Vijfendertig jaar geleden publiceerde de Italiaanse economisch historicus Carlo Maria Cipolla een opstel van 60 bladzijden over de basiswetten van de domheid, voor hem de grootste existentiële bedreiging van de mensheid.
Het essay werd een internationale bestseller, wat hem ook een beetje ergerde. Hij besteedde tientallen jaren aan grote historische studies waar twee of drie vakgenoten kennis van namen, terwijl een essay van één slapeloze nacht een miljoenenpubliek bereikte, schrijft Christopher Pfluger.
Men kan dus ook zijn snelle schotschrift over de wetten van de domheid van een zekere ironische afstand bekijken. Maar ze passen goed in deze krankzinnige tijd die veel mensen niet meer kunnen begrijpen.
Cipolla (1922-2000), hoogleraar aan verschillende universiteiten en met een eredoctoraat van de ETH Zürich, verdeelt de mensheid in vier categorieën: Intelligent, Bandiet, Hulpeloos en Dom. Zij worden gedefinieerd op basis van een winst/verlies-concept.
Een dommerik is iemand die problemen veroorzaakt voor anderen en zichzelf schade berokkent. Een intelligent mens is iemand wiens daden zowel hemzelf als anderen ten goede komen. Dan is er de bandiet die zichzelf verrijkt ten koste van anderen. En tenslotte, de hulpeloze, wiens daden anderen ten koste van hemzelf verrijken. Cipolla heeft hieruit een schema ontwikkeld.
Wet 1: Iedereen onderschat altijd en onvermijdelijk het aantal domme mensen
Dit probleem wordt nog verergerd door de veronderstelling dat sommige mensen intelligent zijn op grond van oppervlakkige factoren zoals beroep, opleiding of andere kenmerken waarvan wij denken dat ze domheid uitsluiten. Een typische denkfout is de veronderstelling dat rijke mensen standaard intelligent zijn.
Wet 2: De waarschijnlijkheid dat een persoon dom is, is onafhankelijk van alle andere kenmerken van die persoon
Cipolla postuleert dat de domheid in alle populaties constant blijft. In elke denkbare categorie – geslacht, etniciteit, nationaliteit, opleiding, inkomen – is er een vast percentage domme mensen. Zelfs universiteitsprofessoren of presidenten van de VS kunnen dom zijn, d.w.z. van geen nut voor zichzelf of anderen, en in het ergste geval bandieten.
Wet 3. Een dom persoon is iemand die een ander of een groep personen schade berokkent, hoewel hij er zelf geen voordeel bij heeft en zelfs schade lijdt
Hoeveel domme mensen er werkelijk zijn, kan niet bepaald worden, niet in de laatste plaats omdat de niet-domme een inconsequente groep vormen. Soms handelen wij intelligent, soms worden wij misbruikt of zijn wij egoïstische bandieten, en soms een beetje van alles. De dommeriken zijn, ter vergelijking, een toonbeeld van consequentheid.
Domme mensen zijn, volgens Cipolla, vooral gevaarlijk en schadelijk omdat redelijke mensen het moeilijk vinden zich onredelijk gedrag voor te stellen en te begrijpen. Een intelligent mens kan de logica van een bandiet begrijpen: hij wil een voordeel voor zijn rekening; hij is gewoon niet wijs genoeg om een manier te vinden die iedereen ten goede komt. Men kan dus anticiperen op de daden van een bandiet en zijn kwade manoeuvres, en dus een verdediging opbouwen.
Niets van dit alles is mogelijk bij een dom mens, zoals de derde fundamentele wet uitlegt. Er is geen rationele manier om te zeggen of, wanneer, waar, hoe en waarom hij of zij zal aanvallen. Wie tegenover een dom iemand staat, is aan hem of haar overgeleverd. Deze analyse leidt tot wet nummer 4:
Wet 4: Niet-domme mensen onderschatten altijd de vernietigende kracht van domme mensen
In het bijzonder vergeten de niet-domme mensen voortdurend dat het een dure vergissing is om met domme mensen om te gaan en/of samen te werken, op elk moment, op elke plaats en onder alle omstandigheden. Wij onderschatten dommeriken, en dat doen wij op ons gevaar af. Dit brengt ons bij de vijfde en laatste wet:
Wet 5: Een dom mens is het gevaarlijkste soort mens
En het directe gevolg: een dom iemand is gevaarlijker dan een bandiet. Voor dommeriken kunnen wij niets doen.
Het verschil tussen samenlevingen die ineenstorten onder het gewicht van hun domme burgers en samenlevingen die ze overwinnen, ligt in de samenstelling van de niet-dommen. Samenlevingen die vooruitgaan ondanks hun domme burgers hebben een hoog percentage intelligente mensen die de verliezen van de domme compenseren door winst voor zichzelf en hun medemensen.
De enige manier voor een samenleving om niet verpletterd te worden door de last van haar dommeriken, is dat de niet-dommen nog harder werken om de verliezen van de dommeriken te compenseren.
Cipolla’s tekst van een slapeloze nacht is stimulerend. Maar men zou zijn idee van de superioriteit van het verstand – dat misschien ook aan zijn tijdsgeest te danken is – moeten aanvullen met menselijkheid, verbondenheid met het grotere geheel en de krachten van het hart die zich boven het verstand kunnen ontplooien.
De laatste 5 regels getuigen van een met morele gevoelens doorspekt gedachtengoed .
Alle bovenstaande doet mij denken aan een kastesysteem.
Maw als je zo in vakjes denkt over de vermogens ve mens werkt dat verderldheid in de hand.
Welke Amerikaanse president zei ook alweer;
Al die nuttelose eters om zeep helpen.?
Superintelligentie leidt tot grote domheid!
Ze ruimt zichzelf op. Omdat ze niet meer een gezonde verhouding heeft tot mensen.
We zien nu dat de intelligente mens een bandiet een rover is geworden omdat ze zich afgescheiden heeft van het menselijk zijn.
Ik denk dat je de tekst niet helemaal goed hebt geinterpreteerd.
Tijdens het lezen vroeg ik me af waar komt de aandacht voor de goeïge domme mens. Ik stelde me half tevreden met de intelligente domme mens maar vond het niet genoeg. Die laatste vijf regels deden me goed.
Eens met jouw reactie.
Die ouwe van mij zei dat vroeger al. hij zei ook dat hij maar van drie dingen schrik had, van gas, elektriciteit en domme mensen, alle drie onzichtbaar maar oh zo gevaarlijk. Voor mij weer een bewijs te meer dat gewoon “boerenverstand” veel beter is dan gesjeesde wetenschappers en experts die vandaag allerlei “waarheden” uitkramen. Maar wat hiertegen te doen? Tegen de domheid strijden zelfs goden vergeefs.
Hoe dommer je bent hoe minder je beseft dat je dom bent, eigenlijk moet je redelijk intelligent zijn om te weten dat je dom bent.
😁
Zie het Dunning-Kruger effect!
‘Te dom om te zien hoe dom ze zijn’
Het ‘dunning-kruger-effect’ wordt te pas en te onpas gebruikt om mensen hun onkunde nog eens flink in te wrijven. Bestaat het effect — en als het bestaat, hoe groot is het dan werkelijk?
door Pepijn van Erp – Skepter 33.1 (2020)
Niemand is echt dom, maar toch.
Domme mensen in een notendop: Dezen kennen over het algemeen geen zelfspot, zijn fulltime bezig met roddelen en mensenbewerken (op kleinmaatschappelijk niveau), denken ‘het is maar voor een ander’, denken ‘ach…hebben we werk voor later’. Denken ‘waarom daar druk over maken?….ik (of jij) heb daar toch niet voor geleerd?’. Handelen en denken nooit echt non-profit. Zijn show-sjaal.
Dat is toch wel aardig een definitie van domme mensen naar mijn mening.
Visieloze mensen die de boel al sinds jaar en dag ophouden……..egoïsten.
Rommel dir is een Understatement chapeau en perfekt verwoord thx
Uitspraak Einstein:
Twee dingen zijn oneindig, het universum, en menselijke domheid. Maar van het universum weet ik het nog niet helemaal zeker.
Waar gaat het om? Zoals een advertentieverkoper (acquisiteur) het ooit tegen me zei: ,,Het is het verkopen van GEBAKKEN LUCHT.”
Het is eigenlijk het VERHAAL overtuigend brengen, opdat elke sukkel (geleerd of dom) erin trapt.
Beste Mensen
Reneetje en Eddy
Uniek
Overtreffen alle andere reacties
Subliem
Dank U
“Iedereen onderschat altijd en onvermijdelijk het aantal domme mensen”…
als je deze zin eens goed leest dan krijg je toch de rillingen?…
Ik beveel een fim aan: ‘Idiocracy’.
Je hebt ook mensen die té dom zijn om te schijten.
Dat zijn mensen met 1 cijfer, die niet weten voor wat dat gat dient.
Maar die zijn wel zeldzaam.
Een oude wijze man zat aan een terrastafeltje met een jongeman die zichzelf intelligent vond want gestudeerd.
De man ruimde het witte 60 doorsnee terrastafeltje leeg en zette daar een stip op. Hij zei tegen de jongeman deze stip is waar jij jaren voor gestudeerd hebt en dat is erg knap. Maar er is zoveel te weten op aarde, zoveel meer of mindere wetenschappenlijke studies ook, waar ik stippen voor kan zetten. Ik kom tafel tekort.
NL is protestant en dus ook statusgevoelig.
In Groningen was er een liefdadigheidinstelling, en die hadden als hoofd de geneesheer directeur van een ziekenhuis.
Zij stuurden graan als hulpverlening.
Ik wist de hoeveelheid, het soort en bestemming.
Ofschoon dat niet mijn “handel”is, ging ik wat info bij elkaar halen.
Ik kon voor hetzelfde geld–vier maal zoveel graan sturen….
———————————————
Kijk naar kabinet en parlement. De meeste zijn relevant ongeschoold.
Maar ze hebben een status, kramen vaak grote onzin uit maar hun volgelingen geloven ze.
Intelligentie moet superieur beslissingen nemen, met als uitzondering menselijkheid erbij betrekken.
——————————
Iemand die WO heeft gedaan, weet een heleboel over weinig.
De fout diealgemeen wordt gemaakt is hun mening over andere zaken dan hun veld serieus te nemen.