1984 is geen grap – de totale bewaking: Microchip-implantaten gaan ons leven bepalen

Langzaam maar zeker: chip-implantaten komen steeds meer voor. Hun functioneel bereik is nog steeds beperkt. Ze kunnen sloten openen, treinkaartjes en gezondheidsgegevens opslaan of betalen voor aankopen. Maar de chips worden steeds geavanceerder en de ontwikkeling gaat snel. Als u nu niet oplet, moet u later niet verbaasd zijn als u wordt geconfronteerd met de perfecte bewakingstechnologie.

Kunt u zich voorstellen dat u in de trein stapt zonder een kaartje te kopen en in plaats daarvan uw hand even opsteekt na het instappen? Of: U verlaat uw huis ’s morgens zonder sleutel, en als u ’s avonds terugkomt gaat de voordeur open na een korte beweging van uw hand? Of: U winkelt in de supermarkt en gaat door de kassa zonder te betalen, maar de factuur voor de goederen in uw winkelwagen wordt automatisch van uw rekening afgeschreven?, schrijft auteur Werner Meidinger op Anonymousnews.

Dit alles is geen toekomstdroom. Dit wordt mogelijk gemaakt door een kleine chip die onder de huid tussen duim en wijsvinger wordt geïmplanteerd. Een chip die een waardevol hulpmiddel kan zijn in uw dagelijks leven. Een chip die nu al in beperkte mate bijdraagt aan het transparanter maken van u – en in de niet al te verre toekomst misschien zelfs uw privéleven op een meedogenloze manier kan onthullen.

In een twintigtal landen in de wereld, vooral in Zweden en de Verenigde Staten, zijn er al mensen gechipt, maar ook Duitsland heeft zich niet afgesloten voor deze mogelijkheid. Wereldwijd concurreren verschillende bedrijven met elkaar bij de ontwikkeling van dergelijke implanteerbare chips. Het geheel valt onder de algemene term “bio-hacking”. Toekomstige toepassingsmogelijkheden zijn:

• als visitekaartje en opslag van contactgegevens;
• als toegangskaart bijvoorbeeld in de fitnessclub of op kantoor;
• als deuropener met bijpassend NFC-slot;
• voor contante betalingen met Apple Pay, Google Pay enz.;
• als opslag van medische noodgegevens.

Radiogolven maken contact met de chip

De chips die voor “bio-hacking” worden gebruikt, zijn qua grootte vergelijkbaar met een aanzienlijk volgroeide rijstkorrel – ongeveer 1 tot 1,5 centimeter lang en enkele millimeters dik. Het geheel zit in een capsule van biocompatibel glas, die zo is ontworpen dat het weefsel rondom de capsule er niet op kan groeien. De eigenlijke technologie zit in de capsule.

Microchips worden gebruikt voor de communicatie met de corresponderende uitleesapparatuur, die aan de buitenkant van de capsule op slechts enkele millimeters afstand van de huid moet worden gehouden. Deze microchips maken gebruik van de zogenaamde near-field communication (NFC). Deze technologie wordt ook gebruikt in bankkaarten of smartphones wanneer deze kortstondig boven de uitleesapparatuur worden gehouden voor betaling in winkels. De gegevens worden tussen de twee apparaten uitgewisseld via radiogolven. Dit betekent dat de leesapparatuur de gegevens die zijn opgeslagen op de chip onder de huid ondervraagt.

De hoeveelheid gegevens die op de chip kan worden opgeslagen is nog steeds relatief klein. Het is dus niet mogelijk om de chip voor meerdere doeleinden tegelijk te gebruiken. Wie zo’n microchip onder de huid wil laten implanteren, moet beslissen waarvoor hij geschikt is: Om de voordeur te openen? Om het treinkaartje te vervangen? Om een betalingsfunctie over te nemen? De chips zijn nog niet in staat om meerdere taken tegelijkertijd uit te voeren.

Er zijn echter – tot nu toe slechts enkele – mensen die een oplossing hebben gevonden voor deze beperking: Ze gebruiken eenvoudigweg meerdere chips, die elk hun eigen toepassing implementeren.

Toekomstige ontwikkelingen brengen de gegevensbescherming in gevaar

Voorstanders van privacy stellen zichzelf nog steeds gerust met het feit dat er geen mogelijkheid is om de drager van een chip te controleren en te bespioneren. De reden hiervoor is dat de geïmplanteerde chips tot nu toe passieve technologie waren. Ze hebben geen stroomvoorziening. Deze wordt overgenomen door de uitleesapparatuur, die de benodigde stroom voor de op dat moment uit te voeren functie – bijvoorbeeld het uitlezen van een opgeslagen werknemersnummer – onderhuids naar de chip stuurt door middel van inductie. De chip stuurt de gevraagde gegevens terug naar de uitleesapparatuur en is na deze fracties van een seconde weer zonder stroomvoorziening.

Deze procedure maakt het momenteel onmogelijk om de drager van de chip te traceren via bijvoorbeeld GPS. Dus dat is de huidige status. Bedrijven over de hele wereld werken er echter aan om de tot nu toe passieve microchips van een energiebron te voorzien en ze zo de mogelijkheid te geven om actief te handelen – met andere woorden, om op eigen initiatief gegevens te versturen.

Als het technische probleem van de energievoorziening eenmaal is opgelost, is de gegevensbescherming niet meer veilig. Want daarmee wordt ook een eerder bestaande hindernis van bespioneren uit de weg geruimd. Om een gegevensuitwisseling op gang te brengen, moeten de chip en de uitleesapparatuur op dit moment enkele millimeters van elkaar verwijderd zijn. Deze nabijheid is niet meer nodig wanneer de chip een eigen energiebron heeft.

Zweden heeft de meeste chipdragers in Europa tot nu toe

Uit een representatief onderzoek dat in 2019 in opdracht van de digitale vereniging Bitkom werd uitgevoerd onder 1.007 mensen van 16 jaar en ouder, bleek dat 68 procent van alle Duitsers al op de hoogte is van chip-implantaten en dat een volledige 32 procent zich kan voorstellen dat er zo’n implantaat wordt ingebracht. Van de jongeren tussen 16 en 29 jaar heeft slechts iets meer dan één op de vijf interesse getoond voor deze technologie. Van de ouderen boven de 64 jaar waren vier van de tien respondenten geïnteresseerd.

Geschat wordt dat momenteel ongeveer 3.500 mensen in Duitsland een dergelijke chip hebben geïmplanteerd. Zweden loopt momenteel voorop op het gebied van chipdragers in Europa. Naar schatting dragen daar meer dan 5.000 mensen een chip. Vooral kan de Zweedse spoorwegmaatschappij Statens Järnvägar (SJ) hieraan hebben bijgedragen, die in een test van meer dan twee jaar de door de reizigers gekochte treinkaartjes heeft laten valideren door middel van geïmplanteerde chips. De test werd beëindigd omdat het bedrijf andere methoden voordeliger acht voor de toekomst.

TUI Nordic, de lokale tak van de touroperator TUI, heeft waarschijnlijk de grootste impuls gegeven aan het gebruik van chipimplantaten in Zweden. Meer dan 100 van de 500 medewerkers daar hebben een chip onder hun huid laten implanteren. De chip slaat het personeelsnummer van de medewerker op, zodat de chip kan worden gebruikt om sloten op deuren te openen, printers in te schakelen en drankjes of snacks uit automaten te halen – de kosten hiervoor worden direct van de rekening afgeschreven.

Privégegevens zijn toegankelijk worden

Andere bedrijven werken ook aan het verstrekken van chips aan hun werknemers. Dit is nog steeds vrijwillig en misbruik lijkt onmogelijk. Maar wat als een volgende generatie chips grotere hoeveelheden data kan opslaan? Wat als de chip niet meer alleen een personeelsnummer bevat, maar ook belastinggegevens, gezondheidsgegevens of zelfs transactiegegevens? Wat als de chip op een dag in staat zou zijn om sensoren te gebruiken om de fysiologische gegevens van de drager te registreren?

Dan is het theoretisch denkbaar dat wanneer de deur wordt geopend om de werkplek te betreden, ook andere gegevens stiekem worden uitgelezen. Bijvoorbeeld, hoeveel alcohol heeft de werknemer de avond ervoor gedronken? Of hoe actief zijn of haar seksleven is?

En niet alleen dat: een vergelijking van de frequentie van seksuele activiteiten met het bewegingspatroon dat op de chip is opgeslagen, zou aanwijzingen kunnen opleveren dat de werknemer deze activiteiten niet thuis heeft verricht, maar vaak of regelmatig op een andere locatie. Het zou ook mogelijk zijn om de politieke standpunten van mensen te registreren – bijvoorbeeld als uit het bewegingspatroon blijkt dat de persoon vaker en langer is gebleven op plaatsen waar demonstraties hebben plaatsgevonden die niet passen bij de heersende politieke houding in het land.

Misbruik van de chip als het politieke standpunt niet overeenkomt

Natuurlijk heeft de microchip niet alleen nadelen. Het kan ook levensreddend zijn als bij een ongeval, bloedgroep of allergieën binnen enkele seconden kan worden opgevraagd, als de ziekenhuisartsen direct na de opname van een patiënt in het ziekenhuis kunnen zien welke medicijnen hij gebruikt. Maar misschien zijn deze voordelen niet de doorslaggevende factor.

Steeds meer mensen zien nadelen in microchips en laten deze verwijderen. Dit is gemakkelijk te doen met een kleine incisie. Realistisch gezien kunnen onaangename gevoelens of zelfs pijn die verband houden met een geïmplanteerde chip eigenlijk niet de reden zijn voor de verwijdering. Want een paar dagen na implantatie verdwijnt de chip uit het bewustzijn en wordt deze niet meer opgemerkt.

In Barcelona is het gebruikelijk dat de chip automatisch de favoriete drank van de drager bestelt bij binnenkomst in de club. Elders kan het echter ook zo zijn dat de dragers van dergelijke microchips automatisch uit groepen mensen worden gesorteerd als hun gezindheid niet past bij de politieke oriëntatie. De bijbehorende gevolgen zouden dan net zo automatisch in gang gezet kunnen worden. Geen goed idee…

Politiestaat: autoriteiten lanceren bewakingsdrones om burgers te bespioneren