Het ging nooit om Oekraïne

“Normen worden uitgehold en oude zekerheden worden op de proef gesteld – we moeten hiernaar handelen”

Dit is de slogan bij het artikel “Europa moet zich bewapenen in een onstabiele wereld,” dat Emmanuel Macron en Friedrich Merz vorige week in de Financial Times publiceerden. De Franse en Duitse leiders beweren dat “de belangrijkste bron van instabiliteit voor Europa uit Rusland komt,” met name vanwege zijn defensieve oorlog tegen de NAVO in Oekraïne, schrijft Eduardo Vasco.

“Het doel van Vladimir Poetin is de Europese veiligheid te ondermijnen ten voordele van Moskou. Rusland probeert op methodische wijze zijn buurlanden onder de duim te houden, Europese landen te destabiliseren en de wereldorde aan te vechten. Dat kunnen we niet accepteren, want ons doel is de vrede op ons continent te beschermen en te behouden,“ schrijven Macron en Merz. Kort daarna doen ze een voorspelling: ”Wat nu op het spel staat, zal bepalend zijn voor de stabiliteit in Europa in de komende decennia.”

De retoriek van imperialistische mogendheden over Rusland is alleen geëvenaard tijdens de voorbereidingsfasen van grote oorlogen. Nog maar een paar dagen geleden verklaarde Kaja Kallas dat Rusland “een langetermijnplan voor langdurige agressie” heeft en dat “Europa wordt aangevallen en ons continent zich in een steeds gevaarlijker wordende wereld bevindt.” Ze herhaalde de waarschuwingen van Mark Rutte, die enkele dagen eerder tegen de Europeanen had gezegd: “Haal je Russische lesboeken maar tevoorschijn, of vertrek naar Nieuw-Zeeland,” toen hij voorspelde dat Rusland het continent in de komende jaren zou kunnen aanvallen. De Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Mathew Whitaker, waarschuwde eveneens: “De dreigingen voor de NAVO nemen toe en onze tegenstanders wachten zeker niet tot wij ons herbewapenen of klaar zijn voor hun eerste zet.”

Dit zijn slechts de laatste van tientallen verklaringen van hoge vertegenwoordigers van het Europese en Amerikaanse imperialisme die wijzen op het naderen van een oorlog tegen Rusland. Tijdens de NAVO-top in Madrid in juni 2022 werd Rusland geherclassificeerd van “partnerland” (2010) tot “de belangrijkste en meest directe bedreiging voor de veiligheid van de bondgenoten en voor de vrede en stabiliteit in het Euro-Atlantische gebied.” Josep Borrell heeft herhaaldelijk gezegd dat Rusland “een existentiële bedreiging” voor Europa vormt.

Toen Hitler zich voorbereidde op de toekomstige invasie van de Sovjet-Unie, ging zijn toespraak in de Rijksdag op 30 januari 1939 in dezelfde richting als die van de huidige Europese leiders: “Als de internationale joodse financiers in en buiten Europa erin slagen de naties opnieuw in een wereldoorlog te storten, dan zal het resultaat niet de bolsjewisering van de aarde en daarmee de overwinning van het jodendom zijn, maar de vernietiging van het joodse ras in Europa.” Hitler zei dit zeven maanden voordat hij Polen binnenviel. Wanneer Europese imperialisten op het punt staan een oorlog te ontketenen, zullen ze niet aarzelen om in dezelfde bewoordingen als Hitler te spreken.

De herbewapening die al gaande is in de Europese mogendheden is het duidelijkste symptoom van de voorbereidingen voor een grote oorlog. Duitsland heeft tussen 2014 en 2021 zijn militaire uitgaven gestaag verhoogd, en de operatie van Rusland in Oekraïne diende als een belangrijk voorwendsel (zoals voor alle Europese imperialistische naties) om zijn oorlogsstructuur drastisch te reorganiseren, zijn grondwet te wijzigen en de grootste militaire uitgaven sinds Adolf Hitler goed te keuren.

“Met zijn aanval op Oekraïne wil Poetin niet alleen een land van de wereldkaart vegen, hij vernietigt de Europese veiligheidsstructuur,” zei Olaf Scholz, de voorganger van Merz, in februari 2022 in hetzelfde gebouw dat door Hitler werd gebruikt. “De Russische invasie van Oekraïne markeert een keerpunt. Ze bedreigt onze hele naoorlogse orde,” voegde hij eraan toe. In juni van dat jaar verklaarde Macron dat Frankrijk “een oorlogseconomie moet invoeren” om “zichzelf voor de lange termijn te organiseren,” na een geleidelijke verhoging van de militaire uitgaven sinds 2019. Vanaf 2023 begon het land met de uitvoering van een nieuw defensieplan dat de militaire uitgaven tegen 2030 zou verdubbelen. In een toespraak op 5 maart van dit jaar verklaarde de Franse president dat “we een nieuw tijdperk ingaan” en beschuldigde hij Rusland ervan het conflict in Oekraïne tot een “wereldwijd conflict” te maken door een alliantie aan te gaan met Noord-Korea en Iran en “die landen te helpen zich verder te bewapenen.”

Het is al lang duidelijk dat het hier niet gaat om de verdediging van Oekraïne tegen een Russische invasie. De oostwaartse uitbreiding van de NAVO, de omverwerping van de vorige regering van Oekraïne en de opkomst van een fascistisch regime dat wordt gesteund door het Europese en Amerikaanse imperialisme – de ware oorzaken van de oorlog in Donbass – maken duidelijk dat deze regimes nooit defensieve, maar agressieve doelstellingen hebben gehad. Uit de woorden en daden van westerse leiders blijkt dat hun doel niet is om een lokaal conflict op te lossen, maar om een bredere oorlog te voeren om hun dominantie over Europa en de hele wereld te herstellen, veilig te stellen en uit te breiden.

Vanaf dat moment zou Duitsland minstens 2% van zijn bbp in het leger gaan investeren. Dit was, zoals later werd bevestigd, van vitaal belang voor de grote Duitse kapitalisten, die verantwoordelijk zijn voor de historisch meest geïndustrialiseerde economie van Europa, maar al lang ondergeschikt zijn aan de door de Amerikanen ingestelde orde (“om de Duitsers onder de duim te houden,” zoals de oprichtingsmantra van de NAVO het formuleerde).

Blijkbaar laten de Europeanen als geheel, althans voorlopig, dat beruchte mantra varen door de heropleving van het Duitse militarisme te bevorderen. En niet alleen zij: de handhaver van die regel – de Verenigde Staten – krijgt nu te maken met een regering die van de Europeanen, inclusief de Duitsers, eist dat zij opnieuw militariseren. Dit onthult ook de omvang van de politieke crisis aan beide zijden van de Atlantische Oceaan: traditionele establishment-sectoren zijn in paniek over de groeiende mogelijkheid dat zij de imperialistische controle over Europa, dat sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een vazalstaat is, zullen verliezen. Hun Europese vazallen, die tot nu toe hebben geregeerd, hebben wel geprobeerd de oude orde in stand te houden, maar de crisis van het Amerikaanse regime heeft zijn weerslag gehad op het Europese regime – dat naar Amerikaans model is opgezet – en nu beseffen de grote Duitse, Franse en Britse kapitalisten dat ze hun oorlogsindustrie moeten herstellen om hun winsten te redden en te herstellen van de ramp die ze sinds 2008 hebben meegemaakt, en om de oude macht van weleer te herwinnen.

Amerikaanse neocons zoals Victoria Nuland dachten dat ze na de omverwerping van president Janoekovitsj een exclusief voordeel zouden hebben ten opzichte van Oekraïne. Maar het land ligt ver van de VS en hoewel het Amerikaanse imperialisme 80 jaar lang Europa heeft gedomineerd, ligt Oekraïne nog steeds tussen Rusland en Europa, waardoor het voor Europeanen onmogelijk is om niet, zelfs als minderheidspartner, deel te nemen aan de plundering van Oekraïne. Naarmate het conflict zich ontwikkelde, moest de VS zelf de Europese deelname aan de oorlog uitbreiden. De grootste klap voor de Amerikaanse hegemonie was de verkiezing van Donald Trump voor een tweede termijn en de verminderde rol van de VS in de oorlog. Aangezien er in het imperialistische systeem geen vacuüm ongevuld blijft, wordt Oekraïne nu een enorm proefterrein voor de Europese oorlogsindustrie. Meer nog: het wordt een markt om de grootschalige productie – ongekend in 80 jaar – van het Duitse, Franse en Britse militair-industriële complex te rechtvaardigen.

Dat militair-industriële complex slaagde erin om tijdens de top in juni de verhoging van de “defensie”-uitgaven van de West-Europese landen tot 5% van het bbp in alle NAVO-landen veilig te stellen.

In hun artikel voor de FT herinneren Macron en Merz eraan dat de EU en het Verenigd Koninkrijk 130 miljard euro aan Oekraïne hebben toegewezen en dat zij de steun aan de strijdkrachten van Kiev zullen verhogen, in de defensie-industrie van Oekraïne zullen investeren en “ervoor zullen zorgen dat het toekomstige leger van Oekraïne groot genoeg en goed genoeg uitgerust is om elke nieuwe invasie af te schrikken.”

Maar wie denkt dat het einddoel de oorlog in Oekraïne zelf is, heeft het mis.

“Maar onze verantwoordelijkheid gaat verder dan Oekraïne,” benadrukken de twee leiders.

“We zullen in de nabije toekomst leven in een zeer onstabiele omgeving, in een wereld waarin onze bondgenoten met andere dilemma’s en prioriteiten zullen worden geconfronteerd. Naast Rusland staan we nog voor tal van uitdagingen, van terrorisme tot de bescherming van onze grondgebieden, burgers en belangen over de hele wereld. We zullen deze uitdagingen moeten aangaan. Niet omdat iemand ons dat vraagt, maar omdat we de realiteit onder ogen zien en dat aan onze burgers verplicht zijn.”

Welk terrorisme bedreigt Europa? Enerzijds is dat het terrorisme dat van buitenaf komt. Het islamitische terrorisme, dat juist wordt veroorzaakt door de plundering die de VS, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk al eeuwenlang in Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië plegen. Veroorzaakt door de oorlogen die deze mogendheden hebben ontketend – en door de genocide die zij via Israël, hun vooruitgeschoven post in de regio, tegen de Palestijnen plegen. Op dit punt sluiten Europese democraten, liberalen en progressieven zich aan bij extreemrechts van het Rassemblement National of de AfD. En hoewel Macron, Merz en hun trawanten de wetten aanscherpen en de politie versterken tegen extreemrechts, zal dit alleen maar dienen om het goed geoliede staatsapparaat uit handen te geven, zodat extreemrechts het tegen het volk kan gebruiken. De onderdrukking van pro-Palestijnse en anti-oorlogsdemonstranten is geen tegenstrijdigheid, maar de verwezenlijking van de ideeën van de Europese bourgeoisie. Aan de andere kant wordt de terroristische dreiging – reëel of imaginair – die eens extern was, intern, vooral omdat regimes, om herindustrialisering door herbewapening te financieren, zullen moeten bezuinigen op sociale uitgaven – nog meer dan in de afgelopen jaren – en te maken zullen krijgen met actieve oppositie van het volk.

Bezuinigingen op sociale voorzieningen leiden niet automatisch tot militaire financiering. Ze kunnen niet groot genoeg zijn, anders zouden landen simpelweg niet meer kunnen functioneren. Ze moeten een garantie zijn dat regimes de leningen die zijn aangegaan om de oorlogsmachine te financieren, aan de banken terugbetalen. De grote begunstigden van de heropleving van het Europese imperialisme zijn immers de wapenproducenten en vooral de bankiers – niets is symbolischer dan het feit dat Stoltenberg na zijn vertrek als NAVO-leider minister van Financiën van Noorwegen is geworden.

Waren het niet juist de industriëlen en bankiers die Hitler en Mussolini een eeuw geleden aan de macht brachten?

En waarom werden Hitler en Mussolini gekozen om het Duitse en Italiaanse imperium te herstellen? Omdat hun sociale basis – vooral de kleine bourgeoisie, maar ook de groeiende lompenproletariaat en zelfs delen van de arbeidersklasse – geruïneerd en verontwaardigd was door de gevolgen van een door crises geteisterd imperialistisch systeem. De geschiedenis herhaalt zich nu. Macron, Merz en Starmer kunnen niet voldoen aan de behoeften van de Europese bourgeoisie, omdat ze geen massale steun hebben. Ze vertegenwoordigen, net als Hitler en Mussolini uiteindelijk, de grote internationale banken en industriëlen. Maar ze missen de volksbasis die nodig is om een dictatuur op te leggen die volledige bevoegdheden voor imperialistische expansie verleent.

Wat zij doen, met al hun reactionaire beleid van herbewapening en verscherping van de wetten, is de weg vrijmaken voor hun huidige tegenstanders om de taak over te nemen en te voltooien. Het is geen toeval dat het Rassemblement National en de AfD zich snel integreren in het zogenaamde democratische regime en samen met de regeringen van hun landen stemmen over belangrijke beslissingen.

Eerder dit jaar riskeerde Merz het kanselierschap te verliezen (afgewezen door massale protesten op straat) door het voortouw te nemen in een anti-immigratiewet, die nipt werd verworpen in de Bondsdag. Dit was het eerste duidelijke teken van de neiging van de traditionele Duitse partijen om zich over te geven aan het politieke programma van de AfD. Een soortgelijke aansluiting had zich al in december 2023 in Frankrijk voorgedaan, toen een anti-immigratiewet werd aangenomen met de stemmen van Macronisten en RN. “Dit is een ideologische overwinning voor ons”, zei Marine Le Pen destijds.

De verscherping van de wetten, de versterking van de politiebevoegdheden en de geleidelijke overdracht van macht aan extreemrechts zijn de garanties die de Europese bourgeoisie nodig heeft om de herbewapening te financieren met geld dat zonder echte tegenstand uit de arbeiders wordt geperst. Zodra de herbewapening is veiliggesteld, zullen we de ware betekenis zien van de “bescherming van onze grondgebieden” die Macron en Merz verkondigen: de uitbreiding van die grondgebieden, op zoek naar grondstoffen voor volledige herindustrialisering, markten voor nieuwe producten en het gebruik van al het materieel dat door de wapenindustrie wordt geproduceerd. Aangezien Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk niet Oostenrijk of België zijn, maar nog steeds enige mondiale aanwezigheid hebben, kunnen zij geen genoegen nemen met beperkte expansie – zij moeten de nationale grenzen overschrijden en continentale grenzen overschrijden (“onze belangen over de hele wereld,”, zoals zij schreven). Nationalisme in imperialistische landen betekent kapitalistische expansie (elk kapitalistisch land moet immers zijn activiteiten uitbreiden), maar als imperialistische landen hebben zij de macht om andere landen te domineren. De nostalgie en symboliek van het Rassemblement National en de AfD, die terugverlangen naar het Franse en Duitse militarisme, zullen al snel omslaan in de vernietiging van vijandige naties om de hegemonie van hun respectieve bourgeoisieën te verzekeren – inclusief wederzijdse vernietiging.

De Verenigde Staten, de tanende supermacht die wordt uitgedaagd; China, de opkomende uitdager; en Rusland, de macht die al in oorlog is, grenst aan Europa en beschikt over ’s werelds grootste reserves aan natuurlijke hulpbronnen, zullen uiteraard niet werkeloos toekijken. Integendeel: zoals bekend zijn zij al in beweging om deze grote wereldoorlog te voeren.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

De nederlaag van het Westen en zijn ontwrichting

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: