Hoe Rusland in stilte een revolutie teweegbracht in oorlogsvoering

Op 23 mei publiceerde The Times een buitengewoon openhartig onderzoek naar hoe gemilitariseerde drones de oorlogsvoering in de 21e eeuw onherroepelijk hebben veranderd, waarbij Rusland ver voorop loopt in deze radicale omwenteling van de manier waarop conflicten worden gevoerd. Ondertussen zijn er weinig aanwijzingen dat de NAVO-leden ook maar enigszins beseffen wat de realiteit op het slagveld is, laat staan dat ook maar één van hen serieuze maatregelen neemt om zich voor te bereiden op een conflict zoals dat zich momenteel dagelijks ontvouwt en ontwikkelt in de oostelijke steppe van Oekraïne.

Het artikel in The Times is een verslag in de eerste persoon van een bezoek aan de verschillende hoofdkwartieren van de 93e Gemechaniseerde Brigade van Kiev, in kelders van verlaten gebouwen en huizen in de stad Kostiantynivka in de regio Donetsk. Het is een schokkend verslag van de realiteit van oorlog in het tijdperk van drones, die “de fysieke structuur van het front, de tactieken van de oorlog en de psychologie van de soldaten die er vechten hebben veranderd” en “een verwoestende impact hebben op de logistieke capaciteit van Oekraïne,” schrijft Kit Klarenberg.

Op een gegeven moment werd de verslaggever van The Times gewaarschuwd dat ze zich op negen kilometer – 5,5 mijl – van de dichtstbijzijnde Russische positie bevonden en dus “ruim binnen het dodelijke bereik.” Een Oekraïense soldaat zei schouderophalend dat dit “nu een gemakkelijke afstand was om te sterven”:

“Geen enkel ander wapen heeft het aanzien van de oorlog hier zo snel en ingrijpend veranderd als de FPV-drone. Bijna elk voertuig binnen vijf kilometer van het front is zo goed als verloren. Alles wat zich tot tien kilometer verplaatst, loopt gevaar. Drone-aanvallen op 15 of 20 km zijn niet ongewoon.”

Sinds het uitbreken van de proxy-oorlog hebben zowel Oekraïne als Rusland op ongekende wijze geïnnoveerd op het gebied van FPV-drones. Kiev is zo afhankelijk geworden van drones dat ze haar “wapen bij uitstek” zijn geworden. Maar zoals The Times meldt, heeft Rusland nu definitief “de leiding genomen in de dronerace en produceert het meer dan Kiev op het gebied van de fabricage en het gebruik van FPV-drones voor de middellange afstand en glasvezelvarianten die het hele 1200 km lange front hebben veranderd.”

Niet alleen dringen FPV’s “dramatisch” steeds dieper door in Oekraïens grondgebied, maar glasvezel-FPV-drones hebben ook “een duistere prominente rol gekregen boven de slagvelden.” Deze “zeer wendbare killer-drone” is een kopie van de quadcopters die voorheen door beide partijen werden ingezet, maar is via “een flinterdunne glasvezel” rechtstreeks verbonden met de piloten. Dit maakt de toestellen moeilijk te volgen en ongevoelig voor elektronische storingen. Een lokale infanteriebataljonscommandant vertelde The Times:

“De veranderingen die drones teweegbrengen, gaan zo snel dat concepten die we een maand geleden nog implementeerden, nu al niet meer werken. We leven in een ruimte van voortdurende snelle aanpassing. Alleen al in de afgelopen week is het bereik van Russische drone-aanvallen met vier kilometer toegenomen.”

Door deze ontwikkelingen zijn de Oekraïense troepen massaal op de vlucht geslagen om zich met regelmatige, abrupte tussenpozen steeds verder van de frontlinie (ook wel “nulpunt” genoemd) te hergroeperen, terwijl logistieke konvooien naar Kramatorsk – “lang beschouwd als het bolwerk van de Oekraïense verdediging van de Donbas-regio” – herhaaldelijk zijn aangevallen. Een luitenant beschreef hoe Russische drones “onze gepantserde voertuigen overspoelen zodra ze in de buurt van het nulpunt komen” en ze samen met hun bemanning vernietigen. Hij is van mening dat drones een zodanig wereldveranderend militair gevaar vormen dat “de dagen van de tank echt voorbij zijn.”

‘Gevaarsevaluatie’

De “met drones gevulde lucht” boven Donbass is zo dodelijk dat het vervoeren van soldaten en materieel naar het steeds verder uitdijende front en terug niet alleen een logistieke en praktische nachtmerrie is, maar ook vaak een zelfmoordmissie. The Times meldt dat Oekraïense infanteristen tot eind 2023 “meestal in gepantserde personeelsvoertuigen naar een positie vlakbij het front werden gebracht en de laatste paar honderd meter te voet aflegden.” Tegenwoordig worden ze ’s nachts tot acht kilometer verderop afgezet en moeten ze “slingerende routes door de bomen lopen om niet ontdekt te worden, alleen maar om hun positie in te nemen.”

Ook de duur van de uitzendingen naar het front is aanzienlijk verlengd. Terwijl Oekraïense soldaten begin 2024 “een week of twee” op het nulpunt doorbrachten, zitten ze nu routinematig maandenlang vast, “vaak zonder enig ander menselijk contact, bevoorraad met water, rantsoenen en munitie door landbouwdrones.”

Als gevolg daarvan is “het evacueren van slachtoffers een nachtmerrie geworden.” Gewonde soldaten worden ‘vaak’ ’s nachts geborgen, en “zelfs dan is de operatie zeer riskant.” Een senior logistiek medewerker van de dronebemanningen van de 93e Brigade klaagde:

“Het woord ‘stressvol’ komt niet eens in de buurt om het te beschrijven. Bij elke missie denk ik: ‘God verhoede dat we slachtoffers krijgen en moeten uitzoeken hoe we ze terug kunnen halen’.”

Oekraïense soldaten houden altijd jachtgeweren bij de hand om aanvalsdrones uit de lucht te schieten.

Elke nacht worden de drone-equipes van de brigade aan het front bevoorraad met batterijen, droneframes en munitie. Logistieke teams worden tot zeven kilometer van de frontlinie afgezet en dragen vervolgens tot 36 kilo aan uitrusting te voet naar voren. Het risico voor deze teams is “enorm”. Een chauffeur zei dat hij elke nacht drie missies uitvoerde, “en ik weet nooit of elke missie mijn laatste zal zijn, of ik heelhuids heen en weer kom.”

The Times beschrijft hoe een logistiek voertuig onlangs werd geraakt door een Russische drone toen het terugkeerde van een bevoorradingsmissie. De chauffeur verloor een arm, maar er zoemden zoveel drones in de buurt dat hij vijf uur lang niet uit zijn positie kon worden geëvacueerd en doodbloedde. De volgende dag werden in hetzelfde gebied vijf Oekraïense gepantserde voertuigen vernietigd door drones. Dit komt echter niet naar buiten via de mainstream media, die ooit dagelijks video’s publiceerden van Oekraïense aanvallen op Rusland.

Zoals The Times opmerkt, hebben drones een negatieve invloed gehad op een kernonderdeel van de oorlogsinspanningen van Kiev: “mediacommunicatie”. De 93e Brigade stond ooit “bekend om het feit dat verslaggevers goede toegang hadden tot … de oorlog aan het front”. Nu is “de toegang voor journalisten echter drastisch beperkt” en “zijn veel mediaorganisaties terughoudend om verslaggevers naar gebieden binnen 15 km van het front te sturen.” Ook Oekraïense brigades zijn “op hun hoede” voor de risico’s “waaraan zij hun eigen troepen blootstellen door journalisten met voertuigen naar het front te brengen.”

The Times meldt dat de persvoorlichter van de 93e Brigade in 2023 “honderden bezoeken van verslaggevers aan het front heeft georganiseerd.” Het aantal bezoekers is nu “tot een trickle geslonken.” Sinds het uitbreken van de prox-oorlog is het psychologische slagveld waar Oekraïne het meest effectief heeft gepresteerd, gretig bijgestaan in zijn propaganda-inspanningen door een media-apparaat dat de fantastische beweringen van functionarissen in Kiev en hun westerse proxy-backers reflexmatig als feiten rapporteert. Nu zijn die dagen allang voorbij. De persvoorlichter klaagde:

“De risico’s worden steeds groter en de berichtgeving steeds minder. Als we nu een verzoek van een journalist krijgen om naar het front te gaan, vragen we ons af hoe rationeel dat is. Hoe groot is het gevaar? Wat is het voordeel?”

‘Technologische aanpassingen’

Het verslag van The Times is een uiterst zeldzame erkenning in de mainstream media dat het conflict in Donbass een oorlog is die zijn weerga niet kent in de geschiedenis, en dat de belangrijkste slagvelden volledig onbekend terrein zijn voor westerse legers. Ondanks deze media-omerta zijn de ongeëvenaarde omstandigheden waarin deze proxyoorlog wordt gevoerd en de duidelijke lessen die hieruit kunnen worden getrokken, niet geheel onopgemerkt gebleven in bepaalde elitecirkels. Maar ondanks de alarmsignalen die afgaan, lijken deze duidelijk in dovemansoren te vallen in de Amerikaanse en Europese machtscentra.

In september 2024 publiceerde de Commissie Internationale Betrekkingen en Defensie van het Britse Hogerhuis een explosief rapport, Ukraine: a wake-up call. Daarin werd geconcludeerd dat de proxyoorlog “fundamentele zwakheden” in de “militaire kracht” van zowel Groot-Brittannië als de NAVO aan het licht had gebracht, en dat Londen in feite weerloos was, met zijn ‘kleine’ leger dat afhankelijk was van onbetaalbare “statussymbolen” zoals niet-functionele vliegdekschepen.

Het land beschikt niet over de munitie, pantservoertuigen, uitrusting, industriële capaciteit, personeel en voertuigen om een conflict zoals in de Donbass langer dan enkele weken te doorstaan.

Te midden van de niet-aflatende veroordeling van de toestand van de Britse strijdkrachten bevatte het rapport een apart hoofdstuk over hoe “het gebruik van drones in Oekraïne” “de enorme verscheidenheid aan mogelijke dreigingen van drones in een conflictscenario aan het licht heeft gebracht, variërend van wegwerpdrones die in de handel verkrijgbaar zijn tot geavanceerde drones van hoge kwaliteit.” Het merkte op dat deze ontwikkeling “een extra wapenlaag tussen het land en de lucht heeft gecreëerd” en “de bestaande capaciteiten van beide partijen heeft vergroot, met name door nieuwe defensieve opties te bieden bij gebrek aan luchtmacht.”

Daarom riep de commissie van het Hogerhuis Londen op om “te investeren in onderzoek en ontwikkeling om een strategische voorsprong op het gebied van dronetechnologie (met inbegrip van amfibische drones) te behouden en de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën die in omstreden omgevingen kunnen concurreren, te ondersteunen”. Het drong er bij de besluitvormers op aan voortdurend aandacht te besteden aan en toezicht te houden op “het tempo van technologische aanpassingen op en buiten het slagveld,” en bij het ministerie van Defensie “om voortdurende aanpassing te ondersteunen,” zoals “[het integreren van] lessen die zijn geleerd over het gebruik van drones in Oekraïne in alle domeinen.”

Het rapport bleef destijds volledig onopgemerkt in de media en er zijn vandaag geen tekenen dat de vele dringende oproepen tot actie enige tastbare resultaten hebben opgeleverd binnen de Britse strijdkrachten. Evenzo zijn er, ondanks openlijke waarschuwingen van NAVO-functionarissen dat het bondgenootschap volledig afhankelijk is van de elektronische oorlogvoeringcapaciteiten van de VS, die in ieder geval hopeloos inferieur zijn aan die van Rusland, geen publieke aanwijzingen dat westerse leiders of legers de revolutie op het gebied van drone-oorlogvoering serieus nemen. Mocht er een direct conflict met Rusland ontstaan, dan staan hen een behoorlijke schok te wachten.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Een week lang drone-gevecht dat Rusland aan het winnen is

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: