De orde van de grootmachten: de nieuwe geopolitieke realiteit van Trump

Vandaag wordt de geografie van de nieuwe wereldorde die Trump en zijn aanhangers vastbesloten zijn te bouwen steeds duidelijker. Deze keer is Trump 2.0 vastbesloten om zich los te maken van zowel het links-liberale globalisme als de neocons (die in wezen gewoon een andere vorm van globalisten zijn) en weigert hij compromissen te sluiten met hun projecten. Hij verbreekt de banden met het verleden en zet het Amerikaanse vliegdekschip op een nieuwe koers.

Het model van internationale betrekkingen dat Trump aanhangt, kan worden omschreven als de “Orde van de Grote Machten.” Dit is een logische uitbreiding van de hele MAGA-ideologie – “Make America Great Again.” Alleen al de naam onderstreept dat het niet gaat om het Westen, niet om het wereldwijd verspreiden van liberale democratie en niet om Atlantisch denken, maar specifiek om de Verenigde Staten als natiestaat. Volgens de visie van Trump moet deze staat zich volledig bevrijden van het globalisme, samen met de beperkingen, verbintenissen en verplichtingen die daarmee gepaard gaan. In de ogen van Trump weerspiegelen bijna alle bestaande internationale instellingen de oude orde, terwijl hij juist een nieuwe wil creëren. Dit geldt voor alles – de VN, de NAVO, de WTO, de WHO en alle andere supranationale organen. Hij ziet ze allemaal als creaties van liberalen en globalisten, terwijl hij zelf stevig en consequent op de principes van het realisme staat, schrijft Alexander Dugin.

Realisten en liberalen zijn de twee belangrijkste denkrichtingen in internationale betrekkingen, die in alle aspecten tegenover elkaar staan, vooral in hun fundamentele opvatting over soevereiniteit. Realisten beschouwen soevereiniteit als absoluut, terwijl liberalen het als relatief zien en ernaar streven om nationale overheden ondergeschikt te maken aan een hogere internationale autoriteit. In hun ogen zou dit uiteindelijk moeten leiden tot de eenwording van de mensheid en de vorming van een wereldregering. Realisten verwerpen dit categorisch en zien het als een aanval op de vrijheid en onafhankelijkheid van staten. Daarom verwijzen Trumpisten naar globalisten als de “Deep State” – de entiteit die het Amerikaanse beleid ondergeschikt wil maken aan een supranationale agenda.

Een prototype van globalistisch beleid kan worden gevonden in Woodrow Wilson’s “Fourteen Points,” die, na de Eerste Wereldoorlog, de rol van de VS schetste als een wereldmacht die verantwoordelijk was voor het bevorderen van de liberale democratie op planetaire schaal. Trump daarentegen, in de geest van de realistische school, neigt naar de vroegere Monroe Doctrine – “Amerika voor Amerikanen”, wat een vermijding van actieve betrokkenheid in de Europese politiek inhoudt en een weigering om zich te mengen in de interne aangelegenheden van staten buiten het Amerikaanse continent (en zelfs dan, alleen wanneer gebeurtenissen in Amerika rechtstreeks van invloed zijn op de Amerikaanse nationale belangen).

Er moet echter worden opgemerkt dat het Trumpisme in sommige opzichten verschilt van het klassieke realisme. Voor Trump gaat het niet alleen om de juridische status van soevereiniteit, maar om iets veel crucialers – het vermogen van een staat om zijn onafhankelijkheid te veroveren, te vestigen, te versterken en te verdedigen tegenover de meest serieuze potentiële rivaal. Het gaat dus niet om soevereiniteit in het algemeen maar om echte soevereiniteit, ondersteund door een overeenkomstige hoeveelheid middelen – economisch, militair, demografisch, territoriaal, natuurlijk, intellectueel, technologisch, cultureel, enzovoort.

De prominente Amerikaanse geleerde in internationale betrekkingen Stephen Krasner, ook een aanhanger van het realisme, noemde zuiver juridische nominale soevereiniteit een “fictie” en zelfs “hypocrisie.”. John Mearsheimer, een klassiek realist, is dezelfde mening toegedaan. Donald Trump deelt dit perspectief ook. Volgens hen kan echte soevereiniteit alleen toebehoren aan een grote mogendheid. Dienovereenkomstig wordt het realisme opgewaardeerd naar een niveau waarbij het niet alleen gaat om gewone staten, maar om volwaardige, zelfvoorzienende beschavingsstaten. Dit is het soort wereldorde dat Trump voor ogen heeft als routekaart voor zijn geopolitieke revolutie. Aan de ene kant is het een volledige afwijzing van het globalisme; aan de andere kant is het een beweging in de richting van regionale integratie van “grote ruimten,” wat noodzakelijk is voor de zelfvoorziening en autarkie van een grote mogendheid.

Hieruit volgt de logische koers naar de annexatie van Canada en Groenland, evenals de prioritering van de betrekkingen met Latijns-Amerika in een paradigma dat het meest gunstig is voor de Verenigde Staten.

Het is interessant om de dubbelzinnigheid van de MAGA slogan op te merken. Het is niet helemaal duidelijk waar “Amerika” naar verwijst. Alleen de VS? Of heel Noord-Amerika (inclusief Canada en Groenland)? Of misschien wel heel Amerika, inclusief Zuid-Amerika? Deze dubbelzinnigheid is niet toevallig. Het opent de horizon van een “grote ruimte” zonder vooraf duidelijke grenzen te stellen. Bovendien kan de oproep van Trump om Amerika weer groot te maken worden geïnterpreteerd als een oproep tot territoriale uitbreiding. Op ongeveer dezelfde manier wordt de term “Russische wereld” gebruikt, die zich uitstrekt tot buiten de grenzen van de Russische Federatie met ongedefinieerde grenzen. De “Russische wereld” is synoniem met de Russische beschavingsstaat, oftewel Groot-Rusland.

Trump denkt op zijn beurt in termen van zijn eigen beschavingsstaat – Groot Amerika. Tegelijkertijd heeft hij geen haast, noch is hij van plan, om de hegemonie op te geven – tenminste op regionaal niveau. Maar hij verandert het onderwerp van deze hegemonie. Het is niet langer een liberale wereldorde gebaseerd op steeds veranderende regels en de usurpatie van macht door internationale kosmopolitische elites (in de geest van het wereldwijde “Open Society” project van George Soros), zoals voor ogen staat van de Deep State, die Trump heeft ontmanteld. Het is eerder het leiderschap van de Verenigde Staten als een grote mogendheid temidden van andere grote mogendheden die echte – niet nominale – soevereiniteit bezitten en op de een of andere manier met de VS kunnen concurreren.

Hoeveel grootmachten heeft de nieuwe orde van Trump voor ogen? Professor Mearsheimer erkent er slechts drie: de VS, China en, iets achter de eerste twee, Rusland. Hij blijft sceptisch over India, omdat hij gelooft dat dit land nog niet het nodige potentieel heeft opgebouwd om serieus met de anderen te kunnen concurreren. Er bestaan echter andere perspectieven – sommigen stellen dat India ook kan worden geclassificeerd als een beschavingsstaat. Over de VS, China en Rusland zijn bijna alle realisten het echter eens: deze machtige naties – zij het op verschillende manieren – beschikken over het minimum dat nodig is om de status van grootmacht op te eisen.

Dus in plaats van de bipolaire wereld van de Koude Oorlog, in plaats van de unipolaire neoconservatieve wereld of de niet-polaire wereld van de liberale globalisten, ziet het Trumpisme een drie- of vierpolige wereld voor zich, met een machtsevenwicht dat de architectuur van de toekomstige wereldorde bepaalt. Dit vereist de heroprichting van bijna alle internationale instellingen, zodat ze de werkelijke realiteit weerspiegelen in plaats van fantoomoverblijfselen te zijn van voorbije tijdperken, niet langer verankerd in de concrete realiteit.

Zo’n project lijkt veel op multipolariteit. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio erkende onlangs dat we in een multipolaire wereld leven. China, Rusland en India zouden het hier graag mee eens zijn, aangezien zij al de kenmerken van polen bezitten. Trump neemt echter een zeer kritisch standpunt in over het multipolaire blok van BRICS, dat bijna alle grote beschavingen omvat en dient als een institutionele en symbolische belichaming van multipolariteit.

Voor Trump lijkt China de meest serieuze concurrent en zelfs tegenstander. Hij ziet BRICS waarschijnlijk als een structuur waarin China een sleutelrol speelt als machtigste staat – financieel, economisch, technologisch, enzovoort. Bovendien omvat BRICS, in tegenstelling tot Trumps concept van een orde van grootmachten, niet alleen gevestigde grootmachten, maar ook opkomende beschavingsblokken zoals de islamitische wereld, Afrika en Latijns-Amerika. Dit verandert BRICS in een hexarchie, en samen met de westerse beschaving in een heptarchie.

Trump, in de geest van koud realisme en Amerikaans pragmatisme, is sceptisch over alles wat virtueel of potentieel is – dat wil zeggen, iets wat alleen maar mogelijk is maar nog niet gerealiseerd. Zijn standpunt is in wezen: “Wordt eerst een grote mogendheid, dan praten we.” Elk bondgenootschap buiten de invloedssfeer van de VS – vooral een bondgenootschap dat tegen de VS ingaat – zal als een bedreiging worden gezien.

Waar past de Europese Unie in dit plaatje? Brussel bevindt zich na de Amerikaanse regeringswisseling in een moeilijke positie. Na de Tweede Wereldoorlog werd Europa een soort provincie of zelfs een militair-politieke kolonie van Amerika. Maar met Trump’s verschuiving weg van het globalisme, moet de EU ofwel ontbonden worden of een radicale transformatie ondergaan.

Sommige Europese landen – Hongarije, Slowakije, Servië (geen lid van de EU), Kroatië en tot op zekere hoogte Italië en Polen – zijn geneigd om Trump te volgen en de MEGA-slogan over te nemen: “Make Europe Great Again”. Anderen zijn in verwarring en worstelen om de vorige globalistische koers vast te houden zonder de steun van de VS. De toekomst van Europa hangt nu af van de vraag of het echte soevereiniteit en traditionele waarden zal omarmen – of ten onder zal gaan.

Het ijs van de oude wereld breekt. De dooi is begonnen.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Een nieuw Amerikaans imperium: Trump, Rusland en het einde van het globalisme

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: