Waarom sluit de ‘deal-maker’ de deal niet?

Het verhaal, zowel over Oekraïne als Iran, is dat president Trump een ‘deal’ wil – en beide deals zijn beschikbaar – maar dat hij zichzelf niettemin in een hoek lijkt te hebben gedreven. Trump presenteert zijn regering als ruwer, gemener en veel minder sentimenteel. Zij streeft er blijkbaar naar om ook centralistischer, dwingender en radicaler te worden.

In het binnenlands beleid zit misschien wel een kern van waarheid in deze karakterisering van het Trumpiaanse ethos. In het buitenlands beleid echter draait Trump om de hete brei heen. De reden hiervoor is niet duidelijk, maar het feit dat hij dit doet, vertroebelt zijn vooruitzichten op de drie gebieden die van cruciaal belang zijn voor zijn aspiratie als ‘vredestichter’: Oekraïne, Iran en Gaza, schrijft Alastair Crooke.

Hoewel het waar is dat Trumps mandaat voortkomt uit ongebreidelde economische en sociale onvrede, en niet uit zijn beweringen een vredestichter te zijn, blijven de twee belangrijkste doelstellingen van het buitenlands beleid belangrijk om het momentum naar voren te behouden.

Een mogelijke verklaring is dat de president bij buitenlandse onderhandelingen behoefte heeft aan een nuchter en ervaren team dat hem ondersteunt. En dat heeft hij niet.

Voordat hij zijn gezant Witkoff naar president Poetin stuurde, lijkt generaal Kellogg Trump een wapenstilstandsvoorstel in Versailles-stijl te hebben voorgelegd: een visie waarin Rusland met de rug tegen de muur staat (het plan was namelijk in termen gegoten die meer passen bij een Russische capitulatie). Het voorstel van Kellogg impliceerde ook dat Trump Poetin een “grote gunst” zou bewijzen door hem neerbuigend een ladder aan te bieden om uit zijn hoge positie in de Oekraïense “boom” te klimmen. En dit was precies de lijn die Trump in januari volgde:

Nadat hij had verklaard dat Rusland een miljoen manschappen had verloren (in de oorlog), zei Trump vervolgens dat “Poetin Rusland aan het vernietigen is door geen akkoord te sluiten.” Hij beweerde verder dat de Russische economie “in puin” lag en zei vooral dat hij zou overwegen sancties of importheffingen tegen Rusland in te stellen. In een daaropvolgende post op Truth Social schreef hij: “Ik ga Rusland – waarvan de economie ineenstort – en president Poetin een heel groot VOORDEEL doen”.

De president – geïnformeerd door zijn team – had zich misschien voorgesteld dat hij Poetin een eenzijdig staakt-het-vuren zou aanbieden en dat hij dan in een handomdraai een snelle deal zou sluiten.

Alle uitgangspunten waarop het Kellogg-plan was gebaseerd (de kwetsbaarheid van Rusland voor sancties, enorme verliezen aan manschappen en een patstelling in de oorlog) waren onjuist. Heeft niemand in het team van Trump toen enig onderzoek gedaan naar de strategie van Kellogg? Het lijkt erop dat men (op een luie manier) de Koreaanse oorlog als voorbeeld heeft genomen, zonder goed na te denken of dat wel gepast was.

In het geval van Korea ging het staakt-het-vuren langs een conflictlijn vooraf aan politieke overwegingen, die pas later kwamen. En die zijn tot op de dag van vandaag nog steeds gaande – en onopgelost.

Door tijdens de gesprekken met Russische functionarissen in Riyad voortijdig een onmiddellijk staakt-het-vuren te eisen, vroeg Trump om afwijzing. Ten eerste omdat het team van Trump geen concreet plan had voor de uitvoering van een staakt-het-vuren, maar er simpelweg van uitging dat alle details achteraf wel geregeld konden worden. Kortom, het werd aan Trump gepresenteerd als een ‘snelle overwinning’.

Maar dat was het niet.

Het resultaat stond van tevoren vast: het staakt-het-vuren werd afgewezen. Dit had niet mogen gebeuren als er competent werk was verricht. Had niemand van het team van Trump geluisterd sinds 14 juni vorig jaar, toen Poetin heel duidelijk het Russische standpunt over een staakt-het-vuren uiteenzette? En dat sindsdien regelmatig is herhaald. Blijkbaar niet.

Maar zelfs toen Trumps gezant Witkoff terugkeerde van een lange ontmoeting met president Poetin om verslag uit te brengen over diens persoonlijke, gedetailleerde uitleg waarom een politiek kader voorafgaat aan een staakt-het-vuren (in tegenstelling tot Korea), werd Witkoffs verslag naar verluidt beantwoord met het korte antwoord van generaal Kellogg dat “de Oekraïners nooit zouden instemmen.”

Einde discussie, blijkbaar. Er werd geen besluit genomen.

Verschillende vluchten naar Moskou hebben de situatie niet veranderd. Moskou wacht op bewijs dat Trump zijn positie kan consolideren en de situatie in handen kan nemen. Maar tot die tijd staat Moskou klaar om een ‘nabijheid van standpunten’ te faciliteren, maar zal het geen eenzijdig staakt-het-vuren goedkeuren. (En Zelensky evenmin).

De vraag is waarom Trump de levering van wapens en inlichtingen aan Kiev niet stopzet en de Europeanen zegt zich niet met Trump te bemoeien. Heeft Kiev een soort vetorecht? Begrijpt het team van Trump niet dat de Europeanen gewoon hopen Trumps streven naar normalisering van de betrekkingen met Rusland te dwarsbomen? Dat moet wel.

Het lijkt erop dat de ‘discussie’ (als je het zo kunt noemen) in het Trump-team grotendeels voorbijging aan factoren uit het echte leven. Ze vond plaats op een hoog normatief niveau, waar bepaalde feiten en waarheden gewoon worden voorondersteld.

Misschien speelde het fenomeen van de ‘verzonken kosten’ een grote rol: hoe langer je een bepaalde koers volgt (hoe dom die ook is), hoe minder bereid je bent om die te wijzigen. Een koerswijziging zou worden geïnterpreteerd als het erkennen van een fout, en het erkennen van een fout is de eerste stap naar het verlies van macht.

En er is een parallel met de gesprekken met Iran.

Trump heeft een visie voor een onderhandelde regeling met Iran waarmee hij zijn doel van ‘geen Iraanse kernwapens’ zou bereiken – hoewel het doel zelf een beetje een tautologie is, aangezien de Amerikaanse inlichtingendiensten al hebben vastgesteld dat Iran GEEN kernwapens heeft.

Hoe stop je iets dat niet gebeurt? Welnu, ‘intentie’ is een enorm moeilijk begrip om af te bakenen. Het team keert dus terug naar de basis: naar de oorspronkelijke doctrine van de Rand Organisation dat er geen kwalitatief verschil bestaat tussen vreedzame en voor wapens bestemde verrijking van uranium. Er mag dus geen verrijking plaatsvinden.

Alleen Iran heeft verrijking – dankzij de concessie van Obama in het kader van het JCPOA, dat dit onder bepaalde voorwaarden toestond.

Er doen veel ideeën de ronde over hoe deze cirkel rond te krijgen – de weigering van Iran om verrijking op te geven versus Trumps dictum dat het land ‘geen capaciteit’ heeft om kernwapens te maken. Geen van de ideeën is nieuw: verrijkte grondstoffen importeren in Iran; het hoogverrijkte uranium van Iran exporteren naar Rusland (iets wat al gebeurt in het kader van het JCPOA), en Rusland de nucleaire energiecapaciteit van Iran laten bouwen om de industrie van het land van stroom te voorzien. Het probleem is dat Rusland dat ook al doet. Het heeft al één fabriek en een tweede is in aanbouw.

Israël heeft natuurlijk ook zijn eigen voorstellen: alle Iraanse verrijkingsinfrastructuur en raketcapaciteit uitroeien.

Alleen zal Iran hier nooit mee instemmen.

De keuze is dus ofwel een verscherpt inspectie- en technisch surveillancesysteem in een JCPOA-achtig akkoord (waarmee noch Israël, noch de pro-Israëlische institutionele leiders tevreden zullen zijn). Ofwel militaire actie.

Dat brengt ons terug bij het team van Trump en de interne verdeeldheid binnen het Pentagon.

Pete Hegseth stuurde het volgende bericht naar Iran, dat hij op zijn socialemedia-account plaatste:

“We zien jullie DODELIJKE steun aan de Houthi’s. We weten precies wat jullie doen. Jullie weten heel goed waartoe het Amerikaanse leger in staat is – en jullie zijn gewaarschuwd. Jullie zullen de GEVOLGEN dragen op het moment en de plaats die wij kiezen.”

Het is duidelijk dat Hegseth gefrustreerd is. Zoals Larry Johnson opmerkte:

“Het Trump-team heeft gewerkt vanuit [een andere] verkeerde veronderstelling dat de mensen van Biden geen serieuze pogingen hebben ondernomen om het arsenaal aan raketten en drones van de Houthi’s te vernietigen. De Trumpers geloofden dat ze de Houthi’s met bombardementen tot onderwerping konden dwingen. In plaats daarvan laat de VS alle landen in de regio zien wat de grenzen zijn van zijn zee- en luchtmacht … Ondanks meer dan 600 bombardementen blijven de Houthi’s raketten en drones afvuren op Amerikaanse schepen in de Rode Zee en doelen in Israël”.

Het team van Trump is dus eerst in een conflict (Jemen) terechtgekomen en vervolgens in complexe onderhandelingen met Iran, opnieuw zonder zijn huiswerk over Jemen te hebben gedaan. Is dit weer te wijten aan groepsdenken?

“In een onzekere situatie als de huidige wordt solidariteit als een doel op zich beschouwd en wil niemand ervan beschuldigd worden ‘het Westen te verzwakken’ of ‘Iran te versterken’. Als je het mis hebt, kun je dat beter samen met zoveel mogelijk anderen hebben.”

Zal Israël dit laten gebeuren? Het werkt hard samen met generaal Kurilla (de Amerikaanse generaal die het bevel voert bij CENTCOM) in de bunker onder het Israëlische ministerie van Defensie aan plannen voor een gezamenlijke aanval op Iran. Israël lijkt zeer enthousiënt over zijn werk.

De fundamentele belemmering voor het bereiken van een akkoord met Iran is echter nog crucialer, namelijk dat de huidige aanpak van de VS bij de onderhandelingen alle regels over het tot stand komen van een wapenbeperkingsverdrag schendt.

Aan de ene kant is er Israël met een drietal kernwapensystemen en afleveringscapaciteiten: via onderzeeërs, vliegtuigen en raketten. Israël heeft ook gedreigd met het gebruik van kernwapens – recentelijk in Gaza en eerder tijdens de eerste oorlog in Irak, als reactie op de Scud-raketcapaciteit van Saddam Hoessein.

Wat hier ontbreekt, is enigszins wederkerigheid. Iran zou Israël bedreigen – en Israël bedreigt Iran regelmatig. En Israël wil natuurlijk dat Iran wordt ontwapend en ontmanteld en staat erop zelf onaangetast te blijven (geen NPV, geen IAEA-inspecties, geen erkenning).

De wapenbeperkingsverdragen die JF Kennedy met Chroesjtsjov heeft gesloten, vloeiden voort uit de succesvolle wederzijdse onderhandelingen waarbij de VS hun raketten uit Turkije terugtrokken voordat Rusland zijn raketten uit Cuba verwijderde.

Het moet Trump en Witkoff duidelijk zijn dat een onevenwichtig voorstel als het hunne voor Iran geen enkele relatie heeft met de geopolitieke realiteit – en daarom waarschijnlijk (vroeg of laat) zal mislukken. Het team van Trump drijft zichzelf dus in een hoek waarin het militaire actie tegen Iran moet ondernemen – waarvoor het dan verantwoordelijk zal zijn.

Trump wil dat niet, Iran wil dat niet. Is hier goed over nagedacht? Is er voldoende rekening gehouden met de ervaringen in Jemen? Heeft het team van Trump een uitweg bedacht?

Een creatieve uitweg uit dit dilemma – die in ieder geval weer enige schijn van een klassiek wapenbeperkingsverdrag zou kunnen geven – zou zijn dat Trump het idee lanceert dat het nu tijd is voor Israël om toe te treden tot het NPV en zijn wapens te laten inspecteren door het IAEA.

Zal Trump dat doen? Nee.

Het is dan ook duidelijk waarom.

Deze transformatie van Amerika door Trump was bedoeld om Amerika weer op te bouwen als America First.

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

“We hebben een monster gecreëerd met Zelensky”: Witte Huis deinst niet terug voor groeiende kloof

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: