In de meeste landen met een lage vaccinatiegraad tussen 0% en 10% daalt het Covid-sterftecijfer gedurende de betrokken observatieperiode – het gaat om 60% of meer van deze landen. Hetzelfde geldt voor landen met een zeer lage vaccinatiegraad tussen 0% en 5%. Het tegenovergestelde is waar voor landen met een hogere vaccinatiegraad (meer dan 10%). Daar overheersen de landen met hogere Covid-sterftecijfers. Is dit logisch?
Tot 30 dagen na het begin van de vaccinatie kan geen aantoonbaar positief effect van de vaccinaties worden verwacht. Wat echter NIET te verwachten zou zijn, is dat de meerderheid van de landen met een zeer lage vaccinatiegraad lagere Covid-sterftecijfers rapporteert en de meerderheid van de landen met een hogere vaccinatiegraad daarentegen hogere Covid-sterfgevallen.
Meer Covid-sterfgevallen in landen met snelle vaccinaties
In februari viel al op dat landen waar snel wordt gevaccineerd, meer Covid-sterfgevallen melden dan landen die niet of trager vaccineren. Israël springt er in dit opzicht bijzonder uit.
Internationale vergelijking van vaccinatiegraad en Covid-doden
Het is natuurlijk duidelijk dat bij het vergelijken van landen over de hele linie ook andere effecten een rol spelen bij eventuele trends. Zo kan bijvoorbeeld het seizoensgebonden karakter van virale ziekten een rol spelen, evenals de reeds bereikte mate van kudde-immuniteit en vele andere factoren. Daarom wordt in dit document nagegaan hoe zoveel mogelijk andere factoren kunnen worden uitgesloten en hoe het effect van vaccinatie zo geïsoleerd mogelijk kan worden beschouwd.
Bovendien moet bijzondere aandacht worden besteed aan het feit dat landen in verschillend tempo vaccineren en ook op verschillende tijdstippen met vaccineren zijn begonnen. Om met deze punten rekening te houden, worden hieronder alle landen bekeken vanaf het begin van de vaccinatie in elk land. Dit maakt een betere vergelijking van eventuele vaccinatie-effecten mogelijk. Alle theoretische effecten die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van de Covid-sterftecijfers kunnen hierdoor natuurlijk niet worden geëlimineerd, maar bepaalde effecten kunnen op zijn minst worden verminderd.
Vóór en na vaccinatie – een vergelijking
Wegens verschillen in gevallen-definities tussen de landen en verschillen in peilingsmethoden, is een vergelijking binnen elk land nuttiger dan een vergelijking tussen de landen onderling.
Waar mogelijk wordt daarom voor alle landen nagegaan hoe het aantal sterfgevallen in de eerste 30 dagen na het begin van de vaccinatie zich verhoudt tot de 30 dagen vóór het begin van de vaccinatie. 30 dagen werd gekozen als observatieperiode omdat enerzijds veel landen nog niet langer vaccineren en anderzijds omdat de snelheid van de vaccinatiecampagne een doorslaggevende rol speelt in de analyse. Hoe langer de observatieperiode, hoe meer de vaccinatiepercentages zullen convergeren.
Dit is hoe het gedaan is:
- Alle landen waarvoor de nodige gegevens beschikbaar zijn bij Owid (Our World in Data) werden in de analyse opgenomen. Dat zijn 178 landen.
- Landen als Gibraltar (dat echter geen zelfstandige natie is) met een van de hoogste vaccinatiepercentages en tevens de grootste stijging van het aantal sterfgevallen zijn hier buiten beschouwing gelaten omdat de daarvoor benodigde gegevens niet in Owid zijn opgenomen.
- Voor alle landen heeft Coronakrise-Blog geanalyseerd hoe het aantal sterfgevallen per 1 miljoen inwoners is veranderd in de eerste 30 dagen sinds het begin van de vaccinatie in vergelijking met de laatste 30 dagen voor het begin van de vaccinatie, d.w.z. niet de absolute sterftecijfers zelf, maar de mate waarin deze zijn gedaald, gestegen of gelijk zijn gebleven. Opmerking: voor landen die geen voor-na-verandering te zien geven, kan dit in afzonderlijke gevallen ook betekenen dat er zowel tijdens de vaccinatieperiode als daarvoor geen Covid-doden zijn gemeld.
- Niet alle landen vaccineren al 30 dagen! In deze gevallen werd de som van de bestaande vaccinatiedagen vergeleken met hetzelfde aantal dagen vóór de vaccinatie. Om een te grote statistische vertekening door het bekijken van te korte perioden te vermijden, werden alle landen die tot dusver minder dan 14 vaccinatiedagen hebben gerapporteerd, beschouwd als landen die helemaal niet met vaccineren zijn begonnen.
- Voor landen waarvoor helemaal geen inentingen zijn geregistreerd, is er uiteraard geen begindatum van de inentingen. De mediane begindatum van de vaccinaties voor alle landen is 02/01/2021, dus voor landen zonder vaccinaties werd de periode van 30 dagen vanaf 02/01/2021 vergeleken met de periode van 30 dagen vóór 02/01/2021. Hetzelfde geldt voor landen die tot dusver minder dan 14 vaccinatiedagen hebben gemeld.
Meer Covid-sterfgevallen dan voor de vaccinaties
Slechts 10 landen dienden binnen de eerste 30 dagen meer dan 10 vaccindoses per 100 inwoners toe. Hoewel met het soort waarnemingen dat hier is gedaan geen statistisch geldige trend kan worden berekend, is het bijzonder opvallend dat de meerderheid van deze landen melding maakt van meer Covid-sterfgevallen sinds de vaccinatie dan vóór de vaccinatie. In de landen met een vaccinatiegraad van meer dan 20 doses per 100 inwoners is het verschil nog groter: van de zes landen melden er vijf meer Covid-sterfgevallen dan vóór het begin van de vaccinatie en slechts één land meldt minder Covid-sterfgevallen. Alle drie landen die meer dan 30 doses per 100 inwoners toedienden, melden hogere Covid-sterftecijfers. Het is zeer opvallend dat van alle landen met een vaccinatiegraad van 10 doses of minder per 100 inwoners, slechts ongeveer 40% van deze landen meer Covid-doden heeft sinds met vaccineren is begonnen dan in de periode daarvoor.
Vóór de vaccinatiecampagnes: geen hogere sterftecijfers
Voor landen met meer dan 10 vaccindoses per 100 inwoners is de verhouding omgekeerd! Als de een of de ander nu op de gedachte komt dat de reden zou kunnen zijn dat in landen met meer Covid-infecties (en dus sterfgevallen) de vaccinatiedruk en dus de vaccinatiesnelheid zou kunnen zijn toegenomen en dit het verband zou kunnen verklaren, laten we dan heel duidelijk zeggen: Nee!
Want op het moment dat de vaccinatiecampagnes werden gepland en de contracten werden ondertekend, kon niemand bij benadering vermoeden hoe de situatie zou zijn wanneer de vaccinatie daadwerkelijk zou beginnen. Hoewel er niet veel landen zijn met een vaccinatiegraad van meer dan 10%, is er nog steeds geen reden om te verwachten dat het Covid-sterfecijfer daar niet even sterk zal dalen als in landen met een lage of geen vaccinatiegraad.
Dit bericht werd in zijn oorspronkelijke versie gepubliceerd op de Coronakrise-Blog. Frontnieuws heeft hier een verkorte versie gepubliceerd.
