“Europa is geen onafhankelijke speler, het heeft geen zin om serieus met Europa te onderhandelen”

De EU is internationaal irrelevant geworden. Wie dat tot nu toe heeft ontkend, moet dat uiterlijk nu toegeven, want Trump praat met Rusland over Oekraïne, Trump eist Groenland op voor de VS zonder noemenswaardige reactie van Europa, Trump dicteert de EU handels- en economische voorwaarden, Trump bepaalt in zijn eentje wat er met Gaza moet gebeuren, enzovoort.

De EU zit sowieso al lang niet meer aan tafel waar beslissingen worden genomen, maar tot nu toe deed de VS tenminste alsof de mening van de Europeanen op de een of andere manier belangrijk voor hen was, maar de eerste weken van Trump als president van de VS hebben laten zien dat er geen enkel onderwerp op het gebied van buitenlands beleid meer is waarover de Europeanen zelfs maar om hun mening wordt gevraagd, schrijft Thomas Röper.

De EU is internationaal allang afgeschreven; als dat anders was, zou Trump het zich niet kunnen veroorloven om op deze manier met de Europeanen om te gaan. Het gedrag van Trump en de non-reactie van de EU en haar leden tonen aan dat de EU niet langer een internationale speler is wiens mening iedereen op het internationale toneel zou interesseren.

Een expert van het Russische persbureau heeft de kwestie onder de loep genomen en ik heb zijn artikel vertaald.

Begin van de vertaling:

Zoals Trump het stelt: waarom de EU niet zal opkomen voor Groenland

Andrei Nizamutdinov over de vraag wie het grootste eiland ter wereld tegen wie zal beschermen

De deelnemers aan de informele EU-top van 3 februari wilden onder andere de aanspraken van de Amerikaanse president Donald Trump op Groenland bespreken. De verwachting was dat de Europeanen een krachtig antwoord zouden geven op deze claims en samen op zouden staan om het grootste eiland ter wereld te verdedigen. In werkelijkheid was er, zoals zo vaak in de EU, helemaal geen eenheid. En hoe dan ook, het hemd is nader dan de rok, dus Europeanen maken zich veel meer zorgen over de mogelijke extra tarieven van Trump en de noodzaak om de militaire uitgaven drastisch te verhogen – opnieuw op verzoek van de Amerikaanse president – dan over het lot van Groenland.

Een leeuw, een ijsbeer, een haan en een olifant

Trump sprak tijdens zijn eerste termijn als president over het verkrijgen van Groenland, maar zijn nederlaag bij de verkiezingen in 2020 verhinderde hem om zijn woorden in daden om te zetten. Nu, na zijn herverkiezing, heeft Trump met hernieuwde kracht gesproken over Groenland als onderdeel van de VS. En het bleef niet bij woorden: de Republikeinse olifanten in het Amerikaanse Congres stelden nog voor de officiële inauguratie van Trump in allerijl een wetsvoorstel op waarmee de president direct na zijn aantreden onderhandelingen kon beginnen over de aankoop van het eiland.

Het document droeg de veelzeggende titel “Make Greenland Great Again,” vergelijkbaar met Trumps belangrijkste campagneslogan “Make America Great Again.” En de zoon van de verkozen president, Donald Trump Jr, bracht een bliksembezoek aan de Groenlandse hoofdstad Nuuk, waar hij de eilandbewoners overtuigde om het idee van zijn vader te steunen. Na de reis publiceerde Donald Sr. een video op zijn profiel waarin de inwoners van Nuuk Trump als een groot en sterk politicus beschreven en hem opriepen om Groenland zo snel mogelijk te kopen.

Het gedrag van Trump, die zich gedroeg als een stier in een porseleinkast, bracht de Deense regering van haar stuk, die snel verklaarde: “Groenland is niet te koop!” Om de onlosmakelijke band met de autonome regio’s Groenland en de Faeröer te benadrukken, verwijderde de Deense koning een leeuw uit een veld op het wapen van het land en verving het door vergrote afbeeldingen van een ijsbeer en een ram.

De staatshoofden en regeringsleiders van andere Europese landen waren ook boos, omdat de acties van Trump hun ergste angsten bevestigden: er zullen geen “aardigheden” meer zijn in de betrekkingen met Washington, zoals onder Joe Biden. Onder de anderen was de vechtende Gallische haan bijzonder geagiteerd. “Als onze belangen worden geraakt, zullen we reageren met een ijzeren wil. Als we onrechtvaardige of oneerlijke acties zien, zullen we terugslaan,” zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noel Barrot. En hij voegde eraan toe dat de EU “niet kan toestaan dat andere landen in de wereld <…> haar grenzen aanvallen.”

Barrot’s kabinetscollega Sébastien Lecornu, de Franse minister van Defensie, sprak de hoop uit dat Trump’s claim op Groenland een “schop onder de kont” zou zijn voor Europese hoofdsteden die hen “bij zinnen zou brengen” en de “historische fout” zou herstellen door te weigeren Amerikaanse wapens te kopen en in plaats daarvan hun eigen productie te verhogen. Er zit echter veel berekening in deze uitspraak, want het is geen geheim dat Frankrijk een van de grootste wapenproducenten in Europa is.

De voorzitter van het Militair Comité van de EU, Robert Brieger, droeg bij aan de anti-Trump retoriek en sprak zich uit voor het stationeren van Europese soldaten op het eiland, omdat de EU-landen “net als de VS hun eigen belangen hebben in Groenland.” Tot slot benadrukte António Costa, voorzitter van de Europese Raad, dat de territoriale integriteit en soevereiniteit van Denemarken en de stabiliteit van zijn grenzen “een zaak van het grootste belang” zijn voor de EU. “We mogen niet stoppen met het verdedigen van deze principes wanneer de territoriale integriteit van een EU-lidstaat op het spel staat,” zei hij. En het invloedrijke Politico wees erop dat de poging van Trump om Groenland met geweld te annexeren zou moeten leiden tot de toepassing van de bepaling in het Verdrag van Lissabon over de EU met betrekking tot de wederzijdse verdediging van de lidstaten.

Een aspect voor de “Eurodementen”

De verregaande plannen van de regering hebben protesten uitgelokt van de oppositie. Florian Philippot, leider van de Franse partij Les Patriotes, aarzelde niet om de plannen om EU-troepen naar Groenland te sturen te omschrijven als “een nieuwe domheid van de Europeanen.” De politicus was vooral geïrriteerd over het feit dat degenen die oproepen tot de “bescherming van de onschendbaarheid van de EU-grenzen” niet weten of over het hoofd zien dat Groenland geen deel uitmaakt van de EU. “De Eurodementen worden steeds gekker,” schreef Filippo op X (voorheen Twitter).

Ik laat de harde woorden aan zijn geweten over en merk op dat er wel degelijk een juridisch aspect aan dit verhaal zit.

Groenland maakte als onderdeel van Denemarken namelijk een tijdje deel uit van de Europese Gemeenschap, maar verliet deze nadat het in 1985 autonomie verkreeg en de voorkeur gaf aan de status van Europees Overzees Gebied. In de praktijk betekent dit dat er een uitgebreid partnerschap is tussen Groenland en de EU, maar dat het eiland formeel geen deel uitmaakt van de EU. Bijgevolg hebben alle argumenten over de onschendbaarheid van de Europese grenzen en de toepassing van de bepalingen van het Verdrag van Lissabon geen rechtsgrondslag.

Als we het hebben over wederzijdse verdediging, moeten we misschien de artikelen 5 en 6 van het NAVO-verdrag noemen, maar zelfs hier stuiten we op een juridisch dilemma. Ten eerste hebben de VS en Denemarken al in 1951 een verdrag getekend over de verdediging van Groenland, waarin ze zich verplichten om het eiland gezamenlijk te verdedigen tegen een mogelijke aanval. Dus als de Amerikanen Groenland met geweld proberen in te nemen, moeten ze het eiland dan samen met de Denen verdedigen… en tegen zichzelf? Of moet de rest van Europa, die besloten heeft om Denemarken als NAVO-partner te steunen, het opnemen tegen een andere partner in de alliantie, de VS? Dat is onzin.

Het punt is dat NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte, in tegenstelling tot de meeste Europese staatshoofden en regeringsleiders, kort na zijn verkiezing een bezoek bracht aan Trump en een eed van trouw zwoer. Sindsdien heeft hij niets anders gedaan dan het narratief van de Amerikaanse president herhalen: Europa kan zichzelf niet alleen verdedigen; het moet zijn defensie-uitgaven drastisch verhogen; Europeanen moeten meer Amerikaanse wapens kopen. Wat Groenland betreft, is het standpunt van Rutte dat het niet de moeite waard is om ruzie te maken met Trump; het is beter om hem te helpen de aanwezigheid van de NAVO in het Noordpoolgebied te versterken.

Ze zullen aan zijn voeten staan en kwispelen

Aan de vooravond van de informele top waar de Europese staatshoofden en regeringsleiders wilden praten over het opbouwen van relaties met de nieuwe meester in het Witte Huis, onder andere over de kwestie Groenland, schetste de Russische president Vladimir Poetin in een interview zijn visie op de toekomst: “Trump met zijn karakter, met zijn koppigheid, hij zal snel orde op zaken stellen <…> Binnenkort zullen ze allemaal aan de voeten van de meester staan en met hun staart kwispelen.”

De Russische president heeft, zoals ze zeggen, alles voorzien. Tijdens de top is er geen duidelijk standpunt over de kwestie Groenland ontwikkeld. Op de afsluitende persconferentie legde de voorzitter van de Europese Raad een weinigzeggende verklaring af: “Het behoud van de territoriale integriteit van Denemarken is belangrijk voor alle lidstaten.” Het is niet moeilijk om te herkennen dat de toon veel terughoudender is vergeleken met zijn vorige verklaring.

De deelnemers aan de top besteedden aanzienlijk meer aandacht aan het dreigement van Trump om extra tarieven op te leggen aan de EU. Maar ook hier was er geen eensgezindheid. Er werd in de EU bijna niet gesproken over beslissende vergeldingsmaatregelen; de Europeanen zeiden hoogstens dat een handelsoorlog voor niemand goed zou zijn en dat het beter zou zijn om op de een of andere manier te onderhandelen. En de Balten en Polen zeiden dat het beter zou zijn om meer wapens te kopen van de VS, zoals Trump eist. Aan de andere kant was iedereen het eens over de verhoging van de militaire uitgaven en stemde dus praktisch in met een andere eis van de Amerikaanse president.

Er rest ons niets anders dan de beroemde monoloog uit het toneelstuk van Tsjechov te parafraseren: Mensen, leeuwen, adelaars en patrijzen, herten, ganzen, spinnen, stomme vissen – kortom, ze bogen allemaal gehoorzaam voor hun meester en stemden ermee in zijn bevelen op te volgen.

Drie conclusies voor Rusland

Terwijl de Europeanen probeerden het spel van onafhankelijkheid te spelen voordat ze gehoorzaam in de pas liepen, gaf de entourage van Trump duidelijk en ondubbelzinnig aan waarom de Amerikaanse president zich niets aantrekt van de mening van anderen. “Het Noordpoolgebied wordt steeds belangrijker voor de scheepvaart en het transport van energiebronnen die onder het leiderschap van president Trump worden gestimuleerd,” verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mark Rubio. Tegelijkertijd zou China, dat geen directe toegang heeft tot het Noordpoolgebied, kunnen “proberen Groenland te gebruiken als springplank voor zijn belangen, zoals het ook in andere regio’s heeft gedaan.” “We kunnen niet toestaan dat Chinese bedrijven daar faciliteiten voor tweeërlei gebruik bouwen die in het geval van een conflict voor militaire doeleinden kunnen worden gebruikt,” benadrukte Rubio.(CC BY 2.0)

De Amerikaanse vicepresident James David Vance was nog duidelijker: “Ik denk niet dat veel mensen Groenland waarderen. Het is echt belangrijk voor onze nationale veiligheid. Er zijn daar scheepvaartroutes die door de Chinezen en de Russen worden gebruikt. Eerlijk gezegd doet Denemarken, dat Groenland controleert, zijn werk niet goed en is het geen goede bondgenoot.” In deze situatie kan het Trump “niet schelen wat de Europeanen schreeuwen” omdat hij “de belangen van de Amerikaanse burgers voorop wil stellen.” Kortom: Amerika eerst, en niets anders.

Er zijn drie conclusies die we voor onszelf kunnen trekken uit dit hele Groenland-verhaal. Ten eerste laten het gedrag van Trump en de uitspraken van degenen om hem heen weer eens zien waar we ons op moeten voorbereiden als het gaat om serieuze onderhandelingen over een oplossing van het Oekraïne-conflict. Ten tweede laat het eens te meer zien dat het oude Europa definitief heeft opgehouden te bestaan als onafhankelijke speler en dat het geen zin heeft om er serieus mee te onderhandelen. Ten derde wordt het duidelijk dat het Noordpoolgebied de regio zal zijn waar de belangen van de VS en Rusland in de nabije toekomst zullen botsen. Tot nu toe hebben we daar een zeker voordeel, maar de taak is niet alleen om het te behouden, maar ook om het uit te breiden en te versterken.

En in die zin is onze alliantie met China, dat, zoals Rubio terecht benadrukte, geen land in de Arctische regio is, maar er wel zeer geïnteresseerd in is, heel belangrijk. Overigens heeft China duidelijk laten zien dat het, in tegenstelling tot een uitgeput Europa, in staat is om voor zichzelf op te komen: in reactie op Trump’s heffing van tarieven kondigde Beijing aan dat het ook tarieven zou heffen op een reeks Amerikaanse goederen en strenge controles zou invoeren op de export van zeldzame aardmetalen. De Chinese draak kan wat Europese hanen en patrijzen niet kunnen. En de Russische beer kan samen met de Chinese draak de confrontatie aangaan met de Amerikaanse olifant.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

“Voor de elites is oorlog de enige manier om hun politieke bestaan te redden”

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: