens smaad geldt in ieder geval voor de EU, die dagelijks werkt aan nieuwe censuurmethoden, als een “ernstige schending van de mensenrechten in Rusland, waaronder de vrijheid van meningsuiting en expressie, en activiteiten die de rechtsstaat in Rusland ernstig ondermijnen.”

Zoals gezegd, je moet deze humor willen begrijpen, tussen verkiezingsannuleringen en huiszoekingen bij dissidenten door. Ook bij de economische sancties is er nog een mooi voorbeeld: het staatsmuseum “Tauric Chersonese”, een openluchtmuseum in Sevastopol, wordt gesanctioneerd omdat …

“… sinds de annexatie van de Krim (…) het Oekraïense culturele erfgoed door het museum actief wordt ondermijnd”,

door …

“pro-Russische verhalen over de culturele betekenis van de door het museum beheerde artefacten en opgravingssites te promoten”.

Nee, in Sevastopol vinden geen opgravingen plaats om omstandigheden aan te tonen die pas sinds 1992 en toen slechts tot 2014 hebben bestaan. Hoeveel “Oekraïens cultureel erfgoed” er in deze periode kan worden verzameld, is ook een interessante vraag. Maar de oplossing is waarschijnlijk heel eenvoudig: ze zullen het bord uit de tentoonstelling hebben verwijderd waarop wordt beweerd dat de Oekraïners de Zwarte Zee hebben gegraven.

Op een gegeven moment is men bijna geneigd om de verantwoordelijke bureaucraten in Brussel een compliment te geven – behalve de voortzetting van de provocaties in de Oostzee is er geen enkel ander punt waarop de EU-lidstaten zichzelf direct schade berokkenen. Dat heeft ook Commissievoorzitter Ursula von der Leyen inmiddels ingezien, want zij heeft aangekondigd dat het volgende pakket, waaraan al wordt gewerkt, sancties tegen Nord Stream zal bevatten die ervoor zorgen dat geen enkel deel ervan ooit weer in gebruik kan worden genomen zolang de EU bestaat. Daarmee heeft ze in ieder geval gezorgd voor compensatie voor het ontbreken van zelfverminking deze keer.

Ergens kun je vast wel wedden op het totale aantal sanctiepakketten dat nodig is voordat de EU uit elkaar valt of economisch instort. 20? 25? Het zou interessant zijn om de huidige stand van zaken te kennen. Ik zou zeggen: 20 is genoeg.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Internationaal Strafhof wil Poetin arresteren voor opvang van vluchtelingenkinderen

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: