Is Trump’s vredesplan voor Oekraïne onderweg?

Eind januari verschenen er berichten dat een uitgelekt document met een overzicht van het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump voor de oorlog in Oekraïne was doorgegeven aan Oekraïne en actief werd besproken door Europese en Oekraïense diplomaten en ambtenaren.

Het document werd destijds niet geverifieerd en het bestaan ervan werd ontkend door het kantoor van de president van Oekraïne. Het bestaan van het vredesplan is nog steeds niet geverifieerd. Het opduiken van verslagen over besprekingen van vier van de punten in het plan geeft echter op zijn minst de suggestie dat als het gemelde uitgelekte document niet op de werkelijkheid gebaseerd is, het op zijn minst met de werkelijkheid overeen kan komen, schrijft Ted Snider.

Het plan bevat een aantal punten, waarvan sommige hoopvol lijken om de onderhandelingen mee te beginnen, en waarvan sommige uitdagender lijken. Recente berichten suggereren dat de besprekingen over enkele van de meer uitdagende punten al zijn begonnen.

Volgens het uitgelekte plan begint het proces met een onmiddellijk telefoongesprek tussen Trump en Poetin. Voor zover bekend is dat niet gebeurd; maar op 6 februari kwamen er signalen uit Moskou dat de plannen voor een ontmoeting tussen Trump en de Russische president Vladimir Zelensky in februari of maart “zich momenteel in een vergevorderd stadium bevinden.”

Maar dat Trump en Poetin elkaar nog niet hebben gesproken, betekent niet dat Washington en Moskou elkaar niet spreken. Het door de VS geleide verbod om met Rusland te spreken en op diplomatie lijkt te zijn doorbroken. Op 5 februari bevestigde Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov niet alleen dat “er inderdaad contact is tussen bepaalde overheidsinstanties,” maar dat dat contact “recentelijk is geïntensiveerd.” Het Witte Huis heeft ook gezegd dat de regering Trump “al serieuze gesprekken met Rusland heeft gevoerd over het conflict.”

Deze onthullingen komen niet in de buurt van een telefoongesprek tussen Trump en Poetin, maar benaderen het wel en wijzen erop dat het binnenkort zal plaatsvinden. De volgende fase zou bestaan uit gesprekken tussen de VS en Oekraïne, gevolgd door, als er een gemeenschappelijke basis kan worden gevonden, onderhandelingen. Die onderhandelingen stuitten op de hindernis dat Zelensky verboden heeft om met Poetin te onderhandelen, en Poetin heeft gezegd dat Zelensky, die de vervaldatum van zijn gekozen termijn heeft overschreden, geen mandaat heeft om voor Oekraïne te onderhandelen.

Maar ook die hindernis is onlangs door beide partijen verlaagd. Poetin zegt nu dat, hoewel Zelensky “niet het recht heeft om iets te ondertekenen,” hij wel kan “deelnemen aan gesprekken” omdat “met iedereen onderhandeld kan worden.” En Zelensky zegt nu dat hij met Poetin zal praten “als dat de enige manier is waarop we vrede kunnen brengen aan de burgers van Oekraïne.”

Op 2 februari vertelde Trump aan verslaggevers dat “we ontmoetingen en gesprekken hebben gepland met verschillende partijen, waaronder Oekraïne en Rusland. En ik denk dat die gesprekken eigenlijk best goed gaan,” wat, als het klopt, betekent dat de gesprekken al plaatsvinden.

Volgens het uitgelekte vredesplan zou Oekraïne zijn troepen terugtrekken uit Koersk, de staat van beleg beëindigen en verkiezingen houden, zich neutraal verklaren en beloven geen lid te worden van de NAVO, terwijl het garanties krijgt voor lidmaatschap van de Europese Unie.

Van deze eerste vier punten vormt er slechts één een echt probleem. Hoewel Oekraïne Koersk pas wil teruggeven nadat het als onderhandelingstroef kan worden gebruikt, hebben ze wel gezegd dat ze van plan zijn om uiteindelijk te vertrekken. Ze hebben waarschijnlijk ook geen echte keuze, want Rusland zal hen eruit duwen als ze niet vertrekken.

Hoewel het terugtrekken van hun NAVO-ambities moeilijk te verkopen zou zijn in Oekraïne na de dodelijke lijdensweg van de oorlog, is het een concessie die Oekraïne al lang bereid is te doen. En net als bij Koersk zullen ze deze keuze niet echt hebben. Rusland is ten strijde getrokken om te voorkomen dat Oekraïne lid zou worden van de NAVO en zal pas instemmen met beëindiging van de oorlog als het schriftelijke garanties heeft gekregen dat Oekraïne nooit lid zal worden van de NAVO.

Maar als het gaat om Oekraïens lidmaatschap van de EU, zouden zowel Oekraïne als Rusland daarmee kunnen instemmen. Oekraïne zou dat zeker doen, en Rusland heeft het al lang op tafel liggen en er in Istanboel specifiek mee ingestemd.

Dan blijven de presidentsverkiezingen over als de enige echte uitdaging in de eerste vier punten. Maar ook dit punt lijkt actief te worden besproken. Op 1 februari zei Keith Kellogg, de speciale gezant van Trump voor Oekraïne en Rusland, dat er “presidents- en parlementsverkiezingen moeten komen” in Oekraïne. Hij zei dat “de meeste democratische landen verkiezingen houden in oorlogstijd. Ik denk dat het belangrijk is dat ze dat doen. Ik denk dat het goed is voor de democratie.”

Volgens Kellogg hebben functionarissen van het Witte Huis “in de afgelopen dagen besproken,” zoals in het uitgelekte vredesvoorstel staat, “Oekraïne te pushen om in te stemmen met verkiezingen als onderdeel van een aanvankelijke wapenstilstand met Rusland.”

Gesprekken tussen Trump en Poetin, Amerikaanse besprekingen met Oekraïne en Rusland en druk op Oekraïne om verkiezingen te houden zoals geschetst in het uitgelekte vredesplan lijken overeen te komen met gebeurtenissen die zich in de realiteit ontvouwen.

Verschillende van de resterende punten in het plan zijn moeilijk. Veiligheidsgaranties voor Oekraïne en de omvang van de Oekraïense strijdkrachten zouden wel eens de moeilijkste punten kunnen blijken om over te onderhandelen.

Onderhandelingen over grondgebied zullen moeilijk zijn, en waar de grens precies getrokken zal worden, zal pijnlijk zijn. Maar het feit dat beide partijen bereid lijken een feitelijke erkenning van de Russische controle over een bepaald gebied te accepteren zonder officiële of wettelijke erkenning van dat gebied, lijkt een veelbelovende plek om te beginnen.

Bescherming van de taalkundige, culturele en religieuze rechten van etnische Russen in Oekraïne zal moeilijk zijn voor Oekraïne om over te onderhandelen. Maar net als bij het NAVO-lidmaatschap zullen ze compromissen moeten sluiten, omdat dit de tweede belangrijke eis was waarvoor Rusland ten strijde trok.

En dan blijft het laatste punt over: sommige sancties tegen Rusland zullen worden opgeheven, waaronder een verbod op de verkoop van Russische olie aan de Europese Unie. Misschien onverwacht is dat het vierde punt dat lijkt overeen te komen met discussies die daadwerkelijk in Europa plaatsvinden.

Eind januari vertelden “mensen die bekend zijn met de discussies” aan The Financial Times dat “Europese functionarissen bespreken of de gas aankopen via Russische pijpleidingen aan de EU hervat moeten worden als onderdeel van een mogelijke regeling om een einde te maken aan de oorlog tegen Oekraïne.”

Ook deze discussies in de echte wereld komen overeen met punten in het niet-geverifieerde vredesplan. Een terugkeer naar het kopen van Russisch gas zou een concessie zijn die zou kunnen helpen aan de onderhandelingstafel en, zeggen voorstanders van het idee in Europa, “beide partijen een reden zou geven om een staakt-het-vuren in te voeren en te handhaven.” Deze discussie lijkt leven ingeblazen te worden door Duitsland, Hongarije en “andere hoofdsteden,” maar is niet populair bij de sterkste aanhangers van Oekraïne in de Baltische staten en Polen.

Hopelijk is er echt een embryo van een vredesplan in de maak. Het uitgelekte document met Trumps Oekraïense vredesplan is nog steeds niet geverifieerd. Maar zelfs als het niet echt blijkt te zijn, komen ten minste vier van de punten overeen met wat zich nu in de werkelijkheid ontvouwt.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Hongaarse premier Orbán: “Europa lijdt aan oorlogspsychose”

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: