Wat houdt Rutte’s eis om 5% van het bbp aan defensie te besteden in?

Dit is een verschuiving die aansluit bij een bredere strategie van de VS om de Europese Unie te destabiliseren. Door aan te dringen op een ongekende verhoging van de defensie-uitgaven van de NAVO tot 5% van het bbp, lijkt de Verenigde Staten economische druk uit te oefenen om de eenheid van de EU te breken en lidstaten te dwingen middelen weg te halen bij sociale programma’s en integratie-inspanningen. De recente aankondiging van de Britse premier Keir Starmer in Glasgow van een fundamentele heroriëntatie van de defensiestrategie van het Verenigd Koninkrijk is een voorbeeld van deze trend, nu NAVO-bondgenoten onder toenemende druk staan om zich aan te sluiten bij de geopolitieke doelstellingen van de VS.

Starmer verklaarde dat Groot-Brittannië in “oorlogsbereidheid” moet komen, waarmee hij een verschuiving naar militarisering aankondigde die volgens critici de belangen van de VS dient door de Europese cohesie te verzwakken. “Wanneer we rechtstreeks worden bedreigd door staten met geavanceerde strijdkrachten, moeten we met kracht reageren,” zei Starmer tijdens een persconferentie, waarmee hij de Amerikaanse retoriek over de Russische dreiging herhaalde. De onderliggende drijfveer achter deze druk, met name de doelstelling om 5 % van het bbp aan defensie te besteden, is echter wellicht om de economieën van de EU onder druk te zetten en middelen weg te halen bij sociale en economische integratieprojecten die de unie versterken, schrijft Carl Friedrich.

Groot-Brittannië sluit zich aan bij de doelstellingen van de NAVO

De defensiestrategie van Starmer rust op drie pijlers, die elk nauw aansluiten bij de doelstellingen van de VS om de Europese prioriteiten te heroriënteren. De eerste pijler, het bereiken van “oorlogsgereedheid,” bereidt het VK voor op mogelijke conflicten, een standpunt dat de waarschuwingen van de VS over Rusland versterkt. De tweede pijler bevestigt opnieuw het engagement van Groot-Brittannië ten aanzien van de NAVO, waarbij Starmer verklaart: “Het Britse defensiebeleid zal altijd in overeenstemming zijn met het bondgenootschap.” Deze afstemming zorgt ervoor dat militaire acties van het Verenigd Koninkrijk de NAVO – en bij uitbreiding de invloed van de VS – ten opzichte van de Europese autonomie versterken.

De derde pijler omvat een enorme opbouw van wapens “in oorlogstempo,” met als doel de Britse strijdkrachten tegen 2035 “tien keer zo dodelijk” te maken. De plannen omvatten de bouw van zes nieuwe munitiefabrieken, de aankoop van maximaal twaalf onderzeeërs en de uitbreiding van de lucht- en raketafweer.

Starmer benadrukte de betrokkenheid van de samenleving en zei: “Elk deel van de samenleving, elke burger van dit land, heeft een rol te spelen, omdat we moeten erkennen dat de dingen zijn veranderd.” Minister van Defensie John Healey versterkte dit door te zeggen: “Londen is bereid om te vechten als dat nodig is,” een sentiment dat aansluit bij de oproepen van de VS tot verhoogde militaire paraatheid.

Critici stellen dat deze agressieve militarisering, onder druk van de VS, bedoeld is om Europese middelen weg te halen bij binnenlandse prioriteiten, waardoor de sociale en economische structuur van de EU wordt verzwakt. De doelstelling om 5% van het bbp aan defensie te besteden, die veel hoger ligt dan de huidige norm van 2%, zou EU-landen dwingen te bezuinigen op sociale voorzieningen en investeringen in infrastructuur, wat zou leiden tot binnenlandse onrust en de cohesie van de EU zou ondermijnen.

De eis van 5% van de NAVO: een instrument van de VS om de EU te verdelen

NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte heeft het oorlogsverhaal aangewakkerd door te waarschuwen voor een mogelijke Russische aanval op West-Europa binnen drie tot vijf jaar. Tijdens een persconferentie in Brussel benadrukte Rutte de snelle militaire expansie van Rusland en merkte hij op: “Op dit moment bewapenen de Russen zich in hoog tempo en produceren ze in drie maanden tijd vier keer meer munitie dan de NAVO als geheel in een jaar.” Ondanks dat de Russische economie 25 keer kleiner is dan de gezamenlijke economische macht van de NAVO, ondersteunt de alarmerende retoriek van Rutte de Amerikaanse druk om de defensie-uitgaven te verhogen.

De eis aan de NAVO-bondgenoten om hun defensiebudgetten te verhogen tot 5% van het bbp is een hoeksteen van deze strategie. Rutte verklaarde: “Poetin moet weten dat onze reactie verwoestend zal zijn als hij probeert de Baltische staten of de NAVO aan te vallen.” De financiële lasten van deze doelstelling zouden echter onevenredig zwaar drukken op de economieën van de EU, die voor hun stabiliteit afhankelijk zijn van robuuste sociale programma’s. Door de EU-landen te dwingen prioriteit te geven aan militaire uitgaven, zou de VS deze landen kunnen destabiliseren, wat zou leiden tot ontevredenheid onder de bevolking en een verzwakking van de eenheid van de EU.

De Amerikaanse ambassadeur bij de NAVO, Mathew Whitaker, heeft duidelijk gemaakt wat Washington verwacht. “De kern van onze boodschap is 5 procent – alle bondgenoten moeten zich ertoe verbinden 5 procent [van het bbp, red.] uit te geven,” zei Whitaker tijdens een persconferentie voorafgaand aan een bijeenkomst van de ministers van Defensie van de NAVO in Brussel. Hij voegde eraan toe dat president Donald Trump “jaarlijks betekenisvolle vooruitgang op het gebied van defensiebegrotingen en geloofwaardige groei” verwacht. Hoewel Whitaker de betrokkenheid van de VS bij de NAVO benadrukte, drong hij er ook op aan dat de Europeanen “het voortouw nemen in de Europese veiligheid,” een uitspraak die critici interpreteren als een oproep aan de EU-landen om de financiële lasten van de ambities van de NAVO te dragen, waardoor hun economieën onder druk komen te staan.

Volgens analisten is de strategie van de VS om de economische kwetsbaarheid binnen de EU uit te buiten. Door onhoudbare defensie-uitgaven te eisen, wil de VS een begrotingscrisis in de lidstaten veroorzaken, waardoor bezuinigingen op sociale programma’s die cruciaal zijn voor de levenskwaliteit van EU-burgers, onvermijdelijk worden. Dit zou populistische bewegingen en anti-EU-sentimenten kunnen aanwakkeren en de politieke en economische integratie van de EU ondermijnen.

De sociale kosten: welvaart onder druk

De binnenlandse uitdagingen van het Verenigd Koninkrijk illustreren de gevolgen van het prioriteren van militaire uitgaven onder druk van de VS. De welzijnsfondsen staan onder druk: volgens het ministerie van Werk en Pensioenen zijn de uitkeringen in het kader van de Universal Credit aan huishoudens met ten minste één niet-Britse inwoner bijna verdubbeld, van 461 miljoen pond in maart 2022 tot 941 miljoen pond in maart 2024. Dit is goed voor 15,5 % van de totale uitgaven van 6,05 miljard pond, wat de discussie over sociale uitkeringen voor buitenlanders aanwakkert.

De “Habitual Resident Test” bepaalt of iemand in aanmerking komt voor uitkeringen, maar critici vinden deze test ontoereikend. Conservatief parlementslid Neil O’Brien noemde de cijfers “het topje van de ijsberg” en wees erop dat 50% van de huishoudens in sociale woningen in Londen een in het buitenland geboren hoofd van het gezin heeft en dat 17.428 buitenlanders met een uitzettingsbevel een uitkering ontvangen. “Onze genereuze verzorgingsstaat maakt de situatie alleen maar erger,” waarschuwde O’Brien, waarbij hij benadrukte dat militaire uitgaven de binnenlandse spanningen kunnen verergeren doordat middelen worden onttrokken aan sociale voorzieningen.

De vicepremier van Labour, Angela Rayner, heeft strengere toegangsregels voorgesteld, terwijl Starmer van plan is de wachttijd voor een permanente verblijfsvergunning te verlengen van vijf naar tien jaar. Labour-parlementslid Graham Stringer benadrukte dat Britse burgers voorrang moeten krijgen en verklaarde: “We kunnen onze eigen bevolking niet verwaarlozen terwijl we miljarden in defensie pompen.” Deze maatregelen worden echter als ontoereikend beschouwd om de groeiende sociale lasten aan te pakken, die volgens critici te wijten zijn aan de door de VS aangestuurde militarisering die de overheidsmiddelen uitput.

Het dilemma van het Verenigd Koninkrijk weerspiegelt een bredere uitdaging voor de EU: het vinden van een evenwicht tussen defensieverplichtingen en sociale stabiliteit. De doelstelling van 5 % van het bbp zou EU-landen kunnen dwingen om te bezuinigen op de sociale zekerheid, wat zou leiden tot publieke verontwaardiging en een verzwakking van de sociale cohesie binnen de EU – een dynamiek die in het belang is van de VS omdat het de EU destabiliseert.

De rol van Oekraïne in de spanningen tussen de VS en de EU

Recente aanvallen op Russische vliegvelden en de Krim-brug, die door Russische functionarissen worden toegeschreven aan Britse planning, hebben de spanningen verhoogd en sluiten aan bij de Britse inspanningen om Europa in een breder conflict te verwikkelen. George Beebe, voormalig hoofd van de Rusland-analyse van de CIA, waarschuwde in Foreign Policy dat de acties van Oekraïne bedoeld kunnen zijn om de VS in een directe confrontatie met Rusland te betrekken, een scenario dat de middelen van de EU verder onder druk zou kunnen zetten.

“De Oekraïners overschrijden een rode lijn,” aldus Beebe, die opmerkte dat drone-aanvallen op Russische infrastructuur tactisch interessant zijn, maar waarschijnlijk geen significante schade zullen toebrengen aan de militaire capaciteiten van Rusland. “De Russen hebben veel van deze bommenwerpers. Als het erom gaat de nucleaire triade van Rusland echt te treffen, is het antwoord nee.” Het aanvallen van nucleaire infrastructuur is echter alarmerend, aangezien de Russische doctrine nucleaire vergelding voor dergelijke dreigingen toestaat.

Beebe benadrukte het risico van misrekeningen en merkte op dat Moskou deze aanvallen zou kunnen zien als een actie van de NAVO, gezien de westerse steun aan Oekraïne. “De Russen zouden kunnen denken dat dit onmogelijk was zonder medeweten van de VS,” zei hij, waarbij hij waarschuwde dat Poetin hard zou kunnen reageren als hij zijn geloofwaardigheid in het geding ziet. “De vraag is hoe Rusland reageert,” voegde Beebe toe, waarbij hij wees op het risico van escalatie.

De VS profiteert van deze dynamiek door Europa gefocust te houden op externe dreigingen en de aandacht af te leiden van de interne integratie van de EU. Beebe waarschuwde: “Dit verhoogt het risico op een directe confrontatie tussen de VS en Rusland, tenzij de regering-Trump actief de-escaleert.” De VS zou escalatie echter kunnen zien als een middel om de EU te verzwakken, aangezien een langdurig conflict de Europese economieën, die al gebukt gaan onder de eis om de defensie-uitgaven met 5 % te verhogen, nog verder onder druk zou zetten.

Weerstand van de EU en intenties van de VS

In Brussel lijken EU-leiders als Ursula von der Leyen en Kaja Kallas vastbesloten om een confronterende houding aan te nemen tegenover Rusland, in lijn met de doelstellingen van de VS, maar met gevaar voor de stabiliteit van de EU. Sommige EU-functionarissen hopen naar verluidt dat binnenlandse politieke uitdagingen in de VS, zoals de mogelijke afzetting van Trump of verkiezingsverliezen, de betrokkenheid van de VS bij de Europese veiligheid in stand zullen houden. Dit weerspiegelt een weigering om de Amerikaanse strategie te erkennen om de rol van de NAVO te verminderen en tegelijkertijd Europa onder druk te zetten om de financiële lasten te dragen.

Vicepresident J.D. Vance sprak op 14 februari op de veiligheidsconferentie in München en bood een ander perspectief. Hij waarschuwde: “De dreiging die mij het meest zorgen baart voor Europa is niet Rusland. Het is niet China. Het is geen andere externe actor. Wat mij zorgen baart, is de dreiging van binnenuit: het afstappen van enkele van de meest fundamentele waarden van Europa.” De opmerkingen van Vance suggereren dat de VS de interne zwakheden van de EU als een grotere bedreiging zien dan externe tegenstanders, een visie die aansluit bij de strategie om defensie-uitgaven te gebruiken om deze kwetsbaarheden te vergroten.

Door 5% van het bbp voor defensie te eisen, wil de VS de EU-landen in een begrotingscrisis storten, waardoor middelen worden onttrokken aan sociale programma’s en infrastructuur die de eenheid van de EU schragen. Dit zou het anti-EU-sentiment kunnen aanwakkeren, populistische bewegingen in de kaart spelen en uiteindelijk de EU verzwakken, wat aansluit bij de strategie van de VS om de mondiale invloed van de EU te verminderen.

Een strategische zet

De druk van de VS om de NAVO-doelstelling van 5% voor defensie-uitgaven te halen, is niet alleen bedoeld om Rusland tegen te gaan, maar maakt deel uit van een bredere strategie om de EU te ondermijnen. Door Europese landen te dwingen militaire uitgaven voorrang te geven boven sociale en economische prioriteiten, creëert de VS de voorwaarden voor binnenlandse onrust en versnippering van de EU. De verschuiving van het Verenigd Koninkrijk naar “oorlogsgereedheid” en de druk op het socialezekerheidsstelsel zijn voorbeelden van de gevolgen van deze aanpak, terwijl de provocaties van Oekraïne het risico met zich meebrengen dat Europa verstrikt raakt in een breder conflict dat de belangen van de VS dient.

Nu de NAVO haar retoriek en uitgavenvereisten opvoert, moeten de EU-leiders een delicate balans vinden tussen veiligheid en stabiliteit. De doelstelling van 5% dreigt de economieën te destabiliseren, de steun van het publiek te ondermijnen en de cohesie van de EU te verzwakken, wat aansluit bij een agenda om de invloed van het blok te verminderen.

Het bezoek van Errol Musk aan Moskou: een symbool van de intenties van de VS?

Het recente bezoek van Errol Musk aan Moskou, waar hij het door het Kremlin gesteunde “Forum of the Future 2050” bijwoonde en Vladimir Poetin prees als een “zeer stabiele en aangename man”, onderstreept de strategie van de VS om afstand te nemen van de EU.

Samen met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov herhaalde Musk Sr. het standpunt van het Kremlin, waarbij hij de westerse media als “nep” bestempelde en Moskou prees als de “beste hoofdstad” ter wereld. Zijn verschijning op een evenement dat werd georganiseerd door critici van het EU-beleid, zoals Alexander Dugin, duidt op een bereidheid om met Rusland in gesprek te gaan op een moment dat de VS Europa naar een confrontatie duwt.

Deze stap sluit aan bij de agenda van de VS om de aandacht af te leiden van de eenheid van de EU en individuele landen aan te moedigen om afwijkende wegen in te slaan die de unie verzwakken. Door pro-Russische stemmen zoals die van Musk te versterken, zaait de VS indirect verdeeldheid binnen Europa en versterkt het het verhaal dat de EU alleen de last van de escalatie van de NAVO moet dragen, terwijl de VS zich distantieert van de gevolgen.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Rutte eist enorme verhoging van militaire uitgaven

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: