‘Zoek een andere sukkel’: Trump bedreigt BRICS met enorme invoerrechten, maar wie zal er het meest onder lijden?

De gekozen president van de VS, Donald Trump, heeft een waarschuwingsschot gelost op de BRICS-landen, die zich hebben uitgesproken tegen de dominantie van de dollar in de wereldhandel. Als het idee doorzet, heeft Trump beloofd om “100% tarieven ‘ op te leggen en ze af te snijden van de ’prachtige Amerikaanse economie.” Welk land zal de hitte het meest voelen? RT onderzoekt de economische banden en afhankelijkheden om te ontdekken welke landen in de vuurlinie liggen.

De dreiging

“We eisen een toezegging van deze landen dat ze geen nieuwe BRICS-valuta zullen creëren, noch een andere valuta zullen steunen om de machtige Amerikaanse dollar te vervangen, of ze zullen te maken krijgen met 100% tarieven en kunnen verwachten dat ze de verkoop aan de prachtige Amerikaanse economie vaarwel zullen zeggen,” zei Trump zaterdag in een bericht op Truth Social, schrijft Abbas Duncan.

“Ze kunnen een andere ‘sucker’ gaan zoeken. Er is geen kans dat de BRICS de Amerikaanse dollar zullen vervangen in de internationale handel, en elk land dat dat probeert moet Amerika vaarwel zeggen,” voegde hij eraan toe.

De waarschuwing kwam enkele dagen nadat Trump, wiens inauguratie gepland staat voor 20 januari 2025, had gezworen om bij zijn aantreden tarieven te heffen op Canada, Mexico en China. China was al het doelwit van zijn retoriek. Trump heeft eerder gedreigd om 60% tot 100% invoerrechten op te leggen aan China – deze last zou echter gedragen moeten worden door Amerikaanse bedrijven en consumenten die van China kopen, omdat zij de nieuwe kosten zouden moeten betalen.

China was een van de oorspronkelijke leden van het BRICS-blok, dat aanvankelijk ook Brazilië, Rusland, India en later Zuid-Afrika omvatte, maar sindsdien is uitgebreid met Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten, Ethiopië en Iran. Türkiye, Azerbeidzjan en Maleisië hebben aanvragen ingediend om lid te worden van BRICS en verschillende andere landen hebben ook interesse getoond om lid te worden.

Sommige leden willen graag minder afhankelijk worden van de Amerikaanse dollar, die sinds na de Tweede Wereldoorlog de wereldfinanciën domineert als ’s werelds reservemunt en meer dan 80% van de internationale handel aandrijft.

In oktober pleitte de Russische president Vladimir Poetin ervoor om het vermogen van de VS om de dollar als politiek wapen te gebruiken, tegen te gaan. Hij verscheen op het podium van de BRICS-top van dit jaar met wat leek op een prototype van het eigen bankbiljet van het blok. Hij benadrukte echter dat het doel van BRICS niet is om volledig afstand te doen van het door de dollar gedomineerde SWIFT-systeem, maar om een alternatief te bouwen.

“We weigeren niet, we vechten niet tegen de dollar, maar als ze ons er niet mee laten werken, wat kunnen we dan doen? Dan moeten we op zoek naar andere alternatieven, en dat gebeurt ook,“ zei Poetin.

In 2023 vroeg de Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva zich openlijk af waarom de wereldhandel rond de dollar zou moeten draaien. Tegelijkertijd liet een Russische topambtenaar doorschemeren dat BRICS-landen actief de creatie van hun eigen munt aan het onderzoeken waren – mogelijk de regels van de internationale handel aan het herschrijven.

Trump, die net een verkiezingsoverwinning achter de rug heeft die deels te danken is aan zijn belofte om strenge tarieven in te voeren op buitenlandse importen, heeft zijn harde houding nog eens versterkt door het hele BRICS-blok te dreigen met 100% tarieven als ze doorgaan met hun valutaplannen. Wie neemt het grootste risico?

De risico’s voor BRICS

Iran

• Export naar de VS: Minimaal, vanwege bestaande sancties.
• VS als exportbestemming: Geen belangrijke partner.
• Risicobeoordeling: Laag. Bestaande sancties hebben de handel al beperkt, dus extra tarieven zouden een verwaarloosbaar effect hebben.

Ethiopië

• Export naar de VS: Beperkt, voornamelijk landbouwproducten.
• VS als exportbestemming: Niet een van de top vijf partners.
• Risicobeoordeling: Laag. De VS is een markt voor Ethiopische goederen, maar het totale handelsvolume is bescheiden, waardoor de potentiële impact kleiner is.

Rusland

• Export naar de VS: Vooral minerale brandstoffen en edele metalen.
• VS als exportbestemming: Niet een van de top vijf partners.
• Risicobeoordeling: Laag tot matig. Hoewel de VS een belangrijke markt is, heeft Rusland een gediversifieerde exportportefeuille en staat het huidige geopolitieke landschap Moskou niet toe om zo veel handel te drijven met de VS als voor de uitbarsting in Oekraïne in 2022, wat extra tariefgevolgen kan verzachten.

Egypte

• Export naar de VS: Voornamelijk textiel en landbouwproducten.
• De VS als exportbestemming: Niet een van de top vijf partners.
• Risicobeoordeling: Matig. De VS is een belangrijke markt voor Egyptisch textiel, dus tarieven zouden deze sector negatief kunnen beïnvloeden.

Zuid-Afrika

• Export naar de VS: Voertuigen en mineralen zijn de belangrijkste exportproducten.
• De VS als exportbestemming: Niet een van de top vijf partners.
• Risicobeoordeling: Matig tot hoog. De autosector, een belangrijk onderdeel van de Zuid-Afrikaanse economie, kan te maken krijgen met aanzienlijke uitdagingen als gevolg van de tarieven.

Verenigde Arabische Emiraten

• Export naar de VS: Voornamelijk aardolieproducten, aluminium en edelmetalen.
• De VS als exportbestemming: Niet een van de top vijf partners.
• Risicobeoordeling: Matig tot hoog. Belangrijke exportsectoren zoals aluminium kunnen een flinke klap krijgen, waardoor de handelsbalans van de VAE verstoord raakt.

India

• Exporteert naar de VS: De export omvat farmaceutische producten, textiel en machines.
• De VS als exportbestemming: Voornaamste exportpartner.
• Risicobeoordeling: Hoog. De VS is een belangrijke markt voor Indiase goederen. Tarieven zouden meerdere sectoren kunnen verstoren, vooral IT-diensten en textiel.

Brazilië

• Export naar de VS: Ruwe aardolie en vliegtuigen zijn de belangrijkste exportproducten.
• De VS als exportbestemming: Op een na grootste exportpartner.
• Risicobeoordeling: Hoog. Het land is sterk afhankelijk van de Amerikaanse markt, vooral voor hoogwaardige goederen zoals vliegtuigen. Dit maakt Brazilië zeer kwetsbaar voor tarieven.

China

• Export naar de VS: De export omvat elektronica, machines en textiel.
• De VS als exportbestemming: Grootste exportpartner.
• Risicobeoordeling: Zeer hoog. Als grootste exporteur naar de VS zou China aanzienlijke economische gevolgen ondervinden van een tarief van 100%, dat gevolgen zou hebben voor tal van sectoren. Buiten de BRICS-context heeft Trump China al gedreigd met tarieven, dus Peking overweegt mogelijk al zijn opties, met of zonder dollaralternatief.

Hoewel de BRICS-landen overwegen om de economische dominantie van de VS uit te dagen, moeten ze voorzichtig zijn, omdat de VS een geduchte handelspositie inneemt, vooral onder het assertieve beleid van de gekozen president Trump. De VS blijft een belangrijke exportbestemming voor de belangrijkste BRICS-leden – China, India en Brazilië. Deze landen zijn sterk afhankelijk van de Amerikaanse markten. De sterke economische invloed van Amerika, in combinatie met Trumps geschiedenis van agressieve handelstactieken, stelt Washington in staat om aanzienlijke druk uit te oefenen op individuele leden van de groep.

De risico’s voor de VS

Als de tarieven van Trump worden opgelegd, zullen ze niet alleen gevolgen hebben voor bepaalde BRICS-economieën, maar ook voor de VS zelf. Dit is hoe het zou kunnen uitpakken:

Hogere kosten voor Amerikaanse consumenten

• China: Als grootste exporteur naar de VS zou een tarief van 100% op Chinese goederen (elektronica, machines, textiel) leiden tot ernstige prijsstijgingen.
• Impact: Hogere kosten voor essentiële consumptiegoederen zouden bijdragen tot inflatie. De kosten van levensonderhoud voor Amerikanen zouden stijgen, wat huishoudens met lage en middeninkomens onevenredig zou treffen.

Verstoringen in de toeleveringsketen

• India en Brazilië: India is een belangrijke leverancier van farmaceutische producten en Brazilië exporteert ruwe olie, landbouwproducten en vliegtuigonderdelen.
• Impact: 100% tarieven zouden leiden tot tekorten of hogere kosten in kritieke sectoren zoals de gezondheidszorg en de luchtvaart. Fabrikanten in de VS zouden het heel moeilijk kunnen vinden om deze importproducten snel te vervangen.

Vergeldende tarieven

• BRICS+-landen zullen waarschijnlijk reageren met vergeldingsheffingen op Amerikaanse exportproducten, waaronder landbouwproducten, machines en technologie.
• Gevolgen: Amerikaanse boeren en fabrikanten zouden te maken krijgen met een verminderde toegang tot belangrijke internationale markten. Dit zou hun concurrentievermogen verminderen en leiden tot mogelijk banenverlies in deze sectoren.

Geopolitieke gevolgen

• Economisch isolement: Door zich te richten op BRICS+ riskeren de VS hun inspanningen te versnellen om de wereldeconomie te de-dollariseren, wat op termijn de macht van de dollar zou verminderen.
• Impact: Dit kan de positie van de VS in de mondiale financiële wereld uithollen, waardoor het vermogen van de VS om economisch gewicht te gebruiken om geopolitiek te beïnvloeden afneemt.

Volatiliteit op de aandelenmarkt

• De combinatie van inflatie, verstoringen in de toeleveringsketen en afnemende internationale handel zou de financiële markten waarschijnlijk in chaos storten.
• Gevolgen: Beleggers kunnen zich terugtrekken, wat leidt tot volatiliteit van de aandelenkoersen en mogelijk een rem zet op bedrijfsinvesteringen.

De volgende sectoren in de VS zouden het het zwaarst te verduren krijgen:

Elektronica en technologie

• Belangrijkste bron: China
• Gevolgen: China is goed voor een aanzienlijk deel van de invoer van elektronica (zoals smartphones, computers en halfgeleiders), en een tarief van 100% zou de kosten drastisch verhogen. Binnenlandse technologiebedrijven zouden moeite hebben om betaalbare componenten te vinden, wat zou leiden tot hogere consumentenprijzen en vertraagde innovatie.

Farmaceutische producten

• Belangrijkste bron: India
• Impact: India is een belangrijke leverancier van generieke geneesmiddelen en actieve farmaceutische ingrediënten aan de VS. Tarieven zouden de kosten van de gezondheidszorg doen stijgen, waardoor er mogelijk tekorten zouden ontstaan en men meer afhankelijk zou worden van dure alternatieven.

Auto-industrie

• Belangrijkste bron: Zuid-Afrika en Brazilië
• Impact: Zuid-Afrika exporteert voertuigen en onderdelen, terwijl Brazilië staal en aluminium levert. Tarieven zouden de toeleveringsketens verstoren, waardoor de productiekosten voor auto’s en vrachtwagens zouden stijgen en de prijzen voor consumenten zouden stijgen.

Ruimtevaart

• Belangrijkste bron: Brazilië
• Impact: De Braziliaanse vliegtuigindustrie, met name Embraer, levert onderdelen en vliegtuigen aan Amerikaanse bedrijven. Tarieven zouden deze samenwerking verstoren, waardoor de kosten voor luchtvaartmaatschappijen en fabrikanten van lucht- en ruimtevaartproducten zouden stijgen.

Landbouw en voedsel

• Belangrijkste bron: BRICS-landen
• Impact: Importen zoals koffie (Brazilië), thee (India), fruit en zeevruchten uit BRICS-landen zouden te maken krijgen met sterke prijsstijgingen, waardoor deze basisproducten duurder zouden worden voor Amerikaanse consumenten en de voedselvoorzieningsketens zouden worden verstoord.

Hoewel het opleggen van tarieven van 100% in lijn zou kunnen liggen met het ‘America First’-beleid van Trump en zelfs een kortetermijnboost zou kunnen geven aan de binnenlandse industrieën, wegen de langetermijnrisico’s aanzienlijk zwaarder dan de voordelen. De prijzen voor consumenten zouden hoger zijn, toeleveringsketens zouden worden verstoord en de BRICS-landen zouden vergeldingsmaatregelen kunnen nemen – wat allemaal de Amerikaanse economische groei zou kunnen belemmeren, de inflatie zou kunnen verhogen en de dominantie van de dollar zou kunnen verzwakken.

De vooruitzichten

Kunnen de BRICS-landen zich tegen de tarieven verzetten?

Ja, en er zijn verschillende strategieën die ze zouden kunnen gebruiken. Ten eerste zouden ze de handelsbetrekkingen binnen het blok kunnen versterken, zodat ze minder afhankelijk worden van de Amerikaanse markten. Daarnaast zouden ze diepere handelsrelaties met niet-gebonden landen kunnen verkennen. Het gebruik van lokale munteenheden in de handel zou BRICS er verder toe kunnen aanzetten om een betalingssysteem buiten de dollar om op te zetten. Landen die het meest afhankelijk zijn van invoer uit de VS zouden kunnen proberen de getroffen industrieën te subsidiëren om hun concurrentievermogen te behouden terwijl ze overstappen op alternatieve markten. Bovendien zouden BRICS-leden hun mondiale economische gewicht kunnen vergroten door de Amerikaanse tarieven af te schilderen als giftig voor de stabiliteit van de wereldhandel.

Is de-dollarisatie echt mogelijk?

Het idee om de afhankelijkheid van de dollar in de internationale handel en financiën te verminderen wint aan kracht. Maar zelfs als de BRICS-landen die strategie proberen door te zetten, zal dat niet gemakkelijk zijn, omdat de dominantie van de Amerikaanse dollar diep geworteld is in vertrouwen, liquiditeit en het wijdverbreide gebruik van in dollars luidende activa. De vervanging ervan, of zelfs de vermindering van het gebruik ervan in de wereldhandel, vereist niet alleen een nieuwe technische infrastructuur, maar ook een wijdverspreide instemming van de wereldwijde handelspartners. Recente ontwikkelingen – meer handel in lokale valuta en BRICS-valutabesprekingen – weerspiegelen de serieuze intentie, maar de weg voorwaarts zal waarschijnlijk traag zijn. Voorlopig kan de groep prioriteit geven aan kleine stappen, zoals het creëren en implementeren van onafhankelijke digitale betalingsplatforms.

Een wiskundig model dat in 2023 werd gepubliceerd in ‘Applied Network Science’ voorspelt dat BRICS een sterk potentieel heeft om dominantie te verwerven in de internationale handel door middel van een eenheidsmunt. Volgens deze studie, puur gebaseerd op handelsstromen en exclusief politieke factoren, zou ongeveer 58% van de landen nu al de voorkeur geven aan een door BRICS gesteunde valuta boven de Amerikaanse dollar (19%) of euro (23%).

Zou Trump daadwerkelijk tarieven kunnen invoeren?

Het lijkt redelijk mogelijk. Protectionistisch beleid komt overeen met zijn campagnebeloften en zijn vorige termijn liet zien dat hij bereid was om tarieven te gebruiken om zijn politieke en economische doelen te bereiken – bijvoorbeeld een handelsoorlog met China. De mogelijke prijsstijgingen kunnen echter leiden tot publieke reacties, wat de stap zou kunnen afschrikken. Amerikaanse bondgenoten in Europa en andere regio’s kunnen ook tegen de tarieven zijn als ze de wereldwijde handels- en economische relaties destabiliseren. Trump heeft al eerder dreigementen gebruikt als geopolitiek instrument zonder ze daadwerkelijk uit te voeren. Hij zou een soortgelijke tactiek opnieuw kunnen gebruiken.

Copyright © 2024 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

De verklaring van de BRICS-top is een “keerpunt” dat de internationale politiek herdefinieert: lees hier waarom

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: