Een nadere blik op The Economist – Volodymyr Zelensky en zijn generaals leggen uit waarom de oorlog aan een zijden draadje hangt

De afgelopen dagen heeft The Economist de drie mannen geïnterviewd die de kern vormen van de Oekraïense oorlogsinspanningen. De ene is Zelensky. De tweede is generaal Valery Zaluzhny, die sinds anderhalf jaar de hoogste militair van het land is. De derde is kolonel-generaal Oleksandr Syrsky, het hoofd van de grondtroepen van Oekraïne, die de leiding had over de verdediging van Kiev in het voorjaar en het spectaculaire tegenoffensief van Oekraïne in de provincie Kharkiv in september. Alle drie de mannen benadrukten dat de uitkomst van de oorlog afhangt van de komende maanden. Zij zijn ervan overtuigd dat Rusland een nieuw groot offensief voorbereidt, dat al in januari zou moeten beginnen. Of Oekraïne zelf een preventieve aanval lanceert of wacht met een tegenaanval, hoe het zijn troepen verzamelt en verdeelt, hoeveel munitie en uitrusting het de komende weken en maanden verzamelt – deze opdoemende beslissingen zullen de toekomst van hun land bepalen.

Maar noch generaal Zaluzhny noch generaal Syrsky klinkt triomfantelijk. Eén reden is de escalerende luchtoorlog. Rusland bestookt sinds oktober bijna elke week de elektriciteitscentrales en het elektriciteitsnet van Oekraïne met drones en raketten, waardoor er lange en frequente stroomonderbrekingen zijn. Hoewel Rusland een tekort aan precisieraketten zou hebben, zou het Iran de afgelopen weken gevechtsvliegtuigen en helikopters hebben aangeboden in ruil voor duizenden drones en wellicht ballistische raketten.

“Het lijkt me dat we aan de rand staan,” waarschuwt generaal Zaluzhny. Meer grote aanvallen zouden het net volledig kunnen uitschakelen. “Dat is het moment waarop de vrouwen en kinderen van soldaten beginnen te bevriezen,” zegt hij. “In wat voor stemming zullen de strijders zijn? Kunnen we zonder water, licht en warmte praten over het voorbereiden van reserves om te blijven vechten?” Op 13 december zeiden Amerikaanse functionarissen dat ze op het punt stonden een besluit te nemen om Patriot-luchtverdedigingsbatterijen aan Oekraïne te geven, die, in tegenstelling tot de systemen die tot nu toe zijn gestuurd, in staat zijn ballistische raketten neer te schieten.

Een tweede uitdaging zijn de gevechten die momenteel in Donbas plaatsvinden, met name rond de stad Bakhmut. Generaal Syrsky, die bij het interview in Oost-Oekraïne arriveert in uniform, met een gezwollen gezicht door slaaptekort, zegt dat de tactiek van Rusland daar is veranderd onder leiding van Sergei Surovikin, die in oktober de leiding nam. De Wagner-groep, een huurlingengroep die beter is uitgerust dan het reguliere Russische leger, vecht in het eerste echelon. Troepen uit de Russische republiek Tsjetsjenië en andere reguliere troepen zitten in de achterhoede. Maar terwijl deze troepen vroeger afzonderlijk vochten, werken ze nu samen in detachementen van 900 soldaten of meer, die zich grotendeels te voet verplaatsen…

Oekraïne wordt ook opnieuw bedreigd door Wit-Rusland, dat in de zomer met grote militaire oefeningen is begonnen en onlangs zijn oproepingsregister heeft bijgewerkt. Op 3 december bracht Sergei Shoigu, de Russische minister van Defensie, een bezoek aan Minsk, de Wit-Russische hoofdstad, om militaire samenwerking te bespreken. Westerse functionarissen zeggen dat Wit-Rusland waarschijnlijk te veel materiële steun heeft gegeven aan Russische eenheden om zich zelf in de strijd te mengen, maar het doel van deze activiteit is waarschijnlijk om de Oekraïense troepen in het noorden vast te zetten, voor het geval dat Kiev opnieuw wordt aangevallen, en zo te voorkomen dat ze in een nieuw offensief worden ingezet.

De derde uitdaging is de ernstigste. De mobilisatie-inspanning van Rusland is alom in diskrediet gebracht, met talloze verhalen over onvoldoende uitrusting en ontevreden dienstplichtigen. De Oekraïense generale staf en zijn westerse partners zijn meer op hun hoede. “We weten allemaal dat de kwaliteit slecht is en dat ze te weinig uitrusting hebben,” zegt Kusti Salm van het Estse ministerie van Defensie. “Maar het feit dat ze zo snel kunnen mobiliseren is een vroegtijdig dilemma voor Oekraïne en uiteindelijk voor de NAVO.” Programma’s van Groot-Brittannië en de Europese Unie kunnen in 18 maanden ongeveer 30.000 Oekraïense troepen opleiden, zegt hij. Rusland heeft in een fractie van de tijd vijf keer zoveel nieuwe soldaten op de been kunnen brengen.

“De Russische mobilisatie heeft gewerkt”, zegt generaal Zaluzhny. “Een tsaar zegt dat ze ten strijde moeten trekken, en ze trekken ten strijde.” Generaal Syrsky is het daarmee eens: “De vijand moet niet worden verdisconteerd. Ze zijn niet zwak… en ze hebben een zeer groot potentieel aan mankracht.” Hij geeft het voorbeeld van hoe Russische rekruten, alleen uitgerust met lichte wapens, met succes de Oekraïense aanvallen vertraagden in Kreminna en Svatove in de provincie Luhansk – hoewel de herfstmodder hielp. De mobilisatie heeft Rusland ook in staat gesteld zijn troepen vaker in en uit de frontlinies te rouleren, zegt hij, zodat ze kunnen rusten en herstellen. “In dit opzicht zijn zij in het voordeel.”

Oekraïne heeft genoeg manschappen onder de wapenen – meer dan 700.000 in uniform, in een of andere vorm, waarvan er meer dan 200.000 getraind zijn voor de strijd. Maar er is een tekort aan materieel. Munitie is cruciaal, zegt generaal Syrsky. “Artillerie speelt een beslissende rol in deze oorlog,” merkt hij op. “Daarom hangt alles echt af van de hoeveelheid voorraden, en dit bepaalt in veel gevallen het succes van de strijd.” Generaal Zaluzhny, die een nieuw legerkorps opricht, somt een verlanglijstje op. “Ik weet dat ik deze vijand kan verslaan,” zegt hij. “Maar ik heb middelen nodig. Ik heb 300 tanks nodig, 600-700 IFV’s [infanteriegevechtsvoertuigen], 500 houwitsers.” Het incrementele arsenaal dat hij zoekt is groter dan de totale gepantserde strijdkrachten van de meeste Europese legers.