De ontzagwekkende, angstaanjagende macht van de pers

Neem even de tijd om stil te staan bij de ontzagwekkende en angstaanjagende macht van de pers.

Sinds 2020 hebben de Verenigde Staten een geriatrische president die lijdt aan ernstige mentale tekortkomingen. De media hebben deze ongemakkelijke stand van zaken jarenlang afgedaan als een complottheorie of als Trumpist propaganda, waardoor de politieke impact van Biden’s dementie aanzienlijk is afgenomen. Toen, na het vreselijke debat van de president op 27 juni, maakte de pers Biden’s onbekwaamheid tot het middelpunt van hun berichtgeving, waardoor dit feit eindelijk werd opgenomen in de officiële, door het regime gesanctioneerde werkelijkheid en de kandidatuur van Biden in een crisis werd gebracht. Dit gebeurde allemaal binnen enkele uren. Op het moment dat ik dit schrijf, heeft Biden niet meer dan een gelijke kans om de nominatie van zijn partij veilig te stellen en maakt de pers overuren om Kamala Harris te rehabiliteren. Journalisten die jarenlang stilletjes de spot dreven met de vice-president vanwege haar schurende persoonlijkheid en haar bizarre spreekfouten, maken nu van de laatste een hoeksteen van haar kandidatuur. Ben je besodemieterd, beste lezer? schrijft Eugyppius.

De Biden-affaire is niets nieuws. De invloed van de pers op onze politiek is zo overweldigend dat velen de liberale democratieën hebben beschreven als regimes die door de media worden gestuurd, waarin politici standpunten innemen en beleid voeren dat er vooral op is gericht om gunstige berichtgeving van journalisten te krijgen. Veel recente Duitse geschiedenis lijkt deze theorie te ondersteunen, van de uitfasering van kernenergie in 2011 tot de zelfopgelegde migratiecrisis in 2015 en de lockdown en massale vaccinatiehysterie in 2020-21.

Dit is een aanlokkelijke theorie, maar ik denk dat het eigenlijk de rol van de media onderschat. De pers stuurt de politiek niet zozeer, maar werkt mee aan de formulering en uitvoering van beleid. Veel mediaverhalen zijn zelf politieke gebeurtenissen. Ze dienen om de gedistribueerde actoren van onze bestuurlijke systemen te coördineren en te sturen, en ze construeren een aangepaste werkelijkheid die niet alleen ontworpen is om het debat te beperken, maar ook om het scala aan denkbare acties te beperken tot die waar onze machthebbers al de voorkeur aan geven.

De invloed van de pers is zo totaliserend dat het heel moeilijk is om aan hun illusies te ontsnappen en hun berichtgeving objectief te bekijken. Een van de meest opdringerige kenmerken van de hedendaagse journalistiek – en een grote bron van haar macht – is haar niet aflatende coördinatie. Omdat we zijn opgegroeid met een journalistenklasse die altijd on-message is, beschouwen we dit gedrag als vanzelfsprekend.

Dat zouden we niet moeten doen. Het is eigenlijk heel vreemd als je erover nadenkt.

Stel je even voor dat je je eigen tijdschrift wilt oprichten. Misschien hoop je een weekblad of een dagblad te runnen, misschien heb je ambities om een enorm miljoenenpubliek te vergaren, of misschien neem je er genoegen mee om vooral regionale lezers te verzamelen. Wat de details ook zijn, je wilt op de een of andere manier de nationale politiek publiceren. De meest rationele aanpak – nog voordat je kantoorruimte huurt of personeel aanneemt – zou zijn om te bestuderen wat bestaande publicaties zeggen en waarover ze berichten, en plannen te maken om iets anders aan te bieden. Tenzij je inhoud biedt die je lezers nergens anders kunnen krijgen, zul je tenslotte moeite hebben om iemand te overtuigen je te lezen.

Je zou daarom denken dat het medialandschap rijkelijk gedifferentieerd is – vooral als het gaat om grote, nationale verhalen. Dergelijke variatie is overal aanwezig in de consumenteneconomie. Er is een bijna oneindige variatie aan koptelefoons, energiedrankjes, schoenen en koffiezetapparaten. Kranten zouden net zo gevarieerd moeten zijn in hun berichtgeving, focus en analyse als al die andere dingen.

Maar natuurlijk is het tegenovergestelde het geval. Westerse media lijken veel meer op het consumentenlandschap van het Sovjetblok. We vinden overal hetzelfde product in alle toonaangevende publicaties. Net als in het communistische oosten is de variëteit beperkt tot een soort zwarte markt – dat wil zeggen een reeks blogs, social media accounts en alternatieve (meestal online) publicaties die je eigenlijk niet mag lezen en die het officiële discours volledig negeert. Deze anomalie is gemakkelijk genoeg te zien als je elke dag meerdere uren doorbrengt met het lezen van nieuwsberichten. De gemiddelde consument van politieke berichtgeving heeft echter een veel informelere en sporadischere relatie met het persdiscours en hij is geneigd te denken dat de convergentie volkomen natuurlijk is. De New York Times, de Süddeutsche Zeitung en Le Monde berichten over precies dezelfde dingen op precies dezelfde manier op precies hetzelfde moment, vaak met extreem vergelijkbare koppen, omdat ze gewoon verslag doen van de manier waarop de wereld in elkaar zit.

In harde autoritaire regimes, zoals het nationaalsocialistische Duitsland, was de propaganda van het regime een open, bot instrument. Iedereen die de Völkischer Beobachter las, wist heel goed dat de krant de officiële lijn van de Nazipartij uitdroeg. Het zachte autoritarisme van het liberale Westen daarentegen beheert de informatie en meningen die beschikbaar zijn voor het publiek op een veel effectievere manier, namelijk door te doen alsof dat niet zo is. Miljoenen mensen slaan elke dag hun krant open in de overtuiging dat deze een nauwkeurig verslag bevat van wat er in de wereld gebeurt en ze vormen hun overtuigingen en politieke voorkeuren binnen deze zeer overtuigende illusie.

Het verspreide propagandanetwerk dat door onze gevestigde pers in stand wordt gehouden is erg duur. Vooral de opportuniteitskosten zijn erg hoog. In een gezonde, ongecoördineerde mediaomgeving zou het voor iemand als ik onmogelijk zijn om de kost te verdienen met bloggen over de waanzin van de Duitse politiek. Ik zou zware concurrentie hebben van een groot aantal professionele, goed gefinancierde journalisten die op elk moment zouden vechten om mijn lezers af te pakken door het soort dingen te schrijven die ik doe, alleen effectiever, vaker en met minder typefouten. Natuurlijk ben ik een heel kleine speler in het bredere ecosysteem van alternatieve media; het publiek voor deze inhoud is honderden miljoenen mensen sterk. Het bestaat uit al die mensen die zijn afgeschreven door de gevestigde pers, als de noodzakelijke prijs voor het uitoefenen van narratieve controle.

Een van de krachten die samenzweren om de gevestigde media bij de boodschap te houden is hun eerder genoemde samenwerking met het politieke establishment. Deze samenwerking omvat een stilzwijgende afspraak dat vooraanstaande politici en bureaucraten alleen interviews en informatie geven aan journalisten die aan het regime zijn gelieerd, waardoor ze een effectief monopolie hebben op politiek nieuws.

Een kleine controverse in de Duitse media legde onlangs de starheid van deze afspraken bloot. Vorige week gaf de liberale Duitse minister van Financiën, Christian Lindner, een interview aan het alternatieve ‘populistische’ ‘rechtse’ platform NiUS van Julian Reichelt. De gevestigde journalisten werden gek, maar Lindner verdedigde zijn beslissing door erop te hameren dat “de pluraliteit van het medialandschap een waardevol bezit is” en eraan toe te voegen dat hij ook een interview had gegeven aan die goedkope linkse Guardian-wannabe die bekend staat als taz. Dit maakte onze regimerende journalisten alleen maar bozer. “Dit was een ernstige, schaamteloze, sinistere en opzettelijke fout,” schreeuwde Spiegel-columnist Christian Stöcker. “Taz doet aan journalistiek. ‘Nius’ doet desinformatie voor rechtsextremisten. Maar dat wist je al.”

Taz van hun kant waren zo boos dat ze werden gezien als het linkse equivalent van NiUS dat hun hoofdredacteuren, Barbara Junge en Ulrike Winkelmann, een open protestbrief afvuurden aan de minister van Financiën:

Geachte heer Lindner,

Nu is Taz noch een serieuze noch een ethische publicatie, en dat bedoel ik objectief. Zoals hun online critici al hebben aangegeven, hebben ze het Duitse publiek gedrochten voorgeschoteld als “Waarom ik graag steel… Een ode aan de vijfvingerkorting.” De auteur zegt dat hij graag winkeldiefstal pleegt “omdat het me een gevoel van evenwicht geeft” en omdat “het spannend is, me kalmeert en bovenal … het is eerlijk.” Of er is dit stuk, van een gekke vrouw genaamd Lou Zucker, dat stelt dat “heteroseks niet natuurlijk is” omdat “sperma en vaginale flora totaal verschillende pH-waarden hebben” en ook vanwege seksueel overdraagbare aandoeningen en andere redenen. Zucker eist dat we “de medische kosten die vrouwen maken als gevolg van heteroseksualiteit herverdelen” door heteromannen een “seksbelasting” op te leggen. Ik ben niet zo’n grote fan van NiUS, maar ze hebben nog nooit zoiets idioots gepubliceerd als deze rotzooi en ze hebben een veel groter lezerspubliek dan de 240.000 uitgeteerde, door vlooien geteisterde linkse rakkers die nog steeds betalen om het gewauwel te lezen dat Taz uitkraamt. Wat Junge en Winkelmann bedoelen te zeggen, maar wat ze niet expliciet kunnen zeggen, is dat Taz deel uitmaakt van de officiële, collaborerende pers van het regime. Ze hebben winstkansen en niet weinig geloofwaardigheid opgeofferd in ruil voor een plaats aan de politieke tafel, en afgesnauwd worden door een zittende kabinetsminister vinden ze schandalig.

We zouden de informatiemanagementstrategieën van onze pers beter moeten bestuderen. Zelden liegen ze ronduit en zelden onderdrukken ze ongunstige verhalen volledig. Hun aanpak is zowel zachter als verraderlijker. Toen bijvoorbeeld deze video opdook van de Amerikaanse president die verward ronddwaalde tijdens de G7 …

… reageerde de Deutsche-Presse Agentur met een reeks volstrekt typische tactieken om het te minimaliseren:

De dpa, vergeet niet, is een eerlijk nieuwsagentschap dat objectiviteit pretendeert, en toch zien we in hun verslaggeving over Biden’s G7 blunder een reeks tactieken om het ongemakkelijke verhaal af te zwakken en vorm te geven. Ten eerste proberen ze te ontkennen dat deze videoclip iets onthult wat insiders nog niet wisten; incidenten zoals in de video zijn “alledaags” voor “iedereen die de president regelmatig observeert.” Dit lijkt in het nadeel van Joe Biden uit te pakken, maar het argument is gericht op alternatieve discoursen op sociale media, waar deze video op grote schaal werd gedeeld voordat dpa er ooit over berichtte. De suggestie is dat alleen ongeïnformeerde buitenstaanders dit interessant zouden vinden.

Merk anders op hoe het hele probleem subtiel wordt herkaderd: Biden is een ouder wordende president die “behendigheid” mist, hij is fysiek niet “energiek” en hij is misschien moe van het vele reizen. Speculaties over zijn mentale scherpte – het enige waar iemand zich druk over maakt – worden echter volledig toegeschreven aan Donald Trump en “campagnevoerders van de Republikeinse Partij. De pers presenteert zichzelf als volledig objectief; voor zover hun weergave haaks staat op die van alternatieve media, is dat omdat die laatste een agenda hebben. Op deze manier proberen onze journalisten een subtiel aangepaste simulacrum van de wereld te construeren – een die ook ongunstige feiten en gebeurtenissen bevat, terwijl ze deze waar nodig vervormen en aanpassen.

De pers verandert voortdurend van richting en herziet haar verhalen, meestal zonder dat dit wordt erkend. De kortetermijnfocus van de nieuwscyclus is hierbij een grote hulp. Hun ommekeer over de mentale capaciteit van Biden is echter te plotseling, zelfs voor mensen met het geheugen van een goudvis, en dus hebben ze een nieuw verhaal geconstrueerd om het allemaal te verklaren. Zoals dit artikel in de New York Times uitlegt, is de geestelijke achteruitgang van Biden vooral een fenomeen van de afgelopen “weken en maanden”: “… In veel opzichten, zoals blijkt uit video-opnamen, observaties en interviews, is de heer Biden vandaag de dag niet meer dezelfde als toen hij 3½ jaar geleden aantrad.” Dit zijn onvolkomenheden in hun diorama die ze gretig weer in elkaar zullen flansen, waarbij ze een zorgvuldig herzien simulacrum van hun eigen verslaggeving uit het verleden bouwen.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Het Westen is vernietigd

Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: