De kosten van Koersk

De gedurfde en verrassende inval over de grens in de regio Koersk in Rusland heeft Oekraïne het tijdelijke bezit opgeleverd van verschillende Russische dorpen en een paar honderd vierkante kilometer Russisch grondgebied. Maar het strategisch goedkope Russische land zou wel eens duur gekocht kunnen zijn. De Oekraïense strijdkrachten zijn erin geslaagd een bliksemopmars te maken door grotendeels onverdedigd gebied. Maar dat gebied wordt nu verdedigd en de opmars is blijkbaar al vertraagd. En hoewel het momentum van de opmars al lang is verloren, kan het zijn dat Oekraïne nog steeds de volle prijs moet betalen.

De beslissing van Oekraïne om de oorlog over de grens te voeren, kan zijn ingegeven door het wanhopige besef dat de oorlog verloren is. De Russische opmars in Donbas is langzaam maar onverbiddelijk. Het gaat vooruit ten koste van Oekraïense levens, militaire uitrusting en munitie. Het bedreigt nu de stad Pokrovsk, een strategische locatie waarvan de val het vermogen van Oekraïne om zijn troepen in het oosten te bevoorraden zou kunnen afsnijden en de Russische inname van Donbas zou kunnen vergemakkelijken, schrijft Ted Snider.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en zijn opperbevelhebber, Oleksandr Syrsky, hebben de beslissing genomen om de best getrainde en best uitgeruste troepen van het Oekraïense leger weg te halen van het Donbas-front, waar de echte oorlog wordt uitgevochten en waar ze existentieel worden gemist, en ze naar Koersk te sturen om land te winnen waarvan weinigen in de VS of de NAVO denken dat ze het kunnen behouden. Welke berekening maakt die strategische beslissing logisch? Tenzij Zelensky en Syrsky weten dat het einde nabij is.

Misschien was de berekening dat de beste troepen van Oekraïne naar het Donbas-front konden worden gestuurd om zich tegen de Russische invasie te verdedigen of dat ze naar Koersk konden worden gestuurd om Rusland binnen te vallen. In het eerste geval zouden ze er onvermijdelijk niet in slagen om de overweldigende Russische opmars te stoppen; in het tweede geval zouden ze de feiten ter plaatse kunnen veranderen. In beide scenario’s zullen de beste troepen van Oekraïne worden verslagen en zal hun westerse uitrusting verloren gaan, maar in het eerste zullen ze worden gedood terwijl ze niets anders bereiken dan een korte vertraging van de nederlaag. In het tweede scenario worden ze gedood in de hoop militaire en politieke doelen te bereiken.

Het militaire doel kan zijn geweest om een crisis in Koersk te creëren die Rusland zou dwingen om troepen van Oekraïens grondgebied naar Russisch grondgebied te verplaatsen en de druk op het Donbasfront te verlichten. Het politieke doel kan zijn geweest om Russisch grondgebied in beslag te nemen dat kon worden teruggekocht in ruil voor bezet Oekraïens grondgebied en om de positie van Oekraïne te verbeteren aan de onderhandelingstafel, waaraan Oekraïne zich nu realiseert dat het moet plaatsnemen, aangezien er geen hoop meer is dat de politieke doelen met militaire middelen kunnen worden bereikt.

Hoewel Oekraïne enige tijd verschillende opties heeft overwogen, kan de riskante beslissing niet alleen zijn ingegeven door nationale wanhoop, maar ook door persoonlijke wanhoop van de opperbevelhebber van Oekraïne. Bronnen die bekend zijn met de besluitvorming van generaal Syrsky vertelden The Economist dat Syrsky “onder druk stond.” Rusland was onherroepelijk in het offensief, Oekraïne zat zonder wapens en, erger nog, zonder mensen. Avdiivka was gevallen, het Russische front rukte op, het Oekraïense front brokkelde af en het centrale knooppunt Pokrovsk was in gevaar. Men hoorde zelfs geruchten dat hij “op het punt stond ontslagen te worden”.

Dus stelde Syrsky in het geheim zijn plan op. Oekraïne zou Rusland binnenvallen op een plek die weinig verdedigd werd omdat het van weinig waarde was. Rusland zou het niet verwachten. Goed getrainde en goed uitgeruste en ondersteunde Oekraïense troepen zouden snel oprukken, grondgebied veroveren en misschien zelfs de kerncentrale van Koersk veroveren. Rusland zou gedwongen worden om troepen uit Oekraïne weg te halen, waardoor de wanhopige situatie in Donbas zou worden verlicht, en Oekraïne zou een betere hand hebben aan de onderhandelingstafel. Rusland zou over land moeten onderhandelen om de teruggave van hun land veilig te stellen en vooral van een kerncentrale die gevaarlijk zou zijn om militair terug te winnen.

Maar de opmars raakte ruim voor de kerncentrale uit zijn momentum. Rusland heeft verdedigingswerken ingezet zonder noemenswaardige troepen uit Oekraïne te verplaatsen en Oekraïne verliest nu troepen en materieel in Rusland op dezelfde manier als in Oekraïne.

Blootgestelde troepen, tanks, mobiele luchtverdedigingsraketlanceerinrichtingen en bevoorradingslijnen zijn het doelwit geworden van massale luchtaanvallen.

Als het Oekraïense offensief mislukt, zal de spectaculaire kortstondige winst een hoge prijs hebben. De kosten kunnen bestaan uit snellere en pijnlijke verliezen in Donbas, verlies van de kans om te onderhandelen over een einde van de oorlog en verlies van vertrouwen wanneer die onderhandelingen aan Oekraïne worden opgedrongen.

De meest directe kosten van het verplaatsen van elitetroepen en westerse uitrusting van Donbas naar Koersk zijn de verdere verslechtering en verzwakking van de Oekraïense verdediging langs het Donbasfront. Het Russische leger profiteert van die kostbare beslissing. Hoewel Oekraïne erop had gerekend dat de invasie de Russische troepen uit Donbas zou terugtrekken, lijkt dat tot nu toe niet te zijn gebeurd. De Oekraïense strijdkrachten zeggen dat het “relatief kleine” aantal Russische troepen dat uit Oekraïne is teruggetrokken “niet… genoeg is om te wijzen op verschillen of verzwakking in… vijandelijkheden.”

De Russische president Vladimir Poetin zegt dat, in plaats van de druk op het Donbasfront te verlichten, “integendeel” de Russische offensieve operaties zullen toenemen en dat, in plaats van de onderhandelingen te bespoedigen, de inval in Rusland de kans op onderhandelingen heeft verkleind.

Beide beweringen lijken waar te zijn. De Oekraïense generale staf meldt dat het aantal Russische aanvallen in de omgeving van Pokrovsk sinds het Koersk-offensief ongeveer is verdubbeld en dat het aantal aanvallen elke dag toeneemt. Op 19 augustus, toen de Russische troepen tot op 6 mijl van Pokrovsk waren opgerukt, gaf Oekraïne het bevel om gezinnen met kinderen te evacueren.

Wat de onderhandelingen betreft, is er niet alleen de mogelijkheid dat het Oekraïense offensief toekomstige onderhandelingen kan doen ontsporen, maar ook de feitelijkheid dat dit al gebeurd is. De Washington Post meldt dat Rusland en Oekraïne in de aanloop naar de top in Qatar allebei hadden “aangegeven bereid te zijn om de regeling te accepteren,” waarbij beide partijen zouden hebben ingestemd met het staken van de aanvallen op elkaars energie- en elektriciteitsinfrastructuur. De onderhandelingen zouden de eerste zijn geweest sinds de vredesbesprekingen en graanovereenkomst in Istanboel in de eerste maanden van de oorlog. Er moesten nog “slechts kleine details worden uitgewerkt” toen de besprekingen in Qatar “ontspoorden door de verrassingsinvasie van Oekraïne in de westelijke Koersk-regio van Rusland.” Rusland heeft de gesprekken niet helemaal afgebroken, maar wel op pauze gezet.

Door Russische aanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur is de stroomvoorziening in Oekraïne met 50% gedaald. Een Oekraïense functionaris zei dat Oekraïne “maar één kans heeft om deze winter door te komen, en dat is als de Russen geen nieuwe aanvallen op het elektriciteitsnet uitvoeren.” Een zeer koude winter zou een extra pijnlijke prijs kunnen zijn voor het Koersk-offensief.

En alsof vertrouwen nog meer geschaad kan worden, zou een laatste kostenpost van het Koersk-offensief de voortdurende erosie van vertrouwen kunnen zijn. Rusland stond al wantrouwend tegenover vredesbesprekingen sinds de recente onthullingen dat Duitsland, Frankrijk en Oekraïne het Minsk-proces van 2014-2015 alleen maar gebruikten om Rusland in een staakt-het-vuren te sussen met de belofte van een vredesregeling om tijd te winnen voor de Oekraïense strijdkrachten om zich op te bouwen voor een militaire oplossing. Dat wantrouwen is nu gevoed door het Koersk-offensief. Recente verklaringen van Zelensky over de bereidheid van Oekraïne om te onderhandelen, en zelfs om over grondgebied te onderhandelen, kunnen door Rusland, terecht of onterecht, worden gezien als het opnieuw bedwelmen van Rusland met beloften van vrede terwijl het zich voorbereidt op oorlog.

Zoals The New York Times schrijft: “Terwijl Oekraïne aangaf bereid te zijn om te praten, bereidde zijn leger zich voor op een van zijn meest gedurfde aanvallen sinds de invasie van Poetin in februari 2022 begon. The Times suggereert dat “de vlaag van Oekraïens gepraat over vrede gedeeltelijk kan hebben gediend als strategische misleiding, waardoor het leiderschap van Rusland werd aangemoedigd om lankmoedigheid te zien en de waakzaamheid te laten zakken.”

Behoudens een plotselinge ommekeer en een spectaculair succes, brengt het Koersk offensief het risico met zich mee van kortstondige winst tegen enorme kosten. Die kosten kunnen bestaan uit een versnelde nederlaag in Donbas, een verminderde kans op toekomstige onderhandelingen, een gemiste kans op de huidige onderhandelingen, een zeer koude winter voor Oekraïne en verder verlies van vertrouwen dat de kans op vrede uitholt.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Welkom bij de “de-westerniseringsbeweging”

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: