Het Westen gaat ten onder als de Romeinse Republiek

Christopher Jolliffe vergelijkt de politieke en maatschappelijke chaos tijdens het verval van de Romeinse Republiek met de wereld van vandaag en benadrukt de opkomst van het populisme te midden van instortende traditionele structuren.

Een van de meer kleurrijke figuren van de late Romeinse Republiek was Publius Clodius Pulcher, een beroemde rivaal van Cicero, die in 63 voor Christus terechtstond voor heiligschennis nadat hij zich als travestiet had verkleed om te infiltreren in een ritueel dat alleen voor vrouwen was bestemd ter ere van de godin Bona Dea. Zijn doel was om de vrouw van Caesar, Pompei, te verleiden en hoewel hij daar niet in slaagde, leidde zijn actie tot hun latere scheiding. Het was politiek gekonkel van de meest bizarre soort, vol met vreemd juridisch getouwtrek, dat doet denken aan het eerdere deel van Clodius’ carrière, waarin hij probeerde geadopteerd te worden door een plebejische familie om zich kandidaat te stellen voor een politieke functie die alleen was voorbehouden aan leden van die klasse. De laat-Romeinse republikeinse politiek, vol met wat we tegenwoordig lawfare noemen, doet denken aan een gezegde van Nicolás Gómez Dávila: “Stervende samenlevingen stapelen wetten op zoals stervende mannen remedies stapelen,” schrijft Christopher Jolliffe.

Dankzij Star Wars, dat erin slaagt om een reductionistisch middelbare school verslag te geven van het verval van de Romeinse Republiek en Weimar Duitsland dat alleen de populaire cultuur van vandaag kan bieden, is het grote publiek goed op de hoogte van dit soort dingen. Er is immers geen grotere angst in onze fanatiek demotische en ogenschijnlijk egalitaire samenlevingen dan het Mandaat van de Hemel. Slimme waarnemers zien het soort stompzinnige legalisme dat in de Verenigde Staten plaatsvindt om Trump in bedwang te houden als iets dat lijkt op het proces tegen Clodius, of een poging om hem af te schilderen als een hedendaagse Catalijn. Ongetwijfeld, als ze hem konden wurgen zonder proces zoals de medesamenzweerders van Cataline, zouden ze dat doen, en Trump die valt in de strijd omringd door de types van 6 januari zou een amusant spektakel zijn. We zijn er nog niet, maar er zijn andere verontrustende tekenen die Gramsci’s spreuk kracht bijzetten dat “het oude stervende is en het nieuwe niet geboren kan worden; in dit interregnum verschijnt een grote verscheidenheid aan ziekelijke symptomen”.

Wie kan naar onze massale migratie kijken, in naam van goedkope arbeid en eeuwige economische groei, zonder de schaduw te zien van de Latifundia die heel het Rome van na de Punische oorlogen kenmerkten? Plinius de Oudere betreurde het einde van de Romeinse keuterboer, die volledig werd vervangen door slaven. Slaven concurreerden om arbeid en grootgrondbezitters kochten al het land op toen de overgeblevenen van de Romeinse middenklasse, uitgeput door tientallen jaren militaire dienst, hun landgoederen niet konden behouden. Slaven en grootgrondbezitters zijn in zoverre verenigd dat ze, om tegengestelde redenen, minimale belangen hebben. De een is onteigend; de ander is zozeer het tegenovergestelde dat ze, tenzij ze een bijzonder georiënteerd karakter hebben, meer geïnteresseerd zijn in een nieuwe villa of een nieuwe investering dan in de gezondheid van de samenleving die hun leven mogelijk maakt. Deze laatsten belichamen het onderscheid dat Aristoteles maakte tussen nobele aristocratie en corrupte plutocratie.

Vandaag hebben we een huizencrisis die veroorzaakt wordt door diezelfde plutocratische geest, geholpen door een kosmopolitisch ethos dat verklaart dat niets aan iemand in het bijzonder toebehoort. We hebben geen hele Gallische stammen tot slaaf gemaakt omdat Indiase en Chinese elites betere klanten zijn. Eenenzeventig procent van de huizen in Californië wordt nu gekocht door Chinezen; de rijen voor veilingen en huurhuizen in Australië weerspiegelen de gevarieerde massa van het subcontinent. Net zo min als de Romeinen dat konden, zullen we ons langs de huidige milquetoast-lijnen uit dit dilemma stemmen. Te veel mensen verdienen te veel en te weinig mensen kunnen bogen op een heldere geest of diepe gedachten. In plaats daarvan wachten we op een populares die, zoals elke succesvolle revolutionair, de massa van de rechteloze arbeiders- en middenklasse zal verenigen achter een elitaire voorhoede. Als die groepen eenmaal verenigd zijn, is er geen politieke kracht op aarde die hen kan tegenhouden: geen advocaten of grondwetten, geen conventie of traditie, zelfs geen grote ontberingen. De optimisten van vandaag vrezen Trump omdat hij het verkeerde antwoord is op de juiste vraag. Het is waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd, en de postmoderne versies van brood en spelen kunnen zich maar zo lang doen vermaken.

De Romeinse Republiek deed er bijna een eeuw over om te sterven, als je het in kaart brengt van de Gracchi tot Caesar; onze eigen koers lijkt veel sneller te gaan. Republikeins sentiment – noch het anti-monarchistische type, noch het GOP-type, maar wat de Romeinen bedoelden met het woord, dit publieke ding – lijkt dood in het Westen. De moordenaars zijn dezelfde, een heersende klasse die noblesse oblige is vergeten. Je kunt dit meten met elke metriek die je maar wilt: de uitputting waarmee we politieke gebeurtenissen behandelen, de krantenkoppen die worden geproduceerd door wat doorgaat voor onze literatoren, de bizarre preoccupaties van onze elites, de “algemene stemming”. Er is een gevoel van ijsbergen die recht op ons afkomen, een gevoel dat westerse volken niet meer hebben gehad sinds op zijn minst het einde van de Koude Oorlog. Geopolitiek is hier maar een klein onderdeel van; er zijn altijd vijanden in het buitenland geweest. Het is het gevoel van innerlijke verdeeldheid dat de drijvende kracht achter dit onbehagen is, verdeeldheid die diepe wortels heeft maar pas de laatste tien jaar echt zijn vruchten begint af te werpen.

Crisis is niets nieuws; het leven op aarde bestaat grotendeels uit het meanderen van de ene crisis naar de andere. Westerse crises, economisch of politiek of anderszins, werden in het verleden niet fataal door twee dingen: een robuuste burgermaatschappij en een intelligentsia die, op opmerkelijke uitzonderingen na, in staat was een gemeenschappelijke koers te varen. De politiek draaide om deze dingen heen, maar zolang ze standhielden, kon je Robespierre en Hitler net zo goed vermijden. De naoorlogse politiek in Duitsland, zowel onder de arbeiders- als de middenklasse, beschouwde beide zaken als verraderlijk; in Revolutionair Frankrijk voeren deze krachten zelf weer in de richting van revolutie. De huidige burgermaatschappij is uitgehold en onze intelligentsia staat vijandig tegenover alles wat aan henzelf voorafgaat, wat alles is behalve progressieve fantasieën die variëren van pathetisch tot duivels. Er zijn geen zeekaarten die aangeven in welke wateren dit ons zal leiden.

De Romeinse Republiek stierf uiteindelijk omdat ze het niet waard was om gered te worden: de geest van deze publieke zaak was het zelfs niet waard om ontgraven te worden. Wat het voor de Punische oorlogen ook was geweest, het was niet meer; het was een samenleving van optimaten en slaven geworden. Iedereen die enige reactionaire literatuur heeft gelezen, herkent dat deze manier van denken in zwang is, omdat de samenleving in handen van onze vijanden lijkt te zijn, en de woorden van Corneliu Zelea Codreanu klinken luid: “Als ik maar één kogel had en ik stond tegenover zowel een vijand als een verrader, dan zou ik die aan de verrader geven.” Men kan beducht zijn voor een nieuw Caesarisme – de geschiedenis staat bol van de waarschuwingen – en het toch steeds meer als onvermijdelijk beschouwen. De vraag is wie en wanneer, en welke vorm het kind zal aannemen wanneer het eindelijk geboren wordt.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Het Romeinse Rijk ging ten onder als Europa

Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: