Geopolitieke zelfverstikking: Dit is waarom Duitsland afstevent op een onomkeerbare neergang

Oeps, hij heeft het weer gedaan: Tech mogul, rijkste man ter wereld, en nu ook nieuwe bestie van de Amerikaanse president Donald Trump, Elon Musk heeft zijn enorme sociale media slagkracht – als eigenaar van X en een persoonlijk account met meer dan 200 miljoen volgers – gebruikt om te posten over politiek. En hier bedoelen we niet zijn onhandige recente interventie in hoe Amerikanen – ternauwernood – hun krakkemikkige overheidsapparaat niet tot stilstand laten komen door geldgebrek.

Nee, dit gaat over Duitsland: met betrekking tot Europa’s Zieke Man aan de Spree (er is er natuurlijk nog een aan de Seine), walste Musk in zijn eerste post met kanonnenvuur naar binnen om de rechtse AfD (Alternative für Deutschland) partij te steunen in de aanloop naar de vervroegde verkiezingen op 23 februari.

Alleen de AfD, zo verklaarde hij met typische bescheidenheid, kan “Duitsland redden.” In een tweede bericht, een paar dagen later, reageerde Musk op de moordaanslag op een Duitse kerstmarkt in de stad Maagdenburg. Dit keer noemde hij de Duitse kanselier Olaf Scholz “een incompetente dwaas” die onmiddellijk zou moeten aftreden.

Sommige Duitsers zijn verbijsterd. Hoe durft Musk, een Amerikaan, zich met onze verkiezingen te bemoeien? De zeer impopulaire Duitse minister van Volksgezondheid Karl Lauterbach, bijvoorbeeld, ging bijna komisch Victoriaans te werk met zijn optreden van rechtschapen woede voor publieke vertoning en noemde Musk’s uitspraken “onwaardig en zeer problematisch.” Schokkend, schokkend inderdaad!

Interessant genoeg hebben de meeste van diezelfde Duitsers er nog steeds geen probleem mee dat Joe Biden, ook een Amerikaan, Oekraïne heeft geholpen hun vitale energie-infrastructuur op te blazen en vervolgens de de-industrialisatie van Duitsland en de EU als geheel heeft bevorderd door bedrijven te subsidiëren die naar de VS verhuizen om daar te produceren. Anderen vinden het volkomen normaal dat Duitse politici, zoals Michael Roth – hoofd van de commissie buitenlandse zaken van het Duitse parlement – zich massaal bemoeien met de politiek van bijvoorbeeld Georgië, niet alleen door te knoeien met de verkiezingen, maar ook door te proberen letterlijk een staatsgreep te plegen. Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt…

Dus, laten we ophouden met de heilige boon uit te hangen: ik ben Duitser en ik vind het zeer verwerpelijk dat Musk geen bericht plaatst over de genocide in Gaza en in plaats daarvan de kant van de Israëlische daders kiest. Maar ik kan me er niet minder druk over maken dat hij zijn mening geeft – meer is het niet – over welke partij het beste zou zijn voor Duitsland, ook al ben ik het daar helemaal niet mee eens. Om Scholz te noemen wat hij eigenlijk is, ga je gang Elon. Zo, ik sta zelfs aan jouw kant.

Als we eenmaal afzien van de huffy-puffy theatraliteit, wat staat er hier dan echt op het spel? En waarom maakt het voor sommige Duitsers zoveel uit wat Musk te zeggen heeft over hun politiek?

Het is niet ingewikkeld: Musk heeft een zeer pijnlijke plek geraakt. En de naam van die pijnlijke plek is Duitsland. Ja, alles, of tenminste, alles wat te maken heeft met de kelderende economie en, eerlijk gezegd, waanzinnige politiek. Hier is hoe:

Op 16 december verloor de Duitse kanselier Olaf Scholz een vertrouwensstemming in het Duitse parlement. Dat was geen verrassing, maar al vanaf het begin het plan. Of om precies te zijn, sinds 6 november, toen de voormalige regeringscoalitie van Groenen, Vrije Democraten, marktliberalen en Scholz’ eigen sociaaldemocraten met een nare klap implodeerde. Daarna was de motie van wantrouwen – ook al ging die gepaard met wat voorspelbaar maar behoorlijk vals drama en achterklap – slechts een formaliteit op weg naar vervroegde verkiezingen, gepland voor 23 februari.

Op het eerste gezicht lijkt dit misschien een klein politiek-zoals-gebruikelijk probleempje: soms werken coalities niet en heeft een land nieuwe verkiezingen nodig om – hopelijk – opnieuw te beginnen met een nieuwe regering. In het naoorlogse Duitsland (de westerse versie uit de Koude Oorlog en de versie na de eenwording samen) is deze procedure – gebaseerd op artikel 68 van de grondwet – niet ongekend; het is al 5 keer eerder gebruikt.

Maar dit is niet zo’n geval. De vervroegde verkiezingen zijn slechts een klein symptoom van een veel diepere, alomtegenwoordige malaise: door regelmatig het nieuws over Duitsland te lezen, zou je gemakkelijk het gevoel kunnen krijgen dat Europa’s voormalige economische locomotief en politieke nummer één nu een erg ongelukkig land is, dat economisch in ernstige, aanhoudende achteruitgang verkeert en politiek – om het vriendelijk uit te drukken – zwaar gedesoriënteerd is. En u zou gelijk hebben. Alleen is het nog erger, en dat schrijf ik als Duitser.

Want wat echt somber is – zelfs letterlijk hopeloos – aan het huidige Duitse onheil, is dat niemand met ook maar een kleine kans op politieke macht in Berlijn bereid is om de diepere oorzaken van de ellende van het land eerlijk onder ogen te zien. Duitsland is niet alleen een puinhoop; het heeft ook een disfunctionele niet-elite die volledig ontkent hoe die puinhoop moet worden opgelost. Maar voordat we de olifant in de ellendige kamer aanpakken die bijna alle Duitse politici niet erkennen, met de stereotiepe grondigheid, laten we eens kijken naar de woestenij die hun falen heeft gemaakt.

Neem een paar hoogtepunten. Er zijn 84 miljoen Duitsers. Volgens een groot onderzoeksinstituut in het land heeft een kwart van hen ontdekt dat hun inkomen onvoldoende is om rond te komen. In dezelfde geest besteedt een ander nieuw onderzoek, gebaseerd op officiële overheidsgegevens, speciale aandacht aan de kosten van een dak, welk dak dan ook, boven je hoofd. Het onderzoek heeft onlangs uitgewezen dat 17,5 miljoen Duitsers in armoede leven. Dat zijn er 5,4 miljoen meer dan eerder werd aangenomen. De reden dat ze aan de traditionele statistieken ontsnapten, is dat de kosten van hun onderkomen gewoon niet waren meegerekend. Als je dat, realistisch gezien, wel doet, valt maar liefst 20 procent van de Duitsers onder de officiële definitie van “arm.”

Geen wonder dus dat steeds meer Duitsers gaarkeukens – in het Duits “Tafeln” – nodig hebben om gewoon genoeg te eten te hebben. De vraag naar voedselhulp is zelfs zo gegroeid dat ze het voedsel dat ze uitdelen moeten rantsoeneren.

Steeds meer Duitsers moeten hun huisdieren in de steek laten omdat ze het zich gewoon niet meer kunnen veroorloven: katten en honden worden een “luxeartikel ‘ en houden mensen in een ’armoedeval.” De stemming in het Duitse bedrijfsleven is ondertussen aan het “inzakken,” aldus Bloomberg.

We kunnen nog wel even doorgaan, maar het plaatje is duidelijk genoeg: Duitsers zijn misschien een beetje aan de “Angst” kant qua temperament, maar deze keer zitten ze echt in de problemen. Hoe is dit de industriële grootmacht en exportkampioen overkomen? De kern van het probleem is natuurlijk de economie. Er is geen greintje paniek voor nodig – vraag maar aan Bloomberg – om te constateren dat de toekomst van het land in gevaar is: het wordt “geteisterd ” door een energiecrisis; Chinese concurrenten knijpen het land uit, terwijl Chinese markten verloren gaan; en dan is er nog de gekozen president van de VS, Donald Trump, en zijn dreigementen met meedogenloze invoerrechten. En dat alles bovenop een aanhoudende stagnatie die zijn vijfde jaar ingaat.

Sterker nog, de Duitse economie is al twee jaar aan het “flatlinen” en het bedrijfsleven kijkt (niet) uit naar nog een jaar zonder groei. Duitsland, zo is het in een lang rapport samengevat, “bereikt een punt waarop geen weg terug meer is,” op een ’pad van neergang dat onomkeerbaar dreigt te worden”.

Dit is de crux: de grote partijen die nu meedoen aan de vervroegde verkiezingen erkennen dat de situatie nijpend is. Hoe zouden ze dat niet kunnen zonder uitgelachen te worden? Ze bieden allemaal suggesties, zoals je zou verwachten, voor wat er aan te doen is. Laten we even buiten beschouwing laten dat zulke suggesties er een beetje dom uitzien als ze afkomstig zijn van de partijen die de vorige regeringscoalitie vormden. Waarom hebben ze hun ideeën toen niet uitgevoerd?

Laten we gewoon vaststellen dat alles nogal voorspelbaar is: de sociaaldemocraten leggen de nadruk op overheidsuitgaven en infrastructuur en doen ongefundeerde beloften om de gewone Duitsers te beschermen tegen sociale achteruitgang, alsof dat proces niet al in volle gang is.

De conservatieven (CDU-CSU) benadrukken lagere belastingen, bezuinigingen, minder bureaucratie en administratieve rompslomp en de magische krachten van de markt om nieuwe groei te ontketenen. De marktliberalen van de Vrije Democraten doen hetzelfde, maar dan extremer. En de Groenen beloven van alles en nog wat, maar het slaat helemaal nergens op. Alles bij het oude dus.

En toch durft geen van de genoemden ook maar één kernprobleem te noemen dat een nieuwe regering snel zou kunnen oplossen en dat een beslissende en snelle impact zou hebben op de Duitse economie: namelijk de oorzaak van die energiecrisis die cruciale “energie-intensieve” sectoren het hardst heeft getroffen, maar natuurlijk elk bedrijf en alle huishoudens, dat wil zeggen consumenten, op de een of andere manier raakt. De reden voor deze vreemde blindheid is puur politiek, want de oorzaak is heel eenvoudig aan te wijzen. Het is de “structurele klap ‘ van “het verlies van goedkope Russische energie,” zoals zelfs Bloomberg erkent.

Het is waar: Duitsland heeft een overvloed aan problemen, sommige al lang voor de oorlog in en over Oekraïne: demografie, onder-digitalisering, de beruchte “schuldenrem,” een staatsschuldlimiet die zo primitief is ontworpen dat het redelijke tekorten onmogelijk maakt, enzovoort. En toch is de politiek geproduceerde en zelfopgelegde (Rusland heeft de goedkope energie niet afgesneden, dat heeft het Westen gedaan, inclusief via gewelddadige sabotage zoals bij de Nord Stream aanvallen), energiecrisis doorslaggevend.

Stel je Duitsland voor, als je wilt, als een ouderwets, enigszins uit vorm geraakt middenklasse-type. In principe is er geen reden waarom zo iemand niet zou kunnen herstellen door een gezond dieet en fatsoenlijke lichaamsbeweging te volgen. Behalve natuurlijk als je hun zuurstoftoevoer afsluit door ze te wurgen.

De toegevoegde ironie: Duitsland – met veel hulp van zijn grote broer “bondgenoot” Amerika en zijn afhankelijke slurper Oekraïne – is zichzelf aan het wurgen. Zelfverstikking is natuurlijk een bekende en potentieel dodelijke perversie, maar meestal wordt het geassocieerd met ouder wordende rocksterren in eenzame hotelkamers. Dat een heel land het doet is eigenaardig.

In het huidige Duitse partijstelsel zijn er maar twee partijen die bereid zijn om dit kernprobleem aan te pakken in plaats van het uit de weg te gaan: de rechtse AfD onder Alice Weidel en de links-conservatieve BSW onder Sarah Wagenknecht. Wat hebben ze met elkaar gemeen? Niets. Behalve dat ze allebei niet in staat zullen zijn om het Duitse regeringsbeleid te beïnvloeden, tenminste niet binnenkort en niet na de verkiezingen in februari. De AfD is volgens de huidige peilingen de op één na sterkste politieke partij na de CDU-CSU-conservatieven. Denk wat je wilt over de politieke smaak van Musk (absoluut niet de mijne), maar het is een feit dat hij zich heeft uitgesproken voor een partij waar bijna een vijfde van de Duitse kiezers de voorkeur aan geeft.

De grote partijen zweren echter dat ze AfD niet zullen toelaten tot een regeringscoalitie. De BSW doet het redelijk goed voor een nieuwkomer, maar heeft misschien zelfs moeite om de drempel van vijf procent voor zetels in het nieuwe parlement te slechten en heeft zeker niet het aantal stemmen dat haar onmisbaar zou maken voor coalitievorming.

Hier is de laatste ironie: het fundamentele probleem van Duitsland is eigenlijk niet economisch. De economie is er rampzalig aan toe, vergis je niet. Maar de reden daarvoor is politiek en zelfs intellectueel en moreel: het onvermogen of de onwil om eindelijk af te stappen van een verderfelijk groepsdenken dat voor de hand liggende en vitale Duitse belangen ondergeschikt maakt aan de misplaatste politieke agenda van, uiteindelijk, Washington en geen ruimte biedt voor wat duidelijk dringend nodig is: het herstellen en repareren van een rationele relatie met Rusland.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Van industrieland naar armenhuis: banenverlies in Duitsland

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: