Maakt het politieke een comeback?

Een intelligente waarnemer van de huidige wereldgebeurtenissen zou weten dat de wereld er zelden slechter aan toe is geweest dan de laatste tijd. Dat wil zeggen, iemand die niet gebonden is aan een exclusivistische ideologie (die zijn vermogen om met intellectuele integriteit te oordelen hopeloos in gevaar zou brengen), zou in een positie zijn om de alomtegenwoordige afwezigheid, vandaag de dag, waar te nemen van wat men een “kosmologisch centrum” zou kunnen noemen, waarbinnen men “politiek” in de authentieke zin van het woord zou kunnen bedrijven. De oude wereld bezat zo’n kosmologisch centrum, net als de Middeleeuwen, waarin mensen wisten wat hun “plaats” in de wereld was. Correctheid of incorrectheid speelt hierbij geen rol; waar het om gaat is een gemeenschappelijk, geruststellend collectief geloof over de aard van de wereld, of zo je wilt, van de werkelijkheid. Vandaag de dag lijken echter maar heel weinig mensen – als er al mensen zijn – van een dergelijk besef te genieten, zoals Vaclav Havel laat doorschemeren waar hij schrijft:

Havel diagnosticeert hier het probleem – correct, voor zover ik kan zien – maar hij biedt geen oplossing. De Russische filosoof Aleksandr Dugin heeft echter verder gedacht dan het heden, in zijn boek The Fourth Political Theory (Arktos, Londen, 2012). Dugin, die misschien herinnerd wordt als de vader van een Russische journaliste, Darya Dugina – die stierf toen de auto waarin ze reed werd vernietigd door een bom van Oekraïense oorsprong (die waarschijnlijk bedoeld was voor haar vader, van wie gezegd wordt dat hij dicht bij president Poetin staat) – herinnert eraan dat de triomf van het liberalisme over zijn ideologische tegenstanders in de 20e eeuw een vreemd gevolg heeft gehad. Na het overwinnen van het communisme, fascisme, traditionalisme en socialisme, merkt Dugin op, ging het liberalisme over van het aanvankelijk niet echt benadrukken van de politieke dimensie naar het volledig uitwissen ervan, zodat wat vroeger “liberale politiek” was geleidelijk samensmolt met de sociale realiteit, die leek samen te vallen met “gezond verstand,” schrijft gastauteur Bert Olivier.

Dit alles was natuurlijk slechts een list, met als uiteindelijk doel de indruk te wekken dat er geen alternatief was voor het liberalisme – iets wat ogenschijnlijk wordt bevestigd door Francis Fukuyama’s The End of History and the Last Man (1992). Het resultaat, zo betoogt Dugin, was dat (p. 9):

Dugin’s eigen “oplossing” voor deze stand van zaken – de gelijknamige “Vierde Politieke Theorie” – zou te lang duren om hier samen te vatten (het is materiaal voor een toekomstige post), maar in plaats daarvan zal ik het hebben over iets dat verenigbaar is met zijn argument. Ik denk dat het in 2012, toen dit boek werd gepubliceerd, nog grotendeels zo was dat politiek, of wat ik liever het fenomeen politiek noem, nog steeds werd overschaduwd door het liberalisme dat in de sociale realiteit was veranderd. Maar sinds die tijd is er iets anders gebeurd, zoals we allemaal weten: de Covid-pandemie en de bijbehorende, wereldwijd gecoördineerde poging van een coterie van psychopathische globalisten om ons allemaal te onderwerpen aan een centraal gecontroleerde tirannie.

Dus wat, kun je je afvragen. Het punt is dat de globalisten er waarschijnlijk op rekenden dat de massa, die (inmiddels) gereduceerd was tot grotendeels “apolitieke” consumenten, geen kik zou geven. Dat was een ernstige misrekening – niet kwantitatief, want de overgrote meerderheid van de mensen gedroeg zich in feite als hersenloze, gehoorzame schapen, maar kwalitatief, in zoverre dat een minderheid van de mensheid alarm sloeg (degenen die zijn uitgerust met aangeboren shit-detectoren, waartoe niet noodzakelijkerwijs de vooraanstaande intellectuelen en filosofen van de wereld behoorden) over de zich ontvouwende wereldwijde staatsgreep. Alles wijst erop dat deze aanvankelijke minderheid gestaag is gegroeid, gezien het toenemende aantal onthullingen dat, wat de mainstream media als “samenzweringstheorieën” hadden bestempeld, eigenlijk samenzweringsfeiten waren.

Dit is waar ik geloof dat Dugin’s diagnose uit 2012 tekort schiet – buiten zijn schuld om; dat was vóór Covid en hij kon onmogelijk voorzien wat ons zou worden opgedrongen. Wat er sindsdien is gebeurd, zoals ik hierboven al aangaf, heeft echter aangetoond dat we misschien wel getuige zijn van de wedergeboorte van de politiek, op wat wel eens de as van het liberalisme zou kunnen blijken te zijn. Niet dat dit niet te voorspellen was: de zekerste manier om de politieke vlam weer aan te wakkeren, is een poging te doen om alle mensen van hun vrijheid te beroven.

Welk bewijs is er dat het fenomeen politiek terug is? Eén indicator is het dalende vertrouwen dat mensen hebben in de mainstream media en in overheidsinstanties zoals het Amerikaanse Congres – blijkbaar hebben ze niet meer hetzelfde vertrouwen in deze instellingen als vroeger. De betekenis van dit fenomeen ligt in het feit dat, gezien de toegankelijkheid van het internet en de overvloed aan alternatieve nieuwsbronnen die zijn ontstaan sinds de komst van de Covid-scamdemic, ze zich in plaats daarvan tot deze bronnen hebben gewend. Bovendien, omdat YouTube (net als Wikipedia) in dienst staat van de cabal – te oordelen naar het soort inhoud dat ze censureren – zijn veel programma’s die vroeger op YouTube te zien waren, verhuisd naar andere platforms, zoals Rumble of Odysee.

Ik denk dat de verschuiving in kwestie tegelijkertijd een hernieuwde interesse in en uitdrukking van politiek sentiment registreert, een stap verder dan de apolitieke houding en apathie die kenmerkend was voor liberale samenlevingen tot vrij recent, zoals opgemerkt door Dugin. Politiek gaat tenslotte over macht, en politiek als een authentieke menselijke eigenschap is verschillend (hoewel onafscheidelijk) van het sociale. Het sociale kan zich positief manifesteren, zoals in het voortbestaan van families en andere sociale groepen, of de neiging tot gezelligheid bij sommige individuen, in tegenstelling tot de neiging tot asociaal of zelfs anti-sociaal gedrag bij anderen.

Het politieke, dat onlosmakelijk verbonden is met het economische (vandaar de term “politieke economie”), verschilt van het sociale in zoverre dat zijn verschijning onder mensen onvermijdelijk de bevestiging van belangen aankondigt, in de zin van “wat belangrijk is voor mensen voor zover het hun vermogen betreft om relatief ongestoord door te gaan met hun leven”. Met andere woorden, het politieke betreft hun macht over hun eigen domein, wat verklaart waarom economische belangen onlosmakelijk verbonden zijn met het politieke – als je geen toegang hebt tot de middelen om te overleven (voedsel, onderdak, een bron van inkomsten), zou je ten onder gaan, en je politieke belangen omvatten daarom de noodzaak om je economische welzijn veilig te stellen.

Wat heeft dit te maken met wat ik beweer dat de wederopstanding is van een interesse in het politieke in de nasleep van de tirannie van het Covid-tijdperk, waarover een groeiende hoeveelheid onthullingen heeft aangetoond in welke mate de rechten van mensen met voeten werden getreden? Precies dit: zoals eerder gezegd, is een programma van brute onderdrukking de beste manier om ten minste een relatief groot aantal mensen te bewegen tot een soort herontdekking van de politieke dimensie van hun leven, zelfs als dit gebeurt in naam van de bestrijding van een zogenaamd “dodelijk virus.”

Bedenk dat het politieke (in de hierboven verduidelijkte betekenis) met succes was geneutraliseerd door wat Dugin nauwkeurig beschreef als de heimelijke list van het liberalisme om zijn eigen voorheen politieke karakter te assimileren in het dagelijkse leven van het “gezonde verstand,” waardoor het effectief verdween. Om dit concreter te begrijpen, is het de moeite waard om de Amerikaanse psychoanalytische denker en technologietheoreticus Sherry Turkle’s verslag te lezen van een zeer onthullend incident, dat ik al eerder in detail heb besproken.

In het kort: tijdens een uitreiking van een mediaprijs kwam het onderwerp van overheidssurveillance (bijvoorbeeld via afluisteren) ter sprake en tot haar verbazing leken de meeste aanwezigen zich daar niet druk over te maken. Eén media “grootheid” ging zelfs zover te zeggen dat zolang men “goed” is en niets “verkeerds” doet, het “veilig” is. Onnodig te benadrukken dat dit precies symptomatisch is voor wat Dugin bedoelde met het feit dat het liberalisme de politieke dimensie van de samenleving heeft vernietigd. Maar daar houdt het niet op. Turkle wijst op (wat zou moeten zijn) het verontrustende feit dat de meeste mensen, inclusief tieners, zich niet laten afschrikken door hun besef van online surveillance, met andere woorden, hun gebrek aan privacy op het web. Met andere woorden, ten tijde van haar schrijven (rond 2011) leken mensen bijna volledig apolitiek.

Turkle daarentegen brengt het politieke weer onder de aandacht door te stellen dat (zie mijn artikel waarnaar hierboven wordt verwezen):

Turkle begrijpt duidelijk de betekenis van het politieke domein van het menselijk leven, en in tegenstelling tot de meerderheid van de Amerikaanse burgers onder liberale heerschappij, had ze geen moeite om het te verbinden met het leven in een zogenaamde “democratie,” die zichzelf als politiek aankondigt door de etymologie van het woord: “democratie,” dat is afgeleid van het Oudgrieks voor “volk” (demos) en “regeren” (kratein); dat wil zeggen, het duidt “de heerschappij van en door het volk” aan, wat onvermijdelijk politiek is.

Sinds de herverkiezing van Donald Trump in de VS en zijn inauguratie als president, duikt het politieke weer snel op in verschillende gedaanten (zoals de onthullende DOGE-audits onder leiding van Elon Musk, de explosieve toespraak op de conferentie van München door J.D. Vance en, cruciaal, het wereldschokkende telefoongesprek tussen president Trump en president Vladimir Poetin). Het gemeenschappelijke element hierin was ofwel een onverholen bevestiging van een ander soort (constructieve) macht dan die welke vertegenwoordigd wordt door de Democraten van Biden en de Nieuwe Wereldorde van Klaus Schwab en zijn trawanten, waarvan de Amerikaanse Democraten en de NAVO een integraal onderdeel zijn (net als de Democratic Alliance en het ANC in Zuid-Afrika), ofwel een krachtige uitdaging aan de destructieve macht die belichaamd wordt in alles wat zij de afgelopen (minstens) 25 jaar hebben gedaan.

In het licht van alles wat ik hierboven heb geschreven, lijkt het onmiskenbaar dat het politieke, en daarmee het bedrijven van politiek in de ware zin van het woord – in plaats van louter een bureaucratische stempel op waar de “op regels gebaseerde orde” voor staat – inderdaad een comeback aan het maken is.

Bert Olivier
Honorary Professor of Philosophy
University of the Free State
South Africa

Copyright © 2025 vertaling door Frontnieuws. Toestemming tot gehele of gedeeltelijke herdruk wordt graag verleend, mits volledige creditering en een directe link worden gegeven.

Het WEF moet worden ontmanteld

Volg Frontnieuws op 𝕏 Volg Frontnieuws op Telegram

Lees meer over: