Rusland lijkt zich terecht zorgen te maken over de mogelijkheid dat Oekraïne een “vuile bom” bouwt en gebruikt, zozeer zelfs dat het de ongekende stap heeft gezet om meerdere hoge westerse defensieautoriteiten te benaderen, schrijft Scott Ritter.
In een paar uur tijd op zondag belden de hoogste Russische defensieautoriteiten – minister van Defensie Sergei Shoigu en generaal Gennady Gerasimov – hun collega’s in de VS, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Turkije, met dezelfde boodschap – Oekraïne bereidt zich voor op de detonatie van een zogeheten “vuile bom” – met hoge explosieven omhuld radiologisch materiaal, ontworpen om grote gebieden te besmetten met dodelijke radioactieve isotopen.
Rusland is niet alleen bezorgd over de onmiddellijke gevolgen van een dergelijke ontploffing door Oekraïne in termen van schade aan mens en milieu, maar ook over de mogelijkheid dat een dergelijke gebeurtenis door de westerse bondgenoten van Oekraïne wordt gebruikt om rechtstreeks militair in te grijpen in het lopende conflict, zoals in Syrië, toen beschuldigingen over het gebruik van Sarin-zenuwgas door de Syrische regering tegen burgers door de VS, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk werden gebruikt om een aanval op Syrische militaire en infrastructurele doelen te rechtvaardigen. (Het bleek dat de beschuldigingen van het gebruik van Sarin vals waren; over het gebruik van commercieel chloor als wapen is de jury nog niet uit).
Rusland zal de kwestie dinsdag aan de orde stellen in de VN-Veiligheidsraad, meldde Reuters.
Op hun beurt beschuldigden westerse regeringen Rusland maandag van plannen om een vuile bom te gebruiken. “We zijn tegenover de Russen heel duidelijk geweest over de ernstige gevolgen van een nucleair gebruik”, zei Ned Price, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. “Er zouden gevolgen zijn voor Rusland, of het nu een vuile of een nucleaire bom gebruikt.”
Oekraïne verzoekt de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) een team naar Oekraïne te sturen om een onderzoek in te stellen.
Een puinhoop
Ondanks alle persaandacht voor het mogelijke gebruik van een “vuile bom” in Oekraïne, leert de geschiedenis dat een “vuile bom”, ondanks de hype, geen wapen is dat gemakkelijk te produceren of te verkrijgen is, of dat het soort massaslachtoffers veroorzaakt waarop de voorstanders hopen.
Het is niet de eerste keer dat Rusland met dit “vuile bom” concept in aanraking komt. In november 1995 werd een “vuile bom”, bestaande uit hoge explosieven en cesium, ontdekt in het Ismailovsky Park in Moskou, en in december 1998 werd een andere lading radioactief materiaal gevonden in de buurt van een spoorlijn in Tsjetsjenië. Beide apparaten werden door Russische veiligheidstroepen onschadelijk gemaakt.
In mei 2002 arresteerden FBI-agenten Jose Padilla, een Amerikaans staatsburger die zich tot de islam had bekeerd, toen hij naar de Verenigde Staten terugkeerde van een reis die hem naar Egypte, Pakistan en uiteindelijk Afghanistan had gevoerd, waar hij ergens in 1999-2000 Abu Zubaydah, de operationele leider van Osama Bin Laden, zou hebben ontmoet. Volgens Zubaydeh bespraken hij en Padilla de mogelijkheid dat Padilla een “vuile bom” in de VS zou maken en laten ontploffen.
Hoewel Al Qaeda kennelijk plannen voor een dergelijk wapen had opgesteld – en in feite radioactieve medische isotopen had verzameld voor gebruik in een “vuile bom” (deze materialen werden in 2002 door de V.N. in beslag genomen) – werd niets van deze informatie gedeeld met Padilla, die in de VS aankwam zonder wapenontwerp of middelen om de taak te volbrengen. Toch werd hij berecht en veroordeeld.
Het dichtst dat de wereld is gekomen bij de werkelijke productie en inzet van een echte “vuile bom” kwam in 1987, toen Irak vier apparaten bouwde en testte die ontworpen waren om een wolk radioactieve stof te verspreiden met het uitdrukkelijke doel mensen te doden – in dit geval Iraanse soldaten (Irak was op dat moment verwikkeld in een lang en bloedig conflict met Iran).
Het apparaat in kwestie – een bom van 12 meter lang en meer dan een ton zwaar – was, volgens documenten die Irak aan de inspecteurs van de Verenigde Naties heeft overhandigd, bedoeld om te worden afgeworpen op troepengebieden, industriële centra, luchthavens, spoorwegstations, bruggen en “elk ander gebied dat het commando bepaalt.”
Volgens het document was de bom bedoeld om stralingsziekte te veroorzaken die “vijandelijke eenheden uit gezondheidsoogpunt zou verzwakken en verliezen zou toebrengen die moeilijk te verklaren zijn en mogelijk een psychologisch effect zou hebben.” Volgens het document zou de dood “binnen twee tot zes weken” intreden.
De Irakezen kozen zirkonium als radioactieve bron. De Irakezen hadden zirkonium in voorraad vanwege het gebruik ervan in brandwapens. Door zirkoniumvlokken te bestralen in de Iraakse kernreactor in Tuwaitha, produceerden de Irakezen de radioactieve isotoop zirkonium 95, met een halveringstijd van 75,5 dagen, wat betekende dat de bom snel na de fabricage zou moeten worden gebruikt.
Het wapen werd in 1987 drie keer getest, waaronder een laatste test met twee echte “vuile bommen” die door vliegtuigen werden afgeworpen. De wapens waren een mislukking: kort na de ontploffing verloren ze hun radioactieve eigenschappen. In feite zou men binnen tien meter van het detonatiepunt van de bom moeten staan om een dodelijke dosis straling te absorberen, iets wat de hoge explosieve lading van de bom zelf betwistte. Het project werd opgegeven.
De Iraakse resultaten werden gerepliceerd door Israël, dat tussen 2010 en 2014 20 explosieve tests van echte “vuile bommen” uitvoerde in de Negev-woestijn. Uit het onderzoek bleek dat de straling zodanig werd verspreid dat het gevaar voor mensen niet substantieel was, met als conclusie dat “de belangrijkste impact van een dergelijke aanval psychologisch zou zijn.”
Valse vlag of vals alarm?
De Russen nemen de dreiging van een mogelijke Oekraïense “vuile bom” serieus. Hoewel de geschiedenis van “vuile bommen” niet wijst op een dreiging van de omvang of reikwijdte van een echt kernwapen, kan men een “worst case”-scenario opstellen dat voorziet in een aanzienlijk verlies van mensenlevens en materiële schade als gevolg van de radioactieve neerslag die een dergelijk wapen zou kunnen veroorzaken. Dat zou een ramp zijn die Rusland en waarschijnlijk ook de westerse bondgenoten van Oekraïne graag willen voorkomen.
Tot dusver lijken de Russische beweringen aan dovemansoren gericht: Oekraïne doet de beweringen af als absurd, en niet aan de regering gelieerde westerse analisten draaien het script om en beschuldigen Rusland ervan een valse aanval op Oekraïne te plannen met een “vuile bom” van eigen makelij.
Maar de realiteit is dat Rusland zijn hoge militaire contacten met zijn westerse tegenhangers zeer serieus neemt, gezien de rol die dergelijke contacten spelen in het soort deconflictsamenwerking dat voorkomt dat kleinschalige incidenten uitmonden in oorlog. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat Rusland dit communicatiekanaal opzettelijk met desinformatie zou verstoren. Rusland lijkt zich terecht zorgen te maken over de mogelijkheid dat Oekraïne een “vuile bom” bouwt en gebruikt, zozeer zelfs dat het de ongekende stap heeft gezet om meerdere hoge westerse defensieautoriteiten aan te spreken om te voorkomen dat zoiets gebeurt.
Als het Westen uiteindelijk de juiste telefoontjes pleegt en Oekraïne zich terugtrekt, is Rusland geslaagd. En als blijkt dat de Russische informatie onjuist is, heeft de inspanning geen schade opgeleverd. Als Rusland echter gelijk heeft, en Oekraïne bereidt niet alleen het gebruik van een “vuile bom” voor, maar laat deze ook ontploffen, en het Westen heeft niets gedaan om dit te voorkomen, dan heeft Rusland het Westen naar behoren gewaarschuwd.
“Als Rusland echter gelijk heeft, en Oekraïne bereidt niet alleen het gebruik van een “vuile bom” voor, maar laat deze ook ontploffen, en het Westen heeft niets gedaan om dit te voorkomen, dan heeft Rusland het Westen naar behoren gewaarschuwd.”
En hebben de NAVO et al gewonnen. Tante Trutsula zal blij in haar handjes klappen.
We behoeven enkel op onverwachte vlucht reacties te concentreren van hoge politici en andere CEO’s. Die op het laatste moment nog zich zelf in veiligheid willen brengen. Het westen lapt elke internationale afspraken en akkoorden aan hun laars en geven zelfs hun eigen daden de andere de schuld. Zo werken psychopaten altijd.
We zullen zien. Als er een vuile bon ontploft in Kherson en de wind staat westwaarts dan heeft Rusland het gedaan.
Als het in Rusland of Donetsk gebeurd en de wind staat oostwaarts wil ik geloven dat Rusland het deed.